Bałtycki Park Sztuki

Prezentowany projekt zwyciężył w międzynarodowym konkursie architektonicznym na projekt pływającej galerii krajów bałtyckich w Estonii w miejscowości Parnawa. Autorem projektu jest polska pracownia WXCA z Warszawy.

Idea konkursu

Podstawowym założeniem było zaprojektowanie jednego pawilonu na lądzie, który funkcjonowałby przez cały rok oraz sezonowych, mobilnych pawilonów dryfujących na wodzie, które mogłyby być transportowane drogą wodną do innych miast nadmorskich. Każdy z pawilonów należałby do jednego z krajów nadbałtyckich: Estonii, Łotwy, Litwy, Rosji, Polski, Niemiec, Danii, Szwecji i Finlandii wraz Wyspami Alandzkimi.

Cały kompleks ma służyć prezentacji osiągnięć dorobku kulturalnego poszczególnych krajów z regionu państw bałtyckich, umożliwiając tym samym wymianę doświadczeń i kultur oraz zacieśnianie wspólnoty między nimi.

Opis projektu zwycięskiego

Projekt pracowni WXCA składa się z 3 elementów – placu na wodzie wraz z pawilonami, budynku galerii oraz ogrodu – parku sztuki.

Panorama / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

PLAC

Kwadratowy plac pozwala stworzyć wspólny dziedziniec, który w jednakowo atrakcyjny sposób eksponuje wszystkie pływające pawilony. Przestrzeń pływającego tarasu jest sercem Bałtyckiego Parku Sztuki, ale też nową, czytelnie zdefiniowaną przestrzenią publiczną w mieście w formie placu, którego pierzeje tworzą pływające pawilony oraz budynek galerii. Jego skala oraz ukształtowanie zapewnia różnorodne wykorzystanie placu – może stanowić scenę dla miejskich wydarzeń takich jak koncerty, przedstawienia teatralne czy pokazy taneczne lub też może służyć na co dzień mieszkańcom Parnawy jako miejsce spotkań.

Schemat budowania koncepcji - widok od strony rzeki Parnawy / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

BUDYNEK GALERII

Budynek wystawowy swoim charakterem oraz strukturą nawiązuje do architektury typowej dla regionów nadmorskich w Europie Północnej. Spadziste dachy o dużym kącie nachylenia są charakterystycznym widokiem dla miast portowych w rejonie Morza Bałtyckiego, w tym również dla Parnawy. Skośne dachy o różnych wysokościach pozwalają na wystawianie eksponatów o różnej skali, a cała sala wystawowa może być podzielona na mniejsze części wzdłuż podziału dachu – przy czym każda z nich może być doświetlona naturalnym, rozproszonym światłem poprzez jedną z nachylonych połaci dachu.Podział funkcjonalny galerii ma swoje odzwierciedlenie w strukturze tradycyjnego Domu Północnego – obiektu, w którym parter stanowił przestrzeń mieszkalną, a wyższe kondygnacje były przestrzenią magazynową. Galeria w Parnawie jest przekształceniem tego podziału – parter stanowi tutaj otwartą przestrzeń publiczną, a górna kondygnacja stanowi przestrzeń wystawową – tworząc współczesny „spichlerz sztuki”.

Makieta / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

Makieta / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

Makieta / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

PARK

Otuliną dla budynku galerii oraz placu jest park, którego przestrzeń może być przedłużeniem ekspozycji znajdującej się wewnątrz budynku. Park na co dzień może być miejskim skwerem, dostępnym na co dzień dla mieszkańców Parnawy. Zaprojektowany został jako regularna siatka wyznaczająca odrębne obszary, z których każdy może służyć innym rodzajom aktywności. W obszarze parku mogą więc znaleźć się elementy takie jak plac zabaw, strefa warsztatów artystycznych dla dzieci i dorosłych, strefy czytania, strefa tańca czy strefa pokazów mody. Część z tych obszarów została zaprojektowana jako miejsca zadaszone, umożliwiające organizację zajęć/warsztatów niezależnie od warunków atmosferycznych.

Miejski wzór ogrodu wraz z pływającym placem oraz charakterem proponowanej zabudowy tworzy atmosferę kameralnego „Miasteczka Sztuki”, które w swojej skali jest spójne z charakterem Parnawy a jednocześnie dodaje nowy, wyrazisty znak, widoczny w jej panoramie oraz strukturze miasta.

Schemat powstania projektowanyh obiektów / Bałtyckiego Parku Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

Schemat budowania koncepcji / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

Rozwiązania urbanistyczne / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

Pływający plac / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

Zespół projektowy

• Zbigniew Wroński,
• Szczepan Wroński,
• Marta Sękulska – Wrońska,
• Małgorzata Dembowska,
• Krzysztof Moskała,
• Michał Czerwiński,
• Sebastian Kochel.

Makieta / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

Makiety / Bałtycki Park Sztuki; autor: WXCA z Warszawy

O konkursie

Konkurs zorganizowany został przez Muzeum Nowej Sztuki miasta Parnawy. Drugą nagrodę otrzymał zespół z Londynu, trzecią – zespół z Bilbao w Hiszpanii. Na konkurs wpłynęło około 80 prac, z czego 2/3 prac pochodziło z różnych krajów Europy i świata.

Bałtycki Park Sztuki, zlokalizowany będzie w nadbałtyckiej miejscowości Parnawa. Ma to być ośrodek kultury wspólny dla wszystkich państw leżących nad Morzem Bałtyckim, na trasie linii kolejowej Rail Baltica, która w ciągu najbliższej dekady połączyć ma Berlin, Warszawę, Kowno, Rygę, Talin i Helsinki.