Europejskie Centrum Solidarności

Jury w złożonych pracach poszukiwało architektonicznej i urbanistycznej ikony – gestu, nie tylko jako budynku ale drogi do ożywienia historii. Zdecydowany charakter bryły budynku wymagał jego pełnej integracji z otaczającym krajobrazem i Drogą do Wolności, a także zgodności z założeniami planu zagospodarowania przestrzennego.

Prezentujemy nagrodzone prace, wraz z uzasadnieniem przyznania nagrody

Nagroda I (Przedsiębiorstwo Projektowo- Wdrożeniowe FORT Sp. z o.o., Gdańsk)

Zobacz galerię: I nagroda w konkursie Europejskiego Centrum Solidarności

Ta w pełni zgodna z wymogami konkursu praca, w opinii jury, najlepiej oddała siłę ducha ruchu solidarnościowego, symboliczny przemysłowy charakter otoczenia Stoczni Gdańskiej, oraz zapewniła szereg wewnętrznych i zewnętrznych przestrzeni, które stwarzają elastyczność i nadzieję na przyszłość.

Jej mocna lecz prosta elewacja od strony Pomnika Poległych Stoczniowców umieszczona nad taflą wody stanowi dynamiczne, choć nieskomplikowane tło dla Pomnika Trzech Krzyży z 1981 r., który wrył się w polską i europejską świadomość, zaś jej bardziej otwarta i przeszklona elewacja wejścia głównego jasno definiuje i wyraźnie wyznacza kierunek ku symbolicznej Drodze do Wolności, oraz prezentuje tereny dla zewnętrznych wystaw i zgromadzeń.

Koncepcja architektoniczna lekko pochyłych równoległych ścian dzielących tworzy dramatyczne wnętrze kontrastujących ze sobą przestrzeni, które przypomina urbanistykę wąskich ulic i przestrzeni publicznych Starego Gdańska. Ta wyraźna linearna struktura umożliwia wprowadzenie naturalnego światła i nieba aż w głąb obiektu do jego centralnych pomieszczeń co stanowi wyraźną wskazówkę ku strategii oszczędności energetycznej.

Jury spodobała się idea uzyskana przez mignięcia przez podziały i szczeliny w stalowej konstrukcji oraz przeźroczystość dolnych partii, co zachęca odwiedzających do wchodzenia do sąsiednich pomieszczeń. To poczucie działania jest wzmocnione poprzez warstwowy ruch wzdłuż i w poprzek pionowych przestrzeni.

Ten prosty lecz dramatyczny budynek w najlepszy sposób oddaje ducha i spełnia wymogi miejsca spotkań, miejsca nauki, przestrzeni wystawowej oraz inspiracji na przyszłość bez odwoływania się do efemerycznych motywów czy efekciarstwa. Jego sukces będzie zależał od umiejętnej realizacji jego wizji, programu oraz detali, co wymaga, podobnie jak we wszystkich projektach, jeszcze sporo pracy by spełnić ambicje i oczekiwania związane z tym projektem o międzynarodowym znaczeniu.

Sp. Z o.o. Warszawa)

Zobacz galerię: II nagroda w konkursie na Europejskie Centrum Solidarności

Mamy tu do czynienia z jasną i wszechstronną prezentacją eleganckiego projektu. Pomysły związane są ze skalą makro - miastem – jak również z potrzebą koncepcji “Solidarności”, zawierają szczegółowe informacje o materiałach i konstrukcji.

W skali makro została przedstawiona mocna propozycja urbanistyczna nowego okazałego placu zwieńczonego elewacją nowego obiektu. Stanowiłaby ona tło dla Pomnika Trzech Krzyży, który byłby widoczny z daleka. By zacytować opis, “Każda inna forma winna zamilknąć w konfrontacji z Pomnikiem”. Stwarza to wyraźną typologię dla budynku, zajmującego cały teren, który odwraca szczególną twarz z powrotem ku miastu.

Dobrze napisany opis objaśnia idee, które dodają wymiar poetycki do praktycznego i pragmatycznego projektu. Wykorzystanie prostej regularnej konstrukcji zapewnia wykonalność oraz długoterminową elastyczność – cechy konieczne dla budynku, którego przyszłe funkcje trudno przewidzieć.

Lita, lecz prześwitująca ściana z mnóstwem punktów świetlnych symbolizuje miliony członków Solidarności i jest pomysłową odpowiedzią na potrzebę pamiętnego i wyrafinowanego wizerunku, który przedstawiałby, wraz z wykorzystaniem natury w ogrodzie zimowym, podstawowe cechy ruchu solidarnościowego.

Nagroda III (Arkitema K/S, Denmark)

Zobacz galerię: III nagroda w konkursie na Europejskie Centrum Solidarności

Autorzy spróbowali stworzyć kulturowy magnes wyrażający ideę łączenia rozproszonych ludzi w nową zaskakującą całość – strukturę i logo Solidarności.

Rzeźbiarska amorficzna forma krystalizująca co było wcześniej podzielone została zainspirowana krajobrazem stoczni z dramatycznymi sylwetami dźwigów.

Trzecia nagroda została przyznana dla podkreślenia jak bardzo misja niemożliwa dokonana przez Solidarność została wyrażona przez projektantów. Autorzy zostawili jednak jury w sytuacji sceptycznej: jak dalece budowa ECS na tej konkretnej działce może być zrealizowana według proponowanego schematu.

A więc idea tej architektury nie okazała się równie jak budząca nadzieję, tak dojrzała w formie, aby móc przyjąć treści ECS.

Zobacz galerię: Wyróżnienia