Ciechanów

Budynek przy ul. 3-go Maja nr 3 (dawny syndykat) dobudowany w 1910 r. do widocznego na pierwszym planie domu z konca XIX wieku - zdjęcie zrobiono niedługo przed I WŚ. Jego obecny wygląd to efekt rozbudowy z czasów PRL (pierwsze piętro w 1973 r., zaś drugie - w 1982), która niestety odbyła się bez poszanowania zabytkowej substancji i odebrała zwłaszcza południowej części budowli wiele uroku.

Dawna siedziba poczty (do czasu przeniesienia jej w 1930 r. do obecnej siedziby znajdującej się kilkadziesiąt metrów dalej) Zdjęcie pochodzi z ok. 1910 r., kamienica zaś z przełomu XIX i XX wieku. Był to najbardziej ozdobny (ze znanych) w Ciechanowie budynek w konwencji architektury ceglanej (nieszczęśliwie otynkowany po 1945r.). Dziś mieści się tu siedziba ciechanowskiego oddziału NSZZ "Solidarność".

Gmach Studium Nauczycielskiego przy ul. 17-go Stycznia oddano do użytku w roku 1957 (zdjęcie z poł. lat 60-tych XX wieku). Uczelnia ta kształciła przyszłych nauczycieli aż do 1972 r. Wtedy to budynek przejęło Liceum Ogólnokształcące im. Zygmunta Krasińskiego ("Krasiniak"), które ma tu swoją siedzibę po dzień dzisiejszy.

Kamienica Brudnickich przy ul. Kościelnej 2. Zbudowana w 1912 r. w stylu eklektycznym (w nawiązaniu do neorenesansu niemieckiego). Jeden z najładniejszych budynków w Ciechanowie. Zdjęcie wykonano w 1940 r. Kamienica należała zawsze do rodziny Brudnickich, następnie do dzieci doktor Hanny Sobolewskiej z d. Brudnickiej i Romana Brudnickiego. Ostatni remont przywrócił budynkowi dawny blask (takich remontów oczekujemy...) Także reklamy umieszczone na ścianach zostały uporządkowane tak, by nie kłóciły się z zabytkową substancją, co jest zgodne z pierwotnym zamierzeniem projektanta.

Most 3-go Maja tuż po otwarciu w roku 1928. Ze swoją wyraźnie modernistyczną bryłą był jednym z wielu jakie wówczas powstawały w Polsce (szczególnie w okolicach Warszawy). Masywny most w narożach upięty był obeliskami, na których umieszczono latarnie. W trakcie II WŚ został zburzony, potem odbudowano go w obecnej - uproszczonej i dużo lżejszej formie (bez latarni). Obecnie zakończono remont (2009) generalny mostu, w wyniku którego została przywrócona międzywojenna bryła budowli.

Pierwsza wzmianka o synagodze (w tym samym miejscu, gdzie stały wszystkie kolejne) pojawia się w roku 1717. Wówczas to, do miasta (wyludnionego licznymi epidemiami i dwoma najazdami Szwedów - w 1657 i 1708) masowo napływa ludność żydowska. Pierwsi Żydzi zjawiają się w Ciechanowie w XV wieku. Jednakże już pod koniec wieku XVIII Polacy stają się tu jedynie zarządzającą mniejszością. Sytuacja ludnościowa zmieniła się po roku 1867 (reaktywowanie powiatu ciechanowskiego), ale dopiero na pocz. XX wieku chrześcijanie przekroczyli 50% miejskiej populacji. Wtedy też wybudowano nową, murowaną synagogę przy ul. Zakroczymskiej, widoczną na zdjęciu. W czasie okupacji, Niemcy zlikwidowali prawie całą dzielnicę żydowską włącznie z jej mieszkańcami. Wtedy też zapewne wyburzono bożnicę. Obecnie stoi w tej okolicy kilka bloków osiedla wojskowego - najbliżej: budynek przy ul.11 PUL nr 5.