Przedszkole zrównoważone w Danii

Wyzwaniem dla współczesnego budownictwa, również użyteczności publicznej, jest zaprojektowanie i realizacja budynku nie tylko energooszczędnego, lecz jednocześnie zdrowego dla ludzi i przyjaznego dla środowiska. Przykładem obiektu, który łączy wszystkie te elementy, jest przedszkole Solhuset (Słoneczny Dom).

Docelowo, w całej Europie, od 1 stycznia 2021 roku wszystkie nowoprojektowane budynki powinny być budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Dotyczy to również obiektów użyteczności publicznej. Jednak jak pokazują realizacje prowadzone w niektórych krajach - liczy się nie tylko energooszczędność, ale również komfort życia i przebywania w takim budynku.
Pozytywnym przykładem jest tutaj koncepcja Domów Aktywnych propagowana przez międzynarodowe stowarzyszenie Active House Alliance. Zgodnie z jej założeniami powstał budynek przedszkola Solhuset (czyli Słoneczny Dom). Jest to wizja budownictwa, która może być odpowiedzią na współczesne wyzwania ekologiczne i oczekiwania ludzi. Zyskuje ona na znaczeniu, gdy uświadomimy sobie, że 90 procent naszego czasu spędzamy w budynkach - bawiąc się, ucząc, pracując czy odpoczywając.

Solhuset w Danii - przedszkole energooszczędne i przyjazne ludziom

Idea projektu przedszkola Solhuset

Twórcom przedszkola Solhuset od samego początku przyświecała idea stworzenia obiektu modelowego, który byłby wzorem dla innych. Na zdrowy klimat wewnętrzny składa się tu odpowiedni dostęp do światła dziennego i świeżego powietrza. Obiekt ma wysoko zawieszone sufity w każdym pokoju oraz strategicznie rozmieszczone okna, które mają zapewnić optymalne wykorzystanie naturalnego światła. Automatyczne okna umieszczone na różnej wysokości w skośnym dachu umożliwiają szybkie i efektywne przewietrzanie sal – wyjaśnia Monika Kupska-Kupis, architekt z firmy VELUX.

Solhuset w Danii - schemat rozwiązań efektywnych energetycznie i przyjaznych dla klimatu wewnętrznego budynku.

Ponadto umiejscowienie okien zostało zoptymalizowane pod kątem usytuowania budynku na działce i ruchu słońca, w celu osiągnięcia maksymalnych korzyści płynących ze światła dziennego i ogrzewania słonecznego przez cały dzień i niezależnie od pory roku. Budynek ma kształt trójkąta (tak jak działka, na której się znajduje), a powierzchnia dachu pochylona jest w kierunku północnym i południowym.

Stacja pogodowa zainstalowana na dachu współpracująca z czujnikami CO2 i temperatury w każdym pomieszczeniu, jest gwarantem dobrego klimatu – chroni przed przegrzaniem, zaopatruje w świeże powietrze, włącza i wyłącza światła zależnie od potrzeb i warunków pogodowych – i przy tym oszczędza energię.

Odnawialne źródła energii w budownictwie energooszczędnym

Solhuset korzysta z odnawialnych źródeł energii i został zaprojektowany w taki sposób, by więcej energii wytwarzać niż zużywać. Okna zostały tak rozmieszczone, że słońce dostarcza ciepło słoneczne do budynku, a zimą zaspokaja ono połowę zapotrzebowania na ciepło. Druga połowa, zarówno na potrzeby ogrzewania pomieszczeń jak i ciepłej wody, jest produkowana przez zintegrowany system ogrzewania solarnego i geotermalnego. 50 m2 kolektorów słonecznych umieszczonych na południowej połaci dachu, przekształca energię słoneczną w ciepło i gorącą wodę, podczas gdy 250 m2 ogniw fotowoltaicznych produkuje prąd. Solhuset został zaprojektowany tak, aby wytwarzać aż 78 kWh/m2 rocznie, co stanowi o 9 kWh/m2 więcej niż przewidywane zużycie energii elektrycznej.

Domu energooszczędne i ich wpływ na zdrowie

Za zrównoważonym budownictwem, w którym istotną rolę odgrywa odpowiedni klimat wewnętrzny, przemawiają także korzyści zdrowotne. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że dobry klimat wewnętrzny w budynkach, z odpowiednim dostępem do światła dziennego i świeżego powietrza ma istotny wpływ na samopoczucie i zdrowie osób, które w nich przebywają. Światło naturalne i świeże powietrze sprzyjają bowiem przyswajaniu wiedzy, podnoszą koncentrację, zwiększają produktywność, jak również walczą z infekcjami czy redukują ryzyko chorób typu astma, alergia oraz depresja. Jak pokazują badania*, uczniowie w klasach z większymi oknami mieli ponad 15 proc. lepsze wyniki z testów, niż ci przebywający w
pomieszczeniach słabiej doświetlonych.
Zły klimat wewnętrzny, a szczególnie słaba jakość powietrza, mogą powodować także zespół dolegliwości określany mianem syndromu chorego budynku. Występuje on u co najmniej 20-25 proc. osób długotrwale przebywających w pomieszczeniach o złych parametrach. Najczęściej zgłaszane objawy to bóle i zawroty głowy, omdlenia, uczucie duszności, mdłości, objawy przemęczenia, podrażnienia błon śluzowych, nosa, gardła i śluzówek oczu. Dotyczą głównie budynków biurowych, ale podobne symptomy mogą pojawiać się również w innych budynkach, również mieszkalnych.

Solhuset w Danii - przedszkole energooszczędne i przyjazne ludziom

Solhuset w Danii - przedszkole energooszczędne i przyjazne ludziom

Informacje techniczne o przedszkolu „Solhuset”

• To zintegrowane centrum opieki przedszkolnej mogące pomieścić około 100 dzieci i 30 pracowników.
• Lokalizacja: Hørsholm, 30 km na północ od Kopenhagi.
• Powierzchnia: 1 300 m2.
• Wybudowane zgodnie z zasadami Domu Aktywnego, który charakteryzuje się niskim zużyciem energii, zdrowym klimatem wewnętrznym, oddziałuje pozytywnie na otoczenie i jest przyjazny dla środowiska.
• Panuje w nim zdrowy klimat wewnętrzny charakteryzujący się dostatkiem świeżego powietrza, obiekt jest 3,5 razy lepiej doświetlony niż jest to wymagane przepisami budowlanymi. Wszystkie pomieszczenia mają dostęp do światła słonecznego z przynajmniej dwóch stron. Naturalna wentylacja wspierana jest przez wentylację mechaniczną i automatyczny system osłon przeciwsłonecznych, który chroni przed przegrzewaniem.
• Dzięki pasywnemu pobieraniu energii słonecznej przez okna, kolektorom słonecznym, ogniwom fotowoltaicznym i geotermalnym, budynek jest neutralny wobec CO2 i samowystarczalny pod względem energetycznym

Solhuset w Danii - zapotrzebowanie na energię i jej całkowita produkcja

_{* Źródło: VELUX Daylight, Energy and Indoor Climate Basic Book, 2nd edition June 2010.}