Toaleta na Piotrkowskiej

W połowie czerwca 2011 zakończył się konkurs na projekt toalety publicznej dla ulicy Piotrkowskiej w Łodzi. Najlepszą koncepcją okazała się praca studentów Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

Cel konkursu

Od projektantów oczekiwano stworzenia koncepcji toalety publicznej dla ulicy Piotrkowskiej w Łodzi, która wpisywałaby się w układ urbanistyczno-architektoniczny tej części miasta z możliwością jej powtórzenia w innych lokalizacjach. Siedmioosobowe jury uznało, że żadna z prac nie spełniła kryteriów, określonych w wytycznych konkursowych, w związku z tym nie przyznano Grand Prix ufundowanej przez Prezydenta Miasta Łodzi.

Zobacz także:

- Wyróżnienia równorzędne II stopnia
- Wyróżnienia równorzędne III stopnia

Wyróżnienie I Stopnia

Najwyższą ocenę jury i wyróżnienie I stopnia uzyskała praca zespołu studentów z Politechniki Śląskiej. Bartłomiej Ordon, Izabela Niemkowska i Alicja Dziurosz zaproponowali minimalistyczną formę, która oprócz funkcji toalety spełnia również rolę tablicy informacyjnej. Transparentne ściany obiektu, zasłaniają automatyczne kurtyny w momencie wejścia do wnętrza.

Wyróżnienie I stopania w konkursie na toaletę publiczną w Łodzi. Autorzy projektu: Bartłomiej Ordon, Izabela Niemkowska i Alicja Dziurosz - studenci Politechniki Śląskiej

Wyróżnienie I stopania w konkursie na toaletę publiczną w Łodzi. Autorzy projektu: Bartłomiej Ordon, Izabela Niemkowska i Alicja Dziurosz - studenci Politechniki Śląskiej

Wyróżnienie I stopania w konkursie na toaletę publiczną w Łodzi. Autorzy projektu: Bartłomiej Ordon, Izabela Niemkowska i Alicja Dziurosz - studenci Politechniki Śląskiej

Opinia jury

Projekt stanowi interesującą interpretację ducha ulicy Piotrkowskiej i jednocześnie miasta Łodzi poprzez delikatne odwołanie się do metafory maszyny i pracujących w niej ruchomych tłoków, oferując jednocześnie rozwiązanie współczesne i spełniające warunek powtarzalności.

Genius loci miasta Łodzi, która rozwinęła się w efekcie wprowadzenia w ten rejon XIX wiecznego kapitalizmu, jest związany z przemysłem włókienniczym i eklektyczną architekturą tak fabrykanckich kamienic, szeroko reprezentowanych na ulicy Piotrkowskiej, jak i samych budynków przemysłowych.

Autorzy projektu przyjęli postawę, że wpisanie się w historyczny kontekst ulicy nie musi opierać się ani na cytatach ani na pastiszach, czy stylizacjach lub rekonstrukcjach. Zwrócili uwagę, że może ono polegać na poszukiwaniu trudno odnajdywanych cech, które są charakterystyczne właśnie dla tej konkretnej przestrzeni z całym jej bagażem formalnym i kulturowym. Ten ostatni, współbudowany przez architekturę, opisywany w kanonicznej literaturze, m.in. przez Władysława Rejmonta, brzmi echem tkackich maszyn, kominów, pras. Przesuwający się element przewidziany w projekcie, blokujący widoczność wnętrza kabiny w momencie użytkowania toalety, jest dalekim śladem mobilnych fragmentów pracującej maszyny i stąd stanowi dla Łodzi rozwiązanie unikalne i szczególne .

Wątpliwości Jury budziło przewidziane w projekcie nadmierne eksponowanie wyposażenia toalety, które nigdy w przestrzeni publicznej nie występuje przecież bez osłony, nadającej czynnościom w niej wykonywanym niezbędną intymność. W hierarchii nagród praca ta została postawiona najwyżej i, w odróżnieniu od wyróżnienia II stopnia, gdzie zabieg ten Jury interpretuje jako dopuszczalną, konkursową ”grę kulturową”, w przypadku tej pracy od tego rodzaju interpretacji stroni. W obliczu możliwości realizacji tego rozwiązania Jury uważa, że zbyt jednoznaczna ekspozycja sprzętów mogłaby odstraszać potencjalnych użytkowników od wejścia do kabiny, co mogłoby się stawać gestem nieomal symbolicznym, a w przypadku zaś możliwej do wystąpienia zawodności konserwacji wnętrza i jego elementów - dla założonej reklamy firmy KOŁO mogłoby w efekcie być przeciw skuteczne.

Powściągliwość przestrzennej formy propozycji pozostaje w zgodzie z jej przeznaczeniem funkcjonalnym i możliwością powtórzenia z wariantowaniem, co pozwala rekomendować rozwiązanie by po uzgodnionych zmianach ze zleceniodawcą mogło być ewentualnie implementowane.

O konkursie

Była to XIII edycja konkursu. Jej organizatorem byli Urząd Miasta Łodzi, Fundacja Ulicy Piotrkowskiej oraz Sanitec KOŁO. Konkurs odbywał się pod patronatem Prezydenta Miasta Łodzi.
 Tematem była koncepcja miejskiej toalety dla ulicy Piotrkowskiej.

Koncepcja, która zdobyłaby Grand Prix miałaby szanse realizacji. Pierwszy obiekt powstałby po wschodniej stronie Pasażu Rubinsteina, przy ul. Piotrkowskiej. Przedstawiciele Miasta wskazali również 9 innych lokalizacji wzdłuż ul. Piotrkowskiej, gdzie miały szansę powstać nowoczesne toalety. Jest to jedna z pierwszych, na taka skalę, prób systemowego rozwiązania sanitariatów w historycznej przestrzeni zurbanizowanej w Polsce.