Architektura inspirowana jajkiem

Co było pierwsze – jajko czy kura? Na to pytanie nie udało się znaleźć niepodważalnej odpowiedzi. Niezależnie od tego, to właśnie jajko stało się przedmiotem inspiracji wielu twórców – w tym architektów, konstruktorów, budowniczych czy designerów. Oto 7 budowli z całego świata, które powstały dzięki inspiracji jajkiem.

Dawniej wierzono, że dom, w którego oknach umieszczone zostały jajka, omijają pioruny. Niektórzy zakopywali również jajka na miejscu budowy domu, mając nadzieję, że ten symboliczny gest zapewni mieszkańcom pomyślność i dobrobyt. Faktem jest, że to właśnie kurze jaja wraz z ich skorupkami stały się w średniowieczu istotnym elementem zaprawy murarskiej. Dzięki takim zaprawom średniowieczne mosty i budynki nie rozsypały się przez wieki w proch. Jaj w zaprawie murarskiej używali zarówno Krzyżacy, wznosząc swoje zamki, jak i Anglicy, naprawiając chociażby iglicę wieży kościoła w malowniczym Newark. Między innymi Most Karola w Pradze zbudowano dzięki zaprawie z kurzych jaj. Król Karol IV kazał każdemu czeskiemu miastu dostarczyć ich wyznaczoną ilość.

Londyn, Pekin, Bombaj, Wrocław i budynki inspirowane jajkiem

Opływowa forma budowli, często zbliżona do kształtu jajka lub zaokrąglonego stożka wykorzystywana jest w budownictwie ekologicznym, a obecnie także przy projektowaniu w ramach architektury high-tech. Nieocenionymi zaletami takich budowli jest zmniejszenie parcia wiatru, a dzięki temu wyeliminowanie zjawiska przeciągów na poziomie ulicy, które często zdarzają się w wysokich budynkach. Zjawisko to możemy odczuć, przechodząc pomiędzy dwoma źle zaprojektowanymi wieżowcami. Odczuwamy wtedy nieprzyjemny i nadmierny podmuch wiatru, który uniemożliwia poruszanie się.

Na świecie można odnaleźć wiele budowli inspirowanych idealnym i niepowtarzalnym kształtem jajka.

Teatr Narodowy w Pekinie zaprojektował francuski architekt Paul Andreu. Teatr z lotu ptaka przypomina rozbite jajko (budowla ma owalny kształt i umiejscowiona jest na środku sztucznego jeziora). Dodatkowo z boku również przypomina swoją formą jajko. Pekiński Teatr Narodowy wykonano ze szkła i tytanu, zaś nowoczesny design i sztuczne jezioro podkreślają wyjątkowy kształt budynku.

Pekin, Teatr Narodowy, fot.: HRS

Pakien, Teatr Narodowy, fot.: HRS

Ratusz w Londynie został zaprojektowany przez sir Normana Fostera. Swoim kształtem przypomina przechylone jajko. Ratusz jest jednym z najbardziej energooszczędnych budynków w Londynie i wykorzystuje jedynie 25% energii, jaką zużywają typowe budowle tej wielkości. Na szczycie ratusza zbudowanego ze szklanych płytek znajdują się taras widokowy i galeria. Nowoczesna, nieco futurystyczna konstrukcja, sprawia, że nie sposób nie zwrócić na nią uwagi.

Londyn, Ratusz, fot.: HRS

Londyn, Ratusz, fot.: HRS

Londyn, Ratusz, fot.: HRS

Londyn, Ratusz, fot.: HRS

Biurowiec 30 St Mary Axe w Londynie to również dzieło Normana Fostera. Tym razem biurowiec został wyciągnięty do góry i sięga aż 180 metrów wysokości – co plasuje go w pierwszej dziesiątce najwyższych budowli w Londynie. Biurowiec uznaje się również za najsłynniejszy londyński wieżowiec.

Londyn, 30 St. Mary Axe, fot.: HRS

Londyn, 30 St. Mary Axe, fot.: HRS

Cybernetyczne Jajo w Bombaju zaprojektował James Law. Budynek to połączenie designu oraz inteligentnych i przyjaznych środowisku rozwiązań. Dodatkowo jest energooszczędny, a do jego budowy zużyto o 20% mniej materiałów budowlanych, w porównaniu do innych budowli o podobnej wielkości. Co ważne, taka konstrukcja wykorzystuje również około 10-20% mniej powierzchni w porównaniu z tradycyjnym budynkiem. Na szczycie 13-piętrowego budynku stworzono imponujący ogród. Na dachu zamontowano również specjalne panele, system filtracji wody oraz turbiny, a wszystko po to, aby dbać o środowisko.

Torre Agbar w Barcelonie, zaprojektowany przez francuskiego architekta Jeana Nouvela, ma owalny kształt z daleka przypominający wydłużone jajo. Nocą wieżowiec podświetlają 4 tysiące świateł LED, co dodatkowo wyróżnia go na tle całego miasta. Dodatkowo budynek wyposażono w zespół urządzeń mierzących temperaturę i sterujących zamykanie i otwieranie okien. Taki mechanizm pozwala zaoszczędzić energię potrzebną na klimatyzowanie każdego pomieszczenia.

Barcelona, Torre Agbar; fot.: HRS

Apartamenty i biurowce OVO we Wrocławiu, czyli nowoczesność i luksus. Patrząc na ten budynek, trudno się nie zgodzić z tym, że jego kształt nawiązuje do owalnej formy jajka. Co więcej, „ovo” to po łacinie „jajko”, a biel budynku przywodzi na myśl skorupkę. W budynku znajdują się apartamenty usługowe, pięciogwiazdkowy hotel Hilton, czy ekskluzywne miejsca relaksu, wypoczynku i rozrywki.

Fasada OVO Wrocław, autor projektu: Gottesman-Szmelcman Architecture

Muzeum Salvadora Dalego w Figueres zlokalizowane jest około 140 km od Barcelony. Na wieżach tej osobliwej budowli znajduje się kilka ogromnych jaj. To nie przypadek, ale fascynacja katalońskiego malarza, który w swoich pracach odnosił się do znaczenia i kształtu jajka. Otwarte w 1974 roku muzeum projektu samego artysty wzniesiono na ruinach dawnego teatru.

Figures, Muzeum Salvadora Dali, fot.: HRS

Figures, Muzeum Salvadora Dali, fot.: HRS

W domowym zaciszu, czyli fotel-jajko

Kształt jajka stał się również inspiracją dla projektantów mebli oraz dodatków do wnętrz. Popularne są wzorowane na nim poduszki, koce, legowiska dla zwierząt, akcesoria do kuchni, a także lampy np. przypominające rozbite jajko oraz fotele i krzesła. Najpopularniejszym projektantem tych ostatnich jest duński architekt Arne Jacobsen, który ponad 60 lat temu zaprojektował Egg Chair – designerski fotel przypominający swoim kształtem skorupkę jajka. Mebel pomimo upływu lat nadal stanowi inspiracje dla współczesnych projektantów.

Egg Chair, fot.: HRS