Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu

Budynek biblioteki zbudowany jest z dwóch różnych modułów: starszy pochłaniający istniejącą XIX-wieczną kamienicę i wykorzystujący jej neoklasycystyczną fasadę oraz nowy moduł o prostej formie kaskadowo wtapiający się w otoczenie.

W październiku 2010 zakończono realizację przebudowy i rozbudowy budynku XIX-wiecznej kamienicy czynszowej z przeznaczeniem na nową siedzibę Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu.

Kolejnym etapem był projekt i realizacja aranżacji wnętrz. Prace te zakończono w marcu 2011 roku; zwieńczeniem całej inwestycji było udostępnienie obiektu czytelnikom.

Zobacz także wnętrza biblioteki

Bryła budynku

Nowa część
Nową część z głównym wejściem do biblioteki wpisano w zadany kwartał, zachowując istniejącą linię zabudowy starej fasady. Od strony placu Wolności – parku budynek został nieznacznie “cofnięty” od granicy działki co umożliwiło stworzenie wejścia do kawiarenki z czytelnią prasy z poziomu parku tuż obok planowanego zejścia nad wodę i przyszłą przystań na Młynówce. Elewacja południowo-zachodnia zachowuje linię zabudowy wyznaczoną przez dawny miejski mur obronny wzdłuż Młynówki. W głębi działki od strony Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych pozostawiono niewielkie otwarte patio dostępne z poziomu sali konferencyjnej, które powiększa jej przestrzeń użytkową.
Główne wejście do biblioteki znajduje się w nowej części budynku na ciągu komunikacyjnym od strony ul. Minorytów. Miejsce to wyznaczają - przeszklona szczelina między pylonami i wydzielony pas posadzki przenikający do wnętrza. Do wejścia prowadzi również parkowa aleja z pochylnią dla spacerowiczów.

Stara część
Elewacja starej XIX-wiecznej kamienicy (odnowiona i adoptowana bez przebudowy) - bogata w detal zestawiona została z nową, prostą formą. Oddzielenie stanowi przeszklona szczelina. Nowa część ma w sposób symboliczny kojarzyć się z pełnioną funkcją biblioteki - tomy książek ustawione na półce, czy jak arkusze zapisanego papieru. Ściany “popisane” gazetowym graffiti (ulubione teksty Edwarda Stachury z czasów studenckich), poziomym rytmem nawiązują do podziałów i gzymsów zabytkowej fasady. Szczeliny i przeszklenie od strony parku i kanału Młynówka otwierają przestrzenie projektowanego budynku na otaczającą zieleń, wodę i secesyjny „Zielony Mostek”, pozwalają zaglądać do środka. Ważna jest żywa relacja z otoczeniem i płynne przechodzenie wnętrza na zewnątrz i zewnętrza do środka.

Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu, projekt: ARCHITOP Andrzej Zatwarnicki

Zabieg zastosowania “powietrznej” kurtyny z blachy aluminiowej na elewacji od strony kanału scala obiekt z otoczeniem. Raster ustawiono w taki sposób, że z wnętrza można patrzeć tylko w jednym kierunku natomiast z zewnątrz budynek w jedną stronę jest „przezroczysty” a w drugą stanowi jakby blaszany błyszczący monolit co daje wyraźny efekt aktywnej i zmieniającej się elewacji w zależności od punktu obserwacji. Część budynku zwrócona w stronę wody i patio ślizga się kaskadowo, tarasami do mniejszej skali sąsiedniego budynku Muzeum Jeńców.
Reminiscencją z przeszłości na zewnątrz budynku oprócz pozostawionej starej elewacji jest fragment odnowionego średniowiecznego ceglanego miejskiego muru obronnego obok kamiennych schodów prowadzących z parku na poziom przyszłej przystani. Nad wspomnianym zejściem, na elewacji południowej zaprojektowano balkony - symboliczne punkty obserwacyjne w miejscu dawnej baszty.

Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu, projekt:ARCHITOP Andrzej Zatwarnicki

Rozwiązania materiałowe i konstrukcja budynku

Koncepcja projektowa zakładała pozostawienie fasady, ściany szczytowej oraz piwnic istniejącej kamienicy. Nowo projektowana część oraz uzupełnienia w starej tkance projektowane są jako żelbetowe monolityczne w układzie słupowym na siatce modularnej. Ściany zewnętrzne żelbetowe warstwowe. Fundamentowanie dostosowane do istniejących warunków geologicznych. Dachy płaskie. Elewacja monolityczna betonowa z okładziną z płyt włókno-cementowych, nad kanałem częściowo przykryta “powietrzną mgłą” z siatki na ruszcie stalowym. Elewacja frontowa i boczna monolityczna betonowa z okładziną i odpornym na UV wymalowaniami graffiti. Balkony z okładziną z metalizowanego laminatu. Wykończenie wewnętrzne holu na posadzce stanowi kamień w dwóch kolorach oraz kostka granitowa dwubarwna . Wykończenia pozostałych kondygnacji surowe i skromne. Instalacje wentylacji prowadzone jako odkryte. Oświetlenie liniowe.

Utrzymanie zabytkowej fasady

Podczas realizacji zastosowano ciekawą i nowatorską technikę utrzymania zabytkowej fasady. W starą tkankę kamienicy wprowadzono przed rozbiórką przestrzenny żelbetowy układ słupowo-ryglowy rozmijający się z istniejącą konstrukcją kamienicy. Po jego wykonaniu zakotwiono do niego pozostawianą fasadę a pozostałą część obiektu wyburzono. Uzupełniony następnie o stropy i ścianki wypełniające żelbetowy układ słupowo-ryglowy stał się podstawowym układem konstrukcyjnym budynku biblioteki. Rozwiązanie to niewidoczne po realizacji obiektu, podczas projektowania wymagało specyficznego sposobu podejścia do funkcji i konstrukcji. Pozwoliło to na niewykonanie kosztownej tymczasowej konstrukcji zabezpieczającej czterokondygnacyjną fasadę przed zawaleniem, oraz ograniczyło konieczność zamknięcia ulicy co ograniczyło koszty inwestycji.

Dane techniczne

Architektura

• ARCHITOP Andrzej Zatwarnicki
• arch. Małgorzata Zatwarnicka
• arch. Andrzej Zatwarnicki
• opracowanie :
• mgr inż. Dagmara Czernecka

Wnętrza

• arch. Małgorzata Zatwarnicka
• arch. Andrzej Zatwarnicki
• współpraca: (pokój bajek, mediateka)
• arch. wnętrz Iwona Marciniak

Konstrukcja

• mgr inż. Mirosław Łotarewicz
• mgr inż. Maria Smolarska

Realizacja

• Energopol Trade Opole Spółka z o.o.
• Projekt 2007
• Zakończenie budowy 2010
• Otwarcie obiektu 03.2011
• Powierzchnia użytkowa 2366m²
• Kubatura 10742m³