Dom ekologiczny 3

Ideą projektowanego domu ekologicznego jest jego całkowite zagłębienie w terenie. Projekt Tomasza Głowackiego, Katarzyny Rybczyńskiej, Mateusza Skalskiego, Aleksandry Koniecznej, Krzysztofa Kukułki, Małgorzaty Walczak i Jakuba Podgórskiego.

Opis autorski

Idea i aspekty ekologiczne

„Dom ukryty” to podziemny dom atrialny, doświetlany przez wewnętrzne patio i świetliki, o zerowej emisji dwutlenku węgla, „zero energetyczny”. Do jego ogrzania/chłodzenia wykorzystywana jest tylko energia geotermalna i energia własna domu, tj. ciepło wytworzone przez ludzi, żarówki, komputery, sprzęt AGD, itp.

Projekt otrzymał wyróżnienie równorzędne w konkursie na Dom Ekologiczny. Projekt autorstwa Tomasza Głowackiego, Katarzyny Rybczyńskiej, Mateusza Skalskiego, Aleksandry Koniecznej, Krzysztofa Kukułki, Małgorzaty Walczak i Jakuba Podgórskiego. / Sytuacja

Projekt otrzymał wyróżnienie równorzędne w konkursie na Dom Ekologiczny. Projekt autorstwa Tomasza Głowackiego, Katarzyny Rybczyńskiej, Mateusza Skalskiego, Aleksandry Koniecznej, Krzysztofa Kukułki, Małgorzaty Walczak i Jakuba Podgórskiego. /Idea

Proponowane rozwiązanie wkopania domu w ziemię owocuje wieloma korzyściami proekologicznymi. Po pierwsze, samo zagłębienie domu w gruncie ze względu na wyeliminowanie przewiewów i wysokich amplitud temperatur podnosi radykalnie komfort cieplny budynku. Ponadto warstwa ziemi tworzy naturalną i stabilną otulinę termiczną. Dom w tym wypadku ma budowę szczelnego termosu z wyeliminowaniem mostków cieplnych. Otoczony został warstwami ziemi i szkłem piankowym – recycligowym materiałem przyjaznym środowisku. Zastosowany w projekcie zintegrowany systemem grzewczo-wentylacyjny z wykorzystaniem kolektora pionowego, wymiennika gruntowego, pompy ciepła i rekuperatora pozwala na ogrzanie i chłodzenie domu (w tym wody użytkowej) bez konieczności wydatkowania dodatkowej energii kopalnej (spalania gazu, oleju, koksu, drewna). Niewielka ilość energii elektrycznej potrzebna jest tylko do podtrzymania pracy urządzeń i podgrzania temperatury w sytuacji znacznych mrozów. Proponowana wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła zapewnia pełną wymianę powietrza i eliminuje konieczność stosowania nieefektywnej i powodującej duże straty cieplne wentylacji grawitacyjnej.

Poza aspektami energetycznymi i ekonomicznymi, „dom ukryty” nie ingeruje wizualnie w środowisko naturalne i kulturowe. Lokalizacja domu pod ziemią pozwala zachować krajobrazowe walory działki i otoczenia. Dom znika z horyzontu, tym samym go nie przekształcając i nie zajmując powierzchni biologicznie czynnej. Takie rozwiązanie korzystne jest także w przypadku małych, ciasnych działek otoczonych zabudową sąsiednią. Umożliwia zachowanie zieleni i właściwego nasłonecznienia adresowanemu domowi i sąsiadom. „Dom ukryty” jest idealnym rozwiązaniem dla działek zlokalizowanych w rejonie parków krajobrazowych lub innych terenów, których walory widokowe są warte ochrony.

Sytuacja

Projektowany dom przeznaczony jest na teren płaski (ewentualnie o nieznacznym nachyleniu), odpowiedni zarówno dla lokalizacji plenerowej – w otwartym krajobrazie, jak i zurbanizowanej – w zabudowie jednorodzinnej, lub innych nietypowych sytuacjach. Wymagana minimalna powierzchnia działki pokrywa się z powierzchnią wyznaczoną przez obrys zewnętrzny rzutu domu i wynosi niecałe 470 m². Dom pokryty warstwą biologicznie czynną, z zewnątrz jest niewidoczny. Wejście i zjazd do domu wyznacza utwardzona pochylnia zagłębiająca się w terenie. Dom, poza podłączeniem do sieci energetycznej, nie wymaga podłączenia do innych mediów. Woda może być czerpana z własnej studni i dodatkowo filtrowana; ścieki uzdatniane przydomową oczyszczalnią. „Dom ukryty” dostosowany jest do klimatu i nasłonecznienia panującego w Polsce.

Projekt otrzymał wyróżnienie równorzędne w konkursie na Dom Ekologiczny. Projekt autorstwa Tomasza Głowackiego, Katarzyny Rybczyńskiej, Mateusza Skalskiego, Aleksandry Koniecznej, Krzysztofa Kukułki, Małgorzaty Walczak i Jakuba Podgórskiego. / Plansza

Projekt otrzymał wyróżnienie równorzędne w konkursie na Dom Ekologiczny. Projekt autorstwa Tomasza Głowackiego, Katarzyny Rybczyńskiej, Mateusza Skalskiego, Aleksandry Koniecznej, Krzysztofa Kukułki, Małgorzaty Walczak i Jakuba Podgórskiego.

Struktura funkcjonalno-przestrzenna

Kubaturę domu definiuje prostopadłościan z wyciętym centralnie okrągłym otworem, doświetlającym wewnętrzny ogród - kwadratowe patio. Przestrzeń zorganizowano wokół tegoż patia, na które dom otwiera się maksymalnie szklanymi przesuwnymi ścianami. Patio dzieli dom na dwie części. Część wspólnego użytkowania z salonem, jadalnią, kuchnią i gabinetem oraz część indywidualną z sypialniami. Obie strefy spaja łącznik pełniący funkcje bawialni i biblioteki. Do domu dostajemy się szeroką pochylnią, stanowiącą także zjazd dla samochodu. Na jej końcu przewidziano otwarty garaż z możliwością zamykania go w razie potrzeby opuszczaną, rolowaną bramą.

Wchodząc do domu przez przesuwną bramę mamy wgląd na patio, a szklane przesuwane drzwi zapraszają nas do części wejściowej z garderobą. Kolejność następujących po sobie od wejścia głównego pomieszczeń odzwierciedla dostępność do ich prywatności - począwszy od gabinetu i salonu, a skończywszy na sypialni rodziców. Dom ma strukturę modularną ujętą obwodowym pasem komunikacji, z buforowymi zespołami sanitarnymi i kuchnią. W części dziennej ma charakter przestrzeni otwartej. Gabinet (mogący także pełnić rolę pokoju gościnnego), wydzielony ściankami przesuwnymi, w zależności od potrzeb może zostać włączony w część salonu. W pokojach i sypialniach ograniczono ilość mebli, rezygnując z mebli magazynowych, typu szafy, biblioteczki, komody, itp. Wszelkie schowki, półki, szafy ubraniowe, całą strefę magazynową i techniczną ulokowano w postaci ciągu szaf obwodowych wzdłuż ścian zewnętrznych, mieszczących stosownie do funkcji potrzebny dobytek i urządzenia. Szafy w takim układzie tworzą dodatkową warstwę buforu termicznego. Ponadto przy wejściu do domu wzdłuż ścian zjazdu i patio zlokalizowano pomieszczenie gospodarcze na narzędzia ogrodnicze oraz urządzenia techniczne jak: pompa cieplna rekuperator, przepompownia. Od strony patio ścianę tą porasta bluszcz, tworząc wraz z drzewem i trawnikiem zieloną enklawę. Należy pamiętać, iż poza wewnętrznym patio istotną część rekreacyjną „domu ukrytego” stanowi jego zielony dach.

Doświetlenie

Dom mimo zagłębienia w ziemi jest doskonale doświetlony i nasłoneczniony. Zapewnia to obszerny, okrągły otwór w dachu nad patio całkowite przeszklenie pokoi oraz dwa pasy podłużnych świetlików od wschodu i zachodu, przechodzące nad łazienkami, pralnią, kuchnią i korytarzami. Przyjęta orientacja wschodnio-zachodnia oraz centralne patio sprawia, iż przez cały dzień słońce krąży po wnętrzu domu. Rankiem i do południa słońce wschodnie wpada do sypialni; w południe przechodzi przez bawialnię i bibliotekę, w godzinach popołudniowych nasyca strefę dzienną i gabinet światłem zachodnim.

Niepełnosprawni

Dom przystosowany jest w pełni dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Wszystkie pomieszczenia rozgrywają się na jednym poziomie. Dla osoby poruszającej się na wózku przystosowane są odpowiednio szerokie korytarze, sypialnia, sanitariat oraz kuchnia. Pokonanie spadku pochylni wejściowej umożliwia zewnętrzna platforma przymocowana wzdłuż ściany zjazdu.

Rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe

Ze względu na zagłębienie w ziemi ściany konstrukcyjne i stropodach projektowanego domu przewidziano jako żelbetowe monolityczne. Zaproponowano podłogę wylewaną na gruncie na warstwie tłucznia ze szkła piankowego z wykorzystaniem jego właściwości termicznych i wytrzymałościowych. Podstawowe materiały przewidziane do budowy „domu ukrytego” to żelbet, ziemia i szkło. Szkło występuje w dwóch postaciach. Pierwsza to wysokiej jakości przegrody przezierne – trójszybowe, dwukomorowe, ciepłe wypełnione kryptonem o wysokim współczynniku izolacyjności cieplnej U =0,5 W/ m²k z niskoemisyjną powłoką selektywną chroniącą przed przegrzaniem - zastosowane w świetlikach i przeszkleniach. Druga postać szkła zastosowana w „domu ukrytym” to szkło piankowe – w formie płyt twardych i tłucznia, o bardzo dobrych parametrach izolacyjnych (współczynnik przewodzenia ciepła lambda osiąga wartość 0,08) użyta jako otulina termoizolacyjna oraz nośna warstwa podpodłogowa. Ściany działowe (w tym ściany sanitariatów) w przewidziano technologii g-k z wypełnieniem z wełny mineralnej (i podtynkowym systemem obsługi armatury). Ściany i sufit betonowe proponuje się nie
tynkować i pomalować tylko na biało.

Rozwiązania i założenia instalacyjno-techniczne

Projektowana wentylacja mechaniczna przewiduje pozyskiwanie energii cieplnej i chłodniczej do celów przygotowania powietrza z gruntu - stosując powietrzny wymiennik gruntowy zlokalizowany pod tarasem i częściowo pod budynkiem.

Zastosowanie kolektora wymiany ciepła o długości min. 100 mb pozwoli na podgrzewanie powietrza w okresie zimowym do temperatury -2,6 ºC co zmniejsza o około połowę energię cieplną potrzebną do przygotowania powietrza wentylującego. Dodatkowo w okresie letnim powyższe rozwiązanie umożliwia schłodzić powietrze do temperatury 17,5 ºC, bez stosowania dodatkowych urządzeń schładzających. W przypadku projektowanego obiektu przekłada się to na oszczędności w zużyciu energii na poziomie 1200 kWh/rok w ciągu lata i ok. 2600 kWh/rok w okresie zimowym.

Do celów grzewczych zastosowane zostaną pompy ciepła z pionowymi sondami wymiany ciepła. Orientacyjne obliczeniowe zapotrzebowanie ciepła dla obiektu, zgodnie z przyjętymi założeniami, wyniesie ok. 8,8kW (ok.39W/m² energii grzewczej). Celem pokrycia takiego zapotrzebowania należy zastosować jedną pompę ciepła o łącznym wydatku mocy grzewczej większej niż zapotrzebowanie obiektu. Naddatek mocy będzie używany do przygotowania ciepłej wody użytkowej. Minimalna ilość odwiertów 100m – 3 szt. Powierzchnia patia 101,4 m² umożliwia swobodne wykonanie 4 odwiertów.


Oprócz ogrzewania powietrznego przewiduje się wykonanie ogrzewania niskoparametrowego, podłogowego i dodatkowo grzejnikowego w łazienkach (jako suszarki ręczników). Proponujemy zastosowanie zasobnikowego systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej. Co istotne nie przewiduje się konieczności dostarczenia do obiektu innego źródła energii poza prądem do zasilania pracy pompy ciepła, pomp obiegowych i wentylatora centralki wentylacyjnej.

Przy minimalnej wielkości działki przewiduje się pod budynkiem bezodpływowy zbiornik oczyszczany biologicznie, z którego oczyszczona woda będzie odprowadzana do kanalizacji deszczowej, natomiast przy plenerowej lokalizacji budynku proponuje się instalację przydomowej oczyszczalni ścieków z drenażem na wolnej części działki. Aby chronić przed zalaniem wewnętrzne patio, pod budynkiem zlokalizowano zbiornik na wodę deszczową. Zgromadzona woda odprowadzana jest do kanalizacji deszczowej lub powtórnie używana do nawadniania zieleni dachowej.