David Chipperfield - wybrane projekty

David Chipperfield został laureatem Architektonicznej Nagrody Pritzkera 2023. Spod jego ręki wyszło ponad sto projektów, począwszy od budynków obywatelskich, kulturalnych i akademickich, po rezydencje czy projekty urbanistyczne w całej Azji, Europie i Ameryce Północnej.

W uzasadnieniu jury, wyboru laureata można przeczystać: Nie widzimy natychmiast rozpoznawalnych budynków Davida Chipperfielda w różnych miastach, ale różne budynki Davida Chipperfielda zaprojektowane specjalnie na każdą okoliczność. Każdy z nich zaznacza swoją obecność, nawet jeśli jego budynki tworzą nowe połączenia z sąsiedztwem. Jego język architektoniczny równoważy spójność z podstawowymi zasadami projektowania i elastyczność wobec lokalnych kultur...Praca Davida Chipperfielda jednoczy europejski klasycyzm, złożoną naturę Wielkiej Brytanii, a nawet delikatność Japonii. Jest owocem kulturowej różnorodności.

Poniżej prezentujemy wybrane projekty Davida Chipperfielda.

Muzeum Rzeki i Wioślarstwa (Henley, Wielka Brytania, 1997)

Muzeum Rzeki i Wioślarstwa było pierwszym budynkiem Chipperfielda w jego rodzimej Anglii. Znajduje się na południowym brzegu Tamizy i jest miejscem ekspozycji łodzi wioślarskich oraz historii tego sportu, Tamizy i miasta Henley.

Muzeum zostało zaprojektowanie w czasach, gdy przyszłość nowoczesnej architektury w Wielkiej Brytanii wydawała się niepewna. Budynek ten zasymilował się z tradycyjną angielską dzielnicą, jak i wyraźnie posiada elementy od niej odbiegające.

Cechy lokalne zapewniają dwuspadowe dachy, inspirowane domami na rzece i tradycyjnymi drewnianymi stodołami w Oxfordshire oraz pokrycie nieobrobionym zielonym dębem angielskim.

Jednak  przezierna, szklana podstaw, uniesiona na betonowych filarach, chroniąca muzeum na wypadek wylania rzeki, jest pretekstem do subtelnego, ale silnego dyskursu między nowoczesnością a dziedzictwem.

Sir David Alan Chipperfield CH | River and Rowing Museum, 1997 | Henley-on-Thames, United Kingdom | fot.: Richard Bryant / Arcaid | źródło: Pritzker Prize

Sir David Alan Chipperfield CH | River and Rowing Museum, 1997 | Henley-on-Thames, United Kingdom | fot.: Richard Bryant / Arcaid | źródło: Pritzker Prize

Budynek Pucharu Ameryki 'Veles e Vents' (Walencja, Hiszpania, 2006)

Zlokalizowany wzdłuż zreorganizowanego portu przemysłowego Walencji, budynek "Veles e Vents", zaprojektowany we współpracy z Fermín Vázquez -b720 Arquitectos, został ukończony w ciągu zaledwie jedenastu miesięcy, aby zorganizować pierwszy od ponad 150 lat Puchar Ameryki w Europie.

Budynek wyróżnia się czterema poziomymi betonowymi kondygnacjami, zachodzącymi na siebie i różniącymi się wymiarami, z których każdy oferuje nieograniczony widok na kanał.

Przestrzeń zewnętrzna przewyższa wewnętrzną, a wspornikowe tarasy pełnią rolę punktów widokowych, z sufitami z metalowych paneli i podłogami z litego drewna. Niektóre z nich mają szerokość 15 metrów na obwodzie każdego poziomu.

Budynek przeznaczony został przede wszystkim na tymczasowy budynek gościnny dla drużyn i sponsorów. Jednak Chipperfield wprowadził również funkcje publiczne. Parter i ostatnie piętro to restauracje, salony, klub odnowy biologicznej i udogodnienia dla sportowców i sponsorów.  Natomiast pierwsze piętro to przestrzenie handlowe i taras widokowy, który od północy łączy się bezpośrednio z parkiem.

Sir David Alan Chipperfield CH | America’s Cup Building ‘Veles e Vents’, 2006 | Walencja, Hiszpania | fot.:Christian Richters | źródło: Pritzker Prize

Sir David Alan Chipperfield CH | America’s Cup Building ‘Veles e Vents’, 2006 | Walencja, Hiszpania | fot.:Christian Richters | źródło: Pritzker Prize

Sir David Alan Chipperfield CH | America’s Cup Building ‘Veles e Vents’, 2006 | Walencja, Hiszpania | fot.: Richard Walch | źródło: Pritzker Prize

Siedziba główna BBC Scotland (Glasgow, Wielka Brytania, 2007)

Siedziba BBC Scotland jest ucieleśnieniem komunikacji. Zlokalizowana jest w dawnych dokach Govan Graving - opuszczonym miejscu budowy statków wzdłuż rzeki Clyde.

Firma realizuje szeroki zakres produkcji: od programów telewizyjnych i radiowych po media cyfrowe. Ten profil działalności wymaga zróżnicowanych funkcjonalności, w tym przestrzeni studyjnych i miejsca dla technologii produkcyjnych. Konieczne jest także miejsca zarówno dla odosobnienia jak i pracy zespołowej, zakotwiczone w wymogach współpracy i dialogu.

Rozległe centralne atrium, wyposażone w kręte schody i obszerne, piętrowe promenady, służy jako punkt centralny i wyraz otwartości, który umożliwia cyrkulację, a jednocześnie skłania do nieformalnych spotkań i przyjaznych przestrzeni. Ułożone są one piętrowo, z zamkniętymi studiami i małymi biurami w centrum budynku oraz większymi biurami, z oknami od strony rzeki.

Sir David Alan Chipperfield CH | BBC Szkocja, Siedziba Główna, 2007 | Glasgow, United Kingdom | fot.: Christian Richters | źródło: Pritzker Prize

Sir David Alan Chipperfield CH | BBC Szkocja, Siedziba Główna, 2007 | Glasgow, United Kingdom | fot.: Ute Zscharnt for David Chipperfield Architects | źródło: Pritzker Prize

Kaplica na cmentarzu Inagawa i centrum dla zwiedzających (Hyogo, Japonia, 2017)

Kaplica na cmentarzu Inagawa i centrum dla zwiedzających, zrealizowana została we współpracy z Key Operation Inc. Znajduje się w górach Hokusetsu, w Japonii. Celem było stworzenie miejsca zarówno dla przebywania w samotności jaki i w zgromadzeniu, dla spokoju i poszukiwania. Te wzajemnie powiązania znajdują swoje odzwierciedlenie w przypominających ziemię, czerwonych, monolitycznych budynkach, z obiegiem schodów i ścieżek znajdujących się wśród pochyłego terenu.

Centralnym punktem jest sanktuarium, usytuowane na szczycie wielkich schodów, które służą jako oś, w ogrodach inspirowanych japońskimi łąkami i lasami.

Odosobniona, bezwyznaniowa kaplica i centrum dla zwiedzających znajdują się na skos od siebie, a ich wnętrza są pozbawione ozdób i minimalnie ogrzewane.

Sir David Alan Chipperfield CH | Kaplica cmentarna i centrum dla zwiedzających Inagawa, 2017 | Hyogo, Japonia | fot.: Keiko Sasaoka | źródło: Pritzker Prize

Sir David Alan Chipperfield CH | Kaplica cmentarna i centrum dla zwiedzających Inagawa, 2017 | Hyogo, Japonia | fot.: Keiko Sasaoka | źródło: Pritzker Prize

Sir David Alan Chipperfield CH | Kaplica cmentarna i centrum dla zwiedzających Inagawa, 2017 | Hyogo, Japonia | fot.: Keiko Sasaoka | źródło: Pritzker Prize

Hoxton Press (Londyn, Wielka Brytania, 2018)

Hoxton Press zrealizowany został we współpracy z Karakusevic Carson Architects. Projekt  jest częścią przebudowy dzielnicy Colville w Londynie. Celem było stworzenie przystępnych cenowo mieszkań i zintegrowanie lokalnej, zróżnicowanej społeczności.

Para wież mieszkalnych, o unikalnym sześciokątnym kształcie zapewnia każdemu ze 198 mieszkań duże narożne balkony, jako przedłużenie przestrzeni życiowej.

Ręcznie robione belgijskie cegły tworzą każdy z budynków. Wszystkie wykonane są z tej samej gliny, ale różnią się kolorem - 16-piętrowa wieża w kolorze czerwonym, a 20-piętrowa w szarym.

Sir David Alan Chipperfield CH | Hoxton Press, 2018 | Londyn, United Kingdom | fot.: Simon Menges | źródło: Pritzker Prize

Sir David Alan Chipperfield CH | Hoxton Press, 2018 | Londyn, United Kingdom | fot.: Simon Menges | źródło: Pritzker Prize

Sir David Alan Chipperfield CH | Hoxton Press, 2018 | Londyn, United Kingdom | fot.: Simon Menges | źródło: Pritzker Prize

Morland Mixité Capitale  (Paryż, Francja, 2022)

Renowacja i dobudowa budynku Morland Mixité Capitale, we współpracy z pracownią Calq Architecture, ożywia okolicę, oferując niedrogie i luksusowe mieszkania, lokale handlowe i restauracyjne, hotel i schronisko młodzieżowe, przestrzeń instalacyjną i miejski ogród na dachu.

Wznosząc nowe bryły na sklepionych arkadach nośnych, które kontynuują podstawę oryginalnego budynku, architekt tworzy przestrzeń do gromadzenia się, zapraszając tych, którzy przechodzą obok lub przechodzą przez nową drogą do Sekwany z Boulevard Morland.

Sir David Alan Chipperfield CH | Morland Mixité Capitale, 2022 | Paryż, Francja | fot.: Simon Menges | źródło: Pritzker Prize

Sir David Alan Chipperfield CH | Morland Mixité Capitale, 2022 | Paryż, Francja | fot.: Simon Menges | źródło: Pritzker Prize