Międzynarodowy konkurs na koncepcję plastyczno-przestrzenną ekspozycji stałej Muzeum Historii Polski w Warszawie

Konkurs organizowany przez Muzeum Historii Polski adresowany jest do zespołów plastyków-wystawienników, których zadaniem będzie opracowanie projektu plastyczno-przestrzennego ekspozycji stałej MHP. Konkurs ma charakter otwarty i jest adresowany także do podmiotów zagranicznych.

Punktem wyjścia dla uczestników konkursu są założenia programowe przygotowane przez zespół historyków. W jego skład weszli przedstawiciele Instytutu Historii PAN, Instytutu Historycznego UW oraz konsultanci polskich środowisk akademickich. Konkurs zostaje ogłoszony 11 maja br. zaś jego rozstrzygnięcie przewidziano na 6 grudnia br.

Ekspozycja ma przedstawiać najważniejsze wątki polskiej historii – państwa i narodu – ze szczególnym uwzględnieniem tematyki wolności – procesów kształtowania i funkcjonowania parlamentaryzmu, instytucji i ruchów obywatelskich, walki o wolność i niepodległość. Obejmuje to m.in. mechanizmy funkcjonowania republiki szlacheckiej, powstania narodowe, dzieje „Solidarności” i dwukrotną odbudowę niepodległości. Ekspozycja ma przyczyniać się do edukowania i kształtowania nowoczesnej wrażliwości patriotycznej, do kształtowania obywateli świadomych tradycji i zarazem otwartych na świat. Ważnym tego aspektem jest świadomość powiązania polskich dziejów z historią innych narodów żyjących na obszarze dawnej Rzeczypospolitej. Projektując ekspozycję stałą, chcemy unikać zarówno pułapki militaryzacji historii, którą niekiedy przedstawia się głównie jako ciąg bitew i doświadczeń wojennych, jak i redukowania polskiego doświadczenia cierpienia i martyrologii. Rzecz jasna, nie może to oznaczać przemilczania bohaterskich, dramatycznych czy tragicznych kart naszych dziejów.

KLUCZOWE ELEMENTY NARRACJI

Autorom koncepcji ekspozycji stałej szczególnie istotne wydaje się zaakcentowanie trzech wątków, które powinny powracać na rozmaitych poziomach narracji i w różnych fragmentach wystawy stałej. Można je hasłowo ująć w następujący sposób:
• Polacy i wolność, tj. dążenia mieszkańców państwa polskiego i jego ziem (w epoce zaborów i okupacji) do życia w wolności w jej różnych odmianach (swobody stanowe; swobody wyznaniowe; przywileje lokacyjne, fundacyjne; niepodległość i suwerenność państwa polskiego; tradycje polskiego parlamentaryzmu i swobody konstytucyjne; prawa człowieka i obywatela);
• tożsamość narodowa Polaków a tradycje współżycia i tolerancji w państwie lub środowiskach wieloetnicznych, wielokulturowych, wielowyznaniowych;
• polski udział i wkład w cywilizację oraz dziedzictwo Europy i świata, tj. wkład Polski i Polaków w procesy tworzenia i transferu wzorców oraz osiągnięć cywilizacyjnych oraz ich udział w korzystaniu z wartości i dóbr cywilizacji kręgu europejskiego a także pozaeuropejskiego.

UKŁAD EKSPOZYCJI

Zasadniczy podział ekspozycji głównej to podział na sześć epok lub najważniejszych okresów historycznych. Dla każdej epoki lub okresu przewidziana jest przestrzeń wystawiennicza zwana galerią:
1. Średniowiecze: od zarania dziejów polskich do 1505 r.
2. Wczesna nowożytność: 1505-1795
3. Epoka rozbiorowa: 1796-1914
4. Odzyskiwanie niepodległości i 20-lecie międzywojenne: 1914-1939
5. II wojna światowa 1939-1945
6. Okres powojenny – PRL i odzyskanie niepodległości: 1945-1989
Wskazane galerie zostaną uzupełnione o, otwierającą ekspozycję, przestrzeń Od Sarmatów do Słowian poświęconą pradziejom ziem polskich. Z kolei dwie przestrzenie zamykające będą obejmować ekspozycje Jak powstaje historia? (ukazującą najważniejsze wydarzenia ze współczesnej historii Polski po roku 1989) oraz Historia wokół nas (obrazującą zjawiska związane z kształtowaniem się i funkcjonowaniem tzw. kultury pamięci i świadomości
historycznej Polaków).
Każdorazowo podział chronologiczny zostaje uzupełniony podziałem problemowym – dzielącym całość przestrzeni wystawy stałej na trzy podstawowe osie:
A. oś centralną, której ekspozycja będzie poświęcona problematyce rozwoju państwa polskiego i jego instytucji, a także zmaganiom Polaków o przywrócenie i utrzymanie jej suwerenności i niepodległości w latach niewoli (dalej nazywaną: „oś państwo-suwerenność-wolność”);
B. oś boczną dotyczącą problematyki kultura-społeczeństwo-tożsamość Polaków oraz rozmaitych grup etnicznych i religijnych zamieszkujących ziemie państwa polskiego (dalej: „oś kultura-społeczeństwo- tożsamość”);
C. oś boczną dotyczącą głównie problematyki gospodarki i materialnej sfery cywilizacji (dalej: „oś gospodarka- technika-życie codzienne”).

OCZEKIWANY ZAKRES PRAC KONKURSOWYCH

Na potrzeby Konkursu jego uczestnicy poproszeni zostaną o opracowanie wybranych elementów planowanej ekspozycji stałej:
1. układu funkcjonalno-przestrzennego całości ekspozycji,
2. zarysu koncepcji plastyczno-przestrzennej galerii „Dawna Rzeczpospolita”,
3. koncepcji przestrzeni „Wolne elekcje” w galerii „Dawna Rzeczpospolita”,
4. koncepcji przestrzeni „Kultura II RP” w galerii „Drogi do niepodległości i niepodległość (1914 – 1939)”,
5. koncepcji przestrzeni edukacyjnej (rozwiązania merytoryczno-plastyczne) dla dzieci w wieku od 4-9 lat.

ZAŁOŻONY METRAŻ EKSPOZYCJI STAŁEJ

Projektowana wystawa stała obejmie 6 500 m², z czego:
galeria „Średniowiecze: od zarania dziejów polskich do 1505 r.” 1000 m²
galeria „Wczesna nowożytność: 1505-1795 r.” 1200 m2
galeria „Epoka rozbiorowa: 1796-1914 r.” 1000 m2
galeria „Odzyskiwanie niepodległości i 20-lecie międzywojenne” 1000 m2
galeria „II wojna światowa 1939-1945 r.” 500 m2
galeria „Okres powojenny – PRL i odzyskanie niepodległości.” 1000 m2
przestrzeń Od Sarmatów do Słowian 300 m2
przestrzeń Jak powstaje historia? 100 m2
przestrzeń Historia wokół nas 200 m2
przestrzeń edukacyjna dla dzieci w wieku od 4-9 lat 200 m2

DLA PORÓWNANIA PRZESTRZENIE WYSTAWIENNICZE:

Muzeum Powstania Warszawskiego – ponad 3000 m²
Muzeum II Wojny Światowej – 4000 m²
Deutsches Historisches Museum (Muzeum Historii Niemiec) w Berlinie – 8000 m²
Haus der Geschichte der BRD (Dom Historii Republiki Federalnej Niemiec) w Bonn – 4000 m²

HARMONOGRAM KONKURSU

11 maja 2011 r. uroczyste ogłoszenie Konkursu
15 czerwca 2011 r. zamknięcie przyjmowania zgłoszeń
7 listopada 2011 r. złożenie prac konkursowych
6 grudnia 2011 r. rozstrzygnięcie Konkursu

Pod honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP – Pana Bogdana Zdrojewskiego

Strona konkursu: www.muzhp.pl/konkursplastyczny

Dodatkowe informacje:

Michał Wysocki
Sekretarz Konkursu
tel. 22 211 90 31
e-mail: konkursplasyczny@muzhp.pl