Arata Isozaki laureatem Nagrody Pritzkera 2019

Japoński architekt, urbanistyka i teoretyk  Arata Isozaki został laureatem Nagrody Pritzkera 2019.

Arata Isozaki  uznany został za wizjonera wśród współczesnego mu pokolenia. Myślenie przyszłościowe Isozakiego, głębokie zaangażowanie w "sztukę przestrzeni kosmicznej" i ponadnarodową metodologię pracy widoczne są już od lat sześćdziesiątych.  Architektowi przypisuje się ułatwianie dialogu między Wschodem i Zachodem, reinterpretowanie globalnych wpływów w architekturze i wspieranie rozwoju młodszych pokoleń w tej dziedzinie. Jego precyzja i zręczność widoczne są poprzez jego opanowanie międzykontynentalnego zakresu technik budowlanych, interpretacji miejsca i kontekstu oraz intencjonalności detali.

Według Jury przyznającego Nagrodę: Głęboka wiedza(red.: przez Arata Isozaki)  na temat historii i teorii architektury (…) znalazła swoje odzwierciedlenie w budynkach, które zaprojektował, i które do dnia dzisiejszego przeciwstawiają się stylistycznym kategoryzacjom, stale się rozwijają i zawsze są świeże w odbiorze.

Pierwsze sukcesy Isozakiego w architekturze uwidoczniły się już  po alianckiej okupacji Japonii, kiedy to kraj starał się odbudować po drugiej wojnie światowej. Chciałem zobaczyć świat na własne oczy, więc podróżowałem po całym świecie co najmniej dziesięć razy, zanim skończyłem trzydzieści lat. Chciałem poczuć życie ludzi w różnych miejscach i często odwiedzałem Japonię, ale także świat islamu, wioski w głębokich górach Chin, południowo-wschodniej Azji i metropolie w USA. Próbowałem poznać  wszelkie możliwości, a przez to wciąż zadawałem pytanie: "czym jest architektura?" - wspomina Laureat.

Arata Isozaki nie tylko przyczynił się do rekonstrukcji swojego rodzinnego miasta i z realizacją takich budynków jak: Medicalita Medical Hall (1959-60) i Aneks (1970-1972 Ōita, Japonia), oraz Biblioteka Prefektury Ōita (1962-1966 Ōita, Japonia, przemianowana na Ōita Art Plaza w 1996 r.), ale także na nowo zdefiniował współpracę i wymianę doświadczeń między społeczeństwami wschodnimi i zachodnimi, umożliwiając, szczególnie w latach osiemdziesiątych, zaprezentowanie japońskiej wizji europejskiemu i amerykańskiemu wzornictwu.

Ōita Prefectural Library, photo courtesy of Yasuhiro Ishimoto

Isozaki był jednym z pierwszych japońskich architektów, którzy budowali poza Japonią w czasach, gdy zachodnie cywilizacje wpłynęły na Wschód. To uczyniło jego architekturę prawdziwie międzynarodową a w globalnym świecie architektura potrzebuje takiej komunikacji – tak skomentował twórczą postawę laureata Tom Pritzker, prezes Hyatt Foundation.

Jego budynki wyglądają na proste geometrycznie, ale zawierają teorię i cel. Muzeum Sztuki Współczesnej w Los Angeles (1981-1986 Los Angeles, Stany Zjednoczone) było pierwszą międzynarodową realizacją tego architekta. Choć kontrowersyjny i trudny pod względem geograficznym, czerwony budynek z piaskowca indyjskiego został rozwiązany dzięki elokwentnej świadomości skali Isozakiego poprzez scalanie elementów, przy jednoczesnym zastosowaniu złotego podziału i teorii yin yang, przywołując komplementarny charakter relacji zachodu i wschodu.

Awangardowe podejście Isozakiego jest płynne, dostosowując się do potrzeb i wpływów każdego środowiska poprzez koncepcję wzajemnie powiązanego czasu i formy zwanej "ma". Rozważna łączność między globalną uniwersalnością a lokalną tożsamością uwidacznia się w jego kompleksowych, międzykulturowych i interdyscyplinarnych rozwiązaniach. Odzwierciedlają one głęboką wrażliwość na określone potrzeby środowiskowe i społeczne.

Isozaki jest pionierem w zrozumieniu, że potrzeba architektury jest zarówno globalna, jak i lokalna - że te dwie siły są częścią pojedynczego wyzwania- mówi Justice Stephen Breyer, przewodniczący Jury. Przez wiele lat starał się upewnić, że obszary świata, które mają długą tradycję w architekturze, nie ograniczają się do tej tradycji, ale pomagają szerzyć te tradycje, jednocześnie ucząc się od reszty świata.

Prace Isozakiego realizowane są już od sześciu dekad. Ponad sto projektów zrealizowano w Azji, Europie, Ameryce Północnej, na Bliskim Wschodzie i w Australii. Wśród najwybitniejszych prac wymienić należy miedzy innymi:

• Muzeum Sztuki Miasta Kitakyushu (1972-1974 Fukuoka, Japonia)

Kitakyushu Central Library, photo courtesy of FUJITSUKA Mitsumasa

• Budynek Centrum Tsukuba, (1979-1983 Ibaraki, Japonia)

Tsukaba Center Building, photo courtesy of Arata Isozaki and Associates

• Art Tower Mito (1986-1990 Ibaraki, Japonia)

Art Tower Mito, photo courtesy of Yasuhiro Ishimoto

• Sala Nara Centennial (1992- 1998 Nara, Japonia)

Nara Centennial Hall, photo courtesy of Hisao Suzuki

• Pala Alpitour (2002-2006 Torino, Włochy)

Pala Alpitour, photo: Alessandra Chemollo

• Allianz Tower (2003-2014 Mediolan, Włochy)

• 

• Qatar National Convention Center (2004-2011 Doha, Katar)
• 

  Qatar National Convention Center, fot.: Hisao Suzuki

• Shanghai Symphony Hall (2008-2014 Szanghaj, Chiny)

Shanghai Symphony Hall, fot.: Chen Hao

Isozaki jest 46. laureatem nagrody Pritzkera, a ósmym z Japonii. W maju tego roku odbędzie się we Francji ceremonia rozdania nagród Pritzkera 2019 wraz z publicznym jego wykładem w Paryżu.