Postępowanie z urządzeniami grzewczymi po powodzi

W trakcie ostatnich tragicznych wydarzeń część użytkowników pomp ciepła i kondensacyjnych kotłów gazowych spotkała się z sytuacją, w której do wnętrza urządzenia dostała się woda. W takim przypadku w pierwszej kolejności niezbędne jest zadbanie o bezpieczeństwo użytkowników, a następnie o stan techniczny urządzenia i elementów instalacji. Co dokładnie należy zrobić? Przedstawiamy najważniejsze zasady.

Zalana pompa ciepła, do której dostała się woda – analiza strat i serwis

Jeśli do urządzenia dostała się nawet niewielka ilość wody, w pierwszej kolejności odłącz dopływ energii elektrycznej do pompy. Skorzystaj z wyłączników umieszczonych w pobliżu urządzenia (mogą one znajdować się również w rozdzielnicy elektrycznej lub tablicy rozdzielczej w budynku). Tę czynność należy wykonać niezależnie od tego, czy w danej chwili budynek ma dostęp do energii elektrycznej. Dzięki temu, po ewentualnym przywróceniu zasilania, unikniesz ryzyka uszkodzenia elementów pompy ciepła, np. na skutek zwarcia w obwodach elektrycznych poszczególnych podzespołów.

Co zrobić dalej? Skontaktuj się z serwisantem, który oceni stan urządzenia. Serwis będzie musiał zdemontować obudowę i dokładnie sprawdzić każdy element pompy ciepła. Kontrola i ewentualne czyszczenie wraz z osuszeniem będzie dotyczyło:

• płyty elektronicznej, czujników temperatury i ciśnienia,
• silników i siłowników, np. silnika wentylatora, pompy obiegowej,
• przewodów elektrycznych i łączników.

W kolejnym etapie serwis wykona pomiary elektryczne, aby wykryć ryzyko ewentualnych zwarć i uszkodzeń w obwodach elektrycznych. Jeśli zostaną zauważone nieprawidłowości, niezbędna będzie wymiana poszczególnych elementów. Niestety długotrwałe narażenie pompy na kontakt z wodą może doprowadzić do uszkodzenia i potrzeby wymiany wielu części. W szczególności dotyczy to automatyki i czujników; czasami również silników.

Jak przygotować pompę ciepła i budynek do ponownego uruchomienia urządzenia?

• Osuszenie elementów zewnętrznych i wykonanie testów

Jeśli pompa została zalana, osuszone musi zostać nie tylko wnętrze, ale też elementy obudowy – w szczególności materiały izolacyjne. Pamiętaj, że nawet niewielka ilość wilgoci wewnątrz urządzenia może grozić ponownym narażeniem elementów automatyki na wystąpienia zwarcia, a w konsekwencji nowe uszkodzenia.

Po całkowitym osuszeniu wszystkich elementów pompy ciepła serwisant może spróbować ponownie uruchomić urządzenie. Korzysta wtedy z funkcji tekstowych, które pozwalają na niezależne włączenie poszczególnych podzespołów (wentylatora, pompy obiegowej itp.). Dopiero po takiej kontroli można włączyć cały system.

• Konserwacja pozostałych elementów instalacji grzewczej

Niestety w przypadku części domów dochodzi nie tylko do zalania jednostki zewnętrznej pompy ciepła, ale również elementów instalacji wewnątrz budynku. Serwis musi więc przeprowadzić szczegółową kontrolę jednostki wewnętrznej pompy ciepła i naprawić ewentualne szkody. Sprawdzenia wymagają również takie elementy jak zawory przełączające i mieszające występujące w instalacji oraz pompy obiegowe, a także zbiornik ciepłej wody i ewentualny zbiornik buforowy.

Jeśli pozwala na to konstrukcja zbiornika, serwis demontuje elementy izolacyjne w celu ich wysuszenia. Ogranicza to ryzyko korozji zbiornika, a w razie potrzeby pozwala nałożyć farbę ochronną.
Suszenie budynku i dalsza kontrola instalacji

Po włączeniu pompy ciepła po zalaniu domu nadal występuje ryzyko negatywnego wpływu wilgoci na urządzenie. Ma to związek z bardzo wysokim poziomem wilgotności powietrza (nawet w trakcie suszenia domu). Aby zmniejszyć ryzyko ewentualnych problemów:

• unikaj przerw w pracy systemu grzewczego,
• dbaj o wentylację pomieszczeń,
• zwracaj uwagę na jakiekolwiek nietypowe objawy pracy systemu.

Wszystkie nieprawidłowości zgłaszaj serwisowi. Możliwe, że po jakimś czasie niezbędna będzie ponowna kontrola systemu.

Zalany dom, ale pompa ciepła została odłączona i przeniesiona w suche miejsce – jak działać?

Przed nadejściem fali powodziowej zdemontowałeś pompę ciepła typu split i przeniosłeś ją w bezpieczny punkt? W takiej sytuacji, po osuszeniu i uprzątnięciu miejsca montażu urządzenia można je ponownie zamontować. Prawdopodobnie będzie to trudniejsze niż w trakcie pierwszej instalacji. Istnieje bowiem ryzyko, że w trakcie pilnego demontażu doszło do:

• uszkodzenia pompy ciepła,
• uszkodzenia elementów instalacji,
• wycieku części czynnika ziębniczego z obiegu pompy.

W związku z tym ponowny montaż i uruchomienie pompy ciepła wymaga zaangażowania zarówno osoby montującej jak i serwisu danego typu pompy. Jak wygląda ten proces?

1. Wykonawca kontroluje stan urządzenia pod kątem ewentualnych urządzeń.
2. Sprawdzana jest kompletność wyposażenia oraz stan instalacji elektrycznej wraz z rurami, którymi pompa ciepła będzie zasilała jednostkę wewnętrzną.
3. Jeśli zachodzi taka potrzeba, wykonawca naprawia urządzenie lub uzupełnia elementy instalacji.
4. Gdy stan urządzenia jest poprawny, pompa może być ponownie zamontowana do cokołu montażowego lub fundamentu.

Najważniejszą kwestią jest ponowne połączenie pompy ciepła z jednostką wewnętrzną. Jeśli w trakcie demontażu nie zabezpieczono dokładnie rur łączących obie jednostki (np. poprzez zalutowanie końcówek rur), wówczas w trakcie powodzi do wnętrza rur dostała się woda i zanieczyszczenia. W takim przypadku niezbędna jest wymiana rur. W przeciwnym razie, mimo prób płukania instalacji, np. strumieniem azotu, nadal istniałoby ryzyko późniejszej awarii systemu, np. przez degradację oleju w sprężarce pompy ciepła, redukcję przepływu czynnika przez filtry czy zawór rozprężny. Pompę ciepła można podłączyć tylko do instalacji, która była zabezpieczona w sposób wykluczający ryzyko napływu zanieczyszczeń do wnętrza rur.

Po zakończeniu instalacji wykonawca przeprowadza procedurę kontroli szczelności instalacji. Musi on także sprawdzić, czy w pompie ciepła występuje odpowiednia ilość czynnika ziębniczego. Jeśli w trakcie demontażu systemu czynnik nie został odprowadzony skutecznie do obiegu pompy ciepła lub butli, to przed włączeniem pompy ciepła serwisant

• ewakuuje czynnik z pompy ciepła,
• sprawdza jego ilość
• podejmuje decyzję o dalszym działaniu.

W zależności od rodzaju czynnika i ewentualnej wielkości ubytków niezbędne może być dopełnienie instalacji lub całkowita wymiana czynnika w obiegu ziębniczym.

Ponowne uruchomienie pompy ciepła możliwe jest dopiero po precyzyjnym wykonaniu wszystkich wymienionych czynności. Jakikolwiek kompromis, rezygnacja z jednego z etapów czy zbyt krótki czas poświęcony na wykonanie czynności może w przyszłości oznaczać dla użytkownika wysokie koszty napraw.

Pompa ciepła monoblokowa i jej ponowne podłączenie

W tym przypadku również niezbędna jest dokładna ocena stanu pompy ciepła, ewentualna naprawa czy też uzupełnienie elementów instalacji. Po zamocowaniu pompy ciepła wykonawca łączy pompę ciepła z instalacją, oczyszczając uprzednio niezabezpieczone odcinki rur. Końcowym etapem prac jest napełnienie obiegu pompy ciepła wodą lub płynem niezamarzającym (w zależności od konfiguracji instalacji) oraz odpowietrzenie i uruchomienie układu.

Jak postępować w przypadku zalania kotła gazowego?

Kocioł, który miał kontakt z wodą, należy w pierwszej kolejności odłączyć od zasilania. Musisz również zamknąć zawór gazowy przy kotle i w skrzynce gazowej, ponieważ nie znasz stanu instalacji. Powinien ją sprawdzić serwis, który oceni także kocioł. Serwisant weźmie pod uwagę stan elementów układu sterującego pracą kotła oraz palnika, tzw. ścieżki gazowej, wentylatora i pompy obiegowej. Po oczyszczeniu i osuszeniu poszczególnych części kotła wykona pomiary elektryczne w poszukiwaniu uszkodzeń czujników temperatury i ciśnienia, siłowników i silników. Osuszy także elementy izolacyjne.
Po ewentualnej wymianie uszkodzonych elementów i sprawdzeniu instalacji gazowej oraz ciśnienia serwisant spróbuje uruchomić urządzenie. W tym czasie będzie kontrolować poprawność procesu spalania i przepływu wody w instalacji grzewczej. Trzeba jednak liczyć się z tym, że – nawet mimo precyzyjnej analizy i wykonaniu napraw – w ciągu kolejnych dni może wystąpić awaria innych podzespołów, które miały kontakt z wodą.

Jak ponownie zamontować kocioł, który został awaryjnie zdjęty i przeniesiony w bezpieczne miejsce?

Po ustabilizowaniu się sytuacji i przywróceniu dostaw gazu, energii elektrycznej i wody kocioł gazowy można ponownie podłączyć do instalacji. Przed dokonaniem montażu instalator posiadający uprawnienia gazowe i elektryczne sprawdzi stan techniczny całego systemu. W przypadku stwierdzonych uszkodzeń, np. w obrębie instalacji wodnej czy elektrycznej, naprawi lub wymieni złączki, uszczelnienia lub rury.

Następnie zamontuje kocioł według procedury opisanej w instrukcji instalacji, dbając o to, by w trakcie łączenia kotła z poszczególnymi rurami nie doszło do zanieczyszczenia. Po podłączeniu urządzenia do instalacji uruchomi i wyreguluje kocioł.   

Zalanie urządzeń grzewczych to poważny problem, który wymaga szybkich i zdecydowanych działań. Każdy błąd lub zaniedbanie może prowadzić do kosztownych napraw lub, co gorsza, zagrożenia dla zdrowia i życia domowników. Dlatego po powodzi niezwłocznie skontaktuj się z profesjonalnym serwisem, aby zapewnić bezpieczeństwo i długowieczność swoim urządzeniom grzewczym.