Kopalnia Julia w Wałbrzychu - rewitalizacja starej architektury

Teren Starej Kopalni Julia w Wałbrzychu zostanie zrewitalizowany i zamieniony w Park Wielokulturowy. Na jej terenie znajdą się między innymi kluby muzyczne, restauracje, kawiarnie i siedziby organizacji pozarządowych.

Funkcja kompleksu

Aktualnie na terenie kopalni znajduje się Muzeum Przemysłu i Techniki. W ramach jego unowocześnienia, planuje się udostępnienie zwiedzającym podziemnej trasy turystycznej, którą uatrakcyjnią imponujących rozmiarów urządzenia: pompy, wentylatory i systemy instalacyjne, wykorzystywane kiedyś w kopalni.

Ponadto, cały kompleks będzie pełnij funkcję centrum sztuki i rozrywki Wałbrzycha. Wśród atrakcji przewidziano stworzenie punktów widokowych, przestrzeni na wystawy multimedialne, koncerty czy spektakle. Powstanie tu również Europejskie Centrum Ceramiki Unikatowej, kompleks sportowo-rekreacyjny, galeria prezentująca sztukę współczesną, kawiarnie oraz pensjonat.

Kopalnia Julia w Wałbrzychu; źródło: UM Wałbrzych

Zagospodarowanie terenu

W ramach zagospodarowania terenu przewidziano zieleń, małą architekturę, tak aby całość pełniła także funkcje parkowe; przewidziano także przestrzeń na prezentację sztuki i eksponatów muzealnych.

Projekt rewitalizacji otrzymał dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Jego koszt przekracza 52 mln zł, z czego UE pokryje 35,7 mln zł. Wykonawcą prac jest wrocławska firma Integer.

Kopalnia Julia z lotu ptaka; źródło: UM Wałbrzych

Historia kopalni Julia

Julia” powstała z połączenia kilkunastu małych kopalń, prowadzących eksploatację węgla na obszarze gminy Biały Kamień od XVI wieku. Węgiel używany był jako opał w gospodarstwach domowych, warsztatach rzemieślniczych i kuźniach. Rocznie wydobywano tu od 2400-3600 ton.

Początkowa nazwa kompleksu kopalni Consolidirte Fuchs przetrwała do 1945 roku, kiedy, po przejęciu obiektu przez administrację polską, zmieniono ją na Julia. Burzliwe, pełne gwałtownych zmian czasy przyniosły jeszcze dwie zmiany nazwy. Od 1946 r. do 1949 r. funkcjonowała jako Biały Kamień, a w 1950 r. przechrzczono ją na Kopalnię Thorez. Dopiero w 1993 powrócono do nazwy Kopalnia Węgla Kamiennego Julia i tak jest do dzisiaj.

Zmiany w krajowej gospodarce lat 90-tych spowodowały masową likwidację kopalń. Podobny los spotkał Julię. Jednak, ze względu na wysoką rangę zabytkową obiektu, uznano, że warto go chronić, a nawet promować. Ze wszystkich wałbrzyskich kopalń Julia jest bowiem najstarszym oraz najlepiej zachowanym kompleksem budynków przemysłowych z przełomu XIX i XX wieku. Na powierzchni 4 hektarów znajduje się szesnaście obiektów. Wszystkie zostały wpisane do rejestru zabytków.

W 2008 roku, na zlecenie gminy Wałbrzych, opracowano koncepcję nowego zagospodarowania byłej kopalni. Zmiany obejmą także muzeum i znacznie podniosą jego prestiż. Renowacja musi przebiegać z zachowaniem zabytkowej konstrukcji obiektów. Integer S.A. zajmie się wykonaniem nowoczesnych instalacji – wodno kanalizacyjnej, mechanicznej, elektrycznej i centralnego ogrzewania. Wymienione zostaną drzwi i okna, przeprowadzona będzie konserwacja oraz wzmocnienie konstrukcji dachu. Oprócz tego konieczne jest zrobienie elewacji, a także osuszenie 
i docieplenie ścian piwnic, zwłaszcza że będzie tam przebiegać podziemna, dwukilometrowa trasa turystyczna. Pierwsza część inwestycji ma zakończyć się w 2012 roku.