Legalizacja samowoli budowlanej

Kiedy samowola może zostać zalegalizowana

Generalnie zasada jest taka, że w przypadku gdy inwestor buduje lub wybudował obiekt budowlany bez prawomocnej decyzji starosty lub prezydenta, inspektor nadzoru budowlanego nakaże rozbiórkę. Od powyższego są na szczęście wyjątki. Można „uratować” samowolę budowlaną jeżeli spełnione zostaną wymagane ustawą warunki. Nie da się bowiem zalegalizować takiej budowy, która narusza miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego z daty budowy a gdy plan zagospodarowania przestrzennego nie został uchwalony, budowy która jest niezgodna z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Aby uniknąć nakazu rozbiórki budowa musi spełniać standardy zawarte w warunkach techniczno-budowlanych w taki sposób, aby możliwe było doprowadzenie budowy do stanu zgodnego z prawem.

Wstrzymanie robót budowlanych

Niestety do czasu formalnego zalegalizowania samowoli budowlanej roboty muszą zostać wstrzymane. Inspektor nadzoru budowlanego wstrzymuje roboty postanowieniem, określa w jaki sposób należy zabezpieczyć teren budowy oraz ustala dla inwestora nieprzekraczalny termin dostarczenia niezbędnej dokumentacji budowlanej, na którą składają się:

1. zaświadczenia wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego,
2. cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, aktualnym na dzień opracowania projektu; nie dotyczy to uzgodnienia i opiniowania przeprowadzanego w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000; oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Do wniosku o pozwolenie na budowę obiektów budowlanych, których wykonanie lub użytkowanie może stwarzać poważne zagrożenie dla użytkowników, takich jak: obiekty energetyki jądrowej, rafinerie, zakłady chemiczne, zapory wodne lub których projekty budowlane zawierają nowe, niesprawdzone w krajowej praktyce, rozwiązania techniczne, nieznajdujące podstaw w przepisach i Polskich Normach, należy dołączyć specjalistyczną opinię wydaną przez osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną wskazaną przez właściwego ministra.

Legalizacja lub rozbiórka obiektu budowlanego

W przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków zakreślonych w postanowieniu o wstrzymaniu robót, organ nadzoru budowlanego nakaże rozbiórkę. Natomiast jeżeli inwestor przedłoży wymagane dokumenty we wskazanym terminie, inspektor nadzoru, po zbadaniu

1. zgodności projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
2. kompletności projektu budowlanego i posiadania wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń,
3. wykonania projektu budowlanego przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane,

potraktuje to jak wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i pozwolenie na wznowienie robót budowlanych, jeżeli budowa nie została zakończona.

Koszt legalizacji samowoli budowlanej

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w drodze postanowienia, ustala wysokość opłaty legalizacyjnej. Na postanowienie przysługuje zażalenie. Opłata legalizacyjna stanowi pięćdziesięciokrotne podwyższenie iloczynu stawki opłaty (s), współczynnika kategorii obiektu budowlanego (k) i współczynnika wielkości obiektu budowlanego (w), przy czym stawka opłaty (s) wynosi 500 zł, natomiast kategorie obiektów, współczynnik kategorii obiektu oraz współczynnik wielkości obiektu określa tabelaryczne zestawienie zawarte w załączniku do ustawy o prawie budowlanym.

Jeżeli samowolna budowa nie zawiera „nieprawidłowości” oraz jeżeli inwestor uiści w wyznaczonym terminie naliczoną opłatę legalizacyjną właściwy organ wyda decyzję albo o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót albo o zatwierdzeniu projektu budowlanego, jeżeli budowa została zakończona. W przeciwnym wypadku inspektor nadzoru budowlanego wyda decyzje o nakazie rozbiórki.

Decyzje te mogą być wydane po uprzednim przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli jest ona wymagana przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.