Oblicza Open Space

Model organizacji biura typu open space budzi skrajne emocje.Zobacz dlaczego nie milknie dyskusja dotycząca zagospodarowania miejsca pracy na planie otwartym.
Praca w systemie open space uniemożliwia zwykle zachowanie prywatności. Pracownicy stają się w nieunikniony sposób częścią jednego organizmu jakim jest firma, w której funkcjonują. Tracą tym samym swoją indywidualność i odrębność. Zmianie ulega ich tożsamość. Z antropologicznego punktu widzenia ciągłe funkcjonowanie w przestrzeni ogólnodostępnej burzy poczucie własnej odrębności, i zakłóca relacje z otoczeniem. Odczuwanie swojego terytorium staje się nieostre, zniekształceniu ulegają również granice „ja”. W tej sytuacji nie dziwi fakt, pewnego mentalnego oporu jaki stawiają osoby pierwszy raz zobligowane do wykonywania swoich codziennych obowiązków zawodowych w przestrzeni zorganizowanej na planie otwartym. Pracownicy skarżą się głównie na hałas, brak intymności oraz bałagan. Choć zniwelowanie tych skutków ubocznych jest stosunkowo proste, jednak uruchamia proces zmiany, który nigdy nie jest łatwy do przeprowadzenia.

Menadżerowie podkreślają pozytywne aspekty zastosowania modelu typu open space. Akcentują przede wszystkim wzrost efektywności oraz polepszenie komunikacji w firmie. Nie bez znaczenia jest także optymalizacja wykorzystania powierzchni biurowych. Jedno jest pewne zastosowanie w danym przedsiębiorstwie przestrzeni otwartej wymaga przeanalizowania wielu czynników dotyczących między innymi kultury organizacyjnej firmy, zagadnień komunikacyjnych oraz poziomu autonomii pracowników.

Udowodniono, iż wykorzystanie dużych otwartych przestrzeni biurowych sprawdza się w organizacjach, które preferują mały stopień interakcyjności i niski stopień autonomii pracowników. Personel tego typu firm jest nastawiony na realizację cząstkowych celów zwykle wykonując odgórnie zlecone zadania. W modelu tym nazywanym czasem mrowiskiem dominuje jednakowy układ biurek, dający wrażenie uniformizacji. Typowe zastosowania tego układu spotkać można w centrach telemarketingu i telefonicznej obsługi klienta (call center) oraz w dużych działach finansowo-księgowych. Ekspansywna w ostatnim czasie koncepcja telepracy może jednak w znacznym stopniu ograniczyć w przyszłości rozbudowę tego typu przestrzeni biurowych, bowiem dynamiczny rozwój technologii komunikacyjnych umożliwia wykonywanie prac o małym stopniu interakcyjności na zasadach zdalnych czyli na odległość.

Inna filozofia przestrzeni typu open space uruchomiona jest przy projektowaniu takich stref biura, w których pracownicy opierają swoje zadania na dużej interakcyjności. W ten sposób powstają enklawy wydzielone za pomocą niższych ścian czy dźwiękoszczelnych ekranów od innych działów firmy, dające możliwość członkom danego zespołu dużej komunikację pomiędzy sobą. Typowym zastosowaniem tego typu powierzchni jest organizacja firm wykonujących zadania wymagające pracy twórczej wielu osób, np. w agencjach reklamowych, biurach projektowych, w działach marketingu i PR. W ramach open space coraz częściej pojawiają się również całkowicie wydzielone przestrzenie typu komórka. Są to zazwyczaj małe zamknięte pokoje i gabinety umożliwiające pracownikom prace w dużym skupieniu i izolacji. Korzystają z nich zwykle pracownicy o dużej autonomii, często podróżujący, mający wiele spotkań i niepotrzebujący dużej interakcji.

Analizując zagadnienia związane z biurem typu open space można wskazać kilka podstawowych problemów. Po pierwsze zaprojektowanie funkcjonalnego i społecznie akceptowalnego biura tego typu stanowi zawsze wyzwanie dla architekta. Po drugie z tematem open space nierozerwalnie związana jest wiedza na temat parametrów akustycznych. Po trzecie wreszcie społeczny wymiar przestrzeni otwartej powoduje, iż prowokuje on do refleksji nad zmianą organizacji pracy biurowej, która nastąpi w niedalekiej przyszłości.


Źródło: Oficce & Facility
Autorzy:
Anna Kępińska-Frąckowiak