Gonçalo Byrne - portugalski architekt o światowej renomie

Gonçalo Byrne- portugalski architekt urodzony 1941 roku, jeden z najwybitniejszych współczesnych architektów o światowej renomie.

Autor swobodnie poruszający się w różnorodnych skalach i zróżnicowanej tematyce projektów. Projektant budynków o architekturze najwyższej próby, także planów urbanistycznych i projektów zieleni. Jego wszechstronny dorobek obejmuje obiekty zarówno użyteczności publicznej, kulturalne, sportowe, muzealne, dydaktyczne, sakralne, konserwatorskie restauracje zabytków, jak i budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne i indywidualne.

W rodzimej Portugalii od lat 70-tych plasował się w czołówce najlepszych architektów. W latach 90-tych współpracował z portugalskim architektem Manuel Aires Mateus, artystą równie wybitnym, cieszącym się dziś także światową sławą. W 2001 roku Byrne zasłynął jako twórca wieży kontroli portu i koordynacji ruchu morskiego w Lizbonie, projektu wyłonionego w konkursie w 1997 roku. Charakterystyczna pochylona sylwetka budynku stała się nie tylko wizytówką stolicy Portugalii, ale i ikoną współczesnej architektury. Wieża jest wysuniętą na cyplu swoistą latarnią, pierwszym obiektem witającym statki wpływające do lizbońskiego portu, aktywną latarnią promieniującą... elektroniką, która naturalnie zdominowała dzisiejszą nawigację morską i oceaniczną. Światło, którym promieniuje latarnia Byrna, to światło o charakterze symbolicznym w dwójnasób – jest przypomnieniem tradycyjnej latarni morskiej, ale też i światłem wyznaczającym kurs dla współczesnej architektury.

W licznym dorobku projektowym Byrna na szczególną uwagę poza wspomnianą wieżą zasługują Siedziba Rządu Prowincji Vlaams-Brabant w Leuven w Belgii, kwartał zabudowy „Imperio” w Chiado - historycznej dzielnicy Lisbony, Teatr Faro w Algarve w Portugalii, Wyższa Szkoła Ekonomii i Handlu w Lisbonie, Wyższa Szkoła Socjologii i Polityki w Lisbonie, Siedziba Banku Mais w Lisbonie i wiele innych.

Byrne to twórca wszechstronny, jedna z tych osób, których określa się mianem ludzi renesansu. Równocześnie z intensywną pracą projektową rozwijał karierę dydaktyczną jako wykładowca wielu uniwersytetów w Portugalii, Hiszpanii, Francji, Włoszech, Belgii, Szwajcarii, Austrii i USA. Obecnie jest profesorem katedry architektury Wydziału Architektury Uniwersytetu Technicznego w Lizbonie, który w 2005 roku przyznał mu tytuł Doctor Honoris Causa.

W latach 1985-87 był dyrektorem magazynu "Jornal Arquitectos". Jest autorem wielu publikacji z dziedziny architektury i urbanistyki. W prestiżowym wydawnictwie Electa ukazały się dwie monografie poświęcone jego architekturze obejmujące dorobek od początku lat 70-tych do 1998 roku oraz 1999 do 2007. W 2006 roku ukazała się również książka „Gografias Vivas / Living Geographies”, związana z monograficzną wystawą architekta w Lizbonie. Projekty Byrna prezentowane były na wielu wystawach na całym świecie m. in. w Lizbonie, Mediolanie, Wenecji, Buenos Aires, Sao Paolo, Brukseli.

Twórczość Byrna zyskała wielkie uznanie nie tylko środowiska architektonicznego. Był wielokrotnie nagradzany i odznaczany, m. in. w 2006 roku został odznaczony przez Prezydenta Portugalii Wielkim Krzyżem Santiago da Espada, a w 1988 zdobył nagrodę krytyków A.I.C.A.-S.E.C.
www.byrnearq.com
tekst: Szymon Knast
źródło: www.fta.pl