Budownictwo modułowe

Co to jest budownictwo modułowe?

Pojęcie „moduł” oznacza umowną jednostkę miary odpowiadająca wielkości określonego elementu i służąca do wyznaczania proporcji oraz wzajemnych zależności wszystkich elementów tworzących pewną całość – tyle jeśli chodzi o definicję książkową. W budownictwie stosuje się do określenia wymiarów materiałów i elementów budowlanych. Wprowadzenie na szeroką skalę modułu budowlanego pozwoliło na opracowanie nowych systemów budownictwa mieszkaniowego i przemysłowego. W Polsce w pewnym sensie mamy do czynienia z takim myśleniem od końca lat 60 – nasza kochana „wielka płyta” jest tego przykładem. Ale polskie ciężkie budownictwo z żelbetowych prefabrykowanych elementów otrzymało swoją nową twarz dzięki takim krajom skandynawskim jak Szwecja, Norwegia czy Holandia gdzie prefabrykacja – modułowość budownictwa – związana była z tradycyjnymi lekkimi materiałami – drzewem.

Dziś często budownictwo to nazywane jest „kontenerowym” - dlaczego?

Pierwsze budynki modułowe – czyli powtarzalne moduły konstrukcji były (i nadal są) oparte na systemie kontenerów morskich. Konstrukcja która sprawdziła się w transporcie morskim i lądowym jest prosta a zarazem trwała i bardzo szybko zyskała zastosowanie w budownictwie tymczasowym – dobrze znane nam kontenery na placach budowy. Stąd był już jeden krok do „prawdziwego” budownictwa: usługowego, handlowego, mieszkaniowego.

Dlaczego budownictwo modułowe?

ilustracja: GRYS-STUDIO

Powodów może być wiele. Największe korzyści wynikają z samej „idei budownictwa” czyli modułowości i stosowania gotowych do użycia elementów konstrukcyjnych. Dzięki temu można zaprojektować i wykonać dowolnej wielkości budynki i układy pomieszczeń – moduły mieszkalne, socjalne, pracy itd. Proste zasady łączenia i montażu kontenerów pozwalają szybko wykonać kompletny budynek we wskazanym miejscu co jest przede wszystkim oszczędnością czasu i pieniędzy. W razie konieczności można też w prosty i łatwy sposób zwiększyć lub zmniejszyć wielkość budynku poprzez dodawanie lub odłączenie kolejnych kontenerów jak również dokonać przeniesienia budynku w inne miejsce. W większości wypadków konstrukcja, instalacje, częściowo elementy wykończeniowe wewnętrzne jak i zewnętrzne są przygotowane w fabryce. Dzięki temu realny proces budowlany już na miejscu budowy jest skrócony do minimum. Nawet fundamentowanie w większości sprowadzone jest do niezbędnego minimum – i może być również sprowadzone do osadzenia gotowych elementów modułowych. Powoduje to ominięcie tak zwanego „sezonu budowlanego” i zmniejszenie kosztów prowadzenia placu budowy.

Jest to nie tylko oszczędność czasu ale przede wszystkim pieniędzy. Dlatego budownictwo to jest bardzo ekonomiczne w etapie wznoszenia budynku. Procesy budowlane często zamykają się w zakresie kilku dni np dla domu jednorodzinnego. Pomimo to budynki w większości wypadków wykonane są z wysokiej klasy materiałów a co za tym idzie są trwałe.

To zalety a wady?

Pierwszą wadą tego budownictwa jest realny koszt. Mówimy tu o nowościach, nowinkach w dziedzinie konstrukcji oraz materiałów wykończeniowych, które jak to nowości muszą kosztować dopóki nie osiągną masowej skali w zakresie produkcji. W większości przypadków jest to również kwestia „mody”. Popyt na tą technologię, jej odmienność – wyróżniającą właściciela takiego domu od szarego posiadacza tradycyjnej „kostki” też kosztuje. Technologia ta powoduje również konieczność stosowania innych rozwiązań w zakresie instalacji.

Kuchnie i łazienki mają samodzielne wentylatory, w pokojach natomiast wymiana powietrza odbywa się często tylko poprzez dodatkowe nawiewniki. Związane to jest z stosowaniem bardzo wydajnych materiałów termoizolacyjnych oraz bardzo szczelnego pokrycia elewacji a co za tym idzie tworzenia szczelnego środowiska dla ruchu powietrza i pary wodnej. Spowodowane jest to również gabarytami budynku gdzie tradycyjne funkcje „tradycyjnego domu” zostają zmodyfikowane i kompaktowane do minimum – dlatego często przy bezpośrednim kontakcie z takimi rozwiązaniami odczuwamy dyskomfort przestrzenny. Aby rozwiązać problem projektanci „rozbierają” do maksimum powłokę budynku stosując dużą ilość przeszklonych płaszczyzn. Tu powstaje problem z nadmiernym nagrzewaniem i tak ograniczonego powietrza we wnętrzach które musimy z wzmożoną siłą dodatkowo wentylować. Ograniczenie tego zjawiska umożliwiły nowe technologie szkła zespolonego, wielopowłokowego, które w sposób znaczny ogranicza wnikanie promieni świetlnych do wnętrza. Cóż, rozwiązania te w chwili obecnej choć coraz powszechniejsze nadal nie są tanie.

A co z architekturą?

Forma budynków ewaluowała zgodnie z możliwościowi technologicznymi. Pierwsze budynki były bardzo prymitywne, nie wnoszące za dużo innowacyjnych rozwiązań do przejętej konstrukcji „kontenerowej”. Jedynie skandynawskie budownictwo jednorodzinne zachowało tradycyjny wygląd.

GRYS-STUDIO

W chwili obecnej forma jest dowolna. Mamy budynki owalne, łukowe, w formie mocno tradycyjnej i przypominające księżycowe stacje kosmiczne. Czasem forma nam znana i przyjmowana jako „tradycyjne budownictwo może kryć pod skorupą warstw wykończeniowych „modułowość”. Coraz większa ilość pracowni projektowych oraz produkcyjno – budowlanych zajęła się zgłębianniem tej nowej ( w takim wydaniu) formy budowlanej. Za kilka lat nie będzie to już coś tak odkrywczego na co polują młodzi ludzie. Sądzę że budownictwo to wpisze się w nasz krajobraz. Jeśli będzie to architektura ambitna to nawet może stać się ikoną naszych czasów – nowego sposobu życia.

GRYS-STUDIO