Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie

Rozpoczęto budowę śmiałego architektonicznie Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Realizowany projekt wyróżniony został w Londynie prestiżową nagrodą European Property Awards.

Autorem projektu jest polska pracownia Nizio Design International.

Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Autor projektu: Nizio Design

Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Autor projektu: Nizio Design

Idea projektu

Budynek Mauzoleum ma stać się symbolem zbrodni niemieckich podczas II wojny światowej i męczeństwa mieszkańców ponad ośmiuset miejscowości. W podłużną architektoniczną kompozycję, złożoną z zanikających stopniowo segmentów, wpisana jest wystawa przedstawiająca historię pacyfikacji polskich wsi. Będzie wykorzystywać najnowsze rozwiązania multimedialne: ekrany, projektory, panele dotykowe.

Przypominające obrys domu betonowe ramy, oddzielone są rzeźbiarsko potraktowanymi rozdarciami formy. Spektakl światła rozgrywający się we wnętrzu zapewni wyjątkowe wrażenia estetyczne, wprowadzi nastrój grozy i zadumy. Nocą światło będzie się sączyć ze szczelin na zewnątrz.
Głównym, nietypowym materiałem, z którego będzie zbudowane Mauzoleum jest zaimpregnowane spalone drewno, wydzielające charakterystyczny zapach. Użyte zostanie jako budulec elementów wystawienniczych prezentujących materiał merytoryczny i stanowiska multimedialne. Kontrastem do detalu czarnego drewna jest beton z widocznym rysunkiem szalunkowym na podłodze i ścianach, stanowiący zmysłowe przywołanie historii.
Mauzoleum nie ma być kolejnym typowym muzeum, lecz miejscem, które ma zarazem edukować i wywoływać emocje – mówi Janusz Karpiński dyrektor Muzeum Wsi Kieleckiej opiekujący się Mauzoleum.

Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Autor projektu: Nizio Design

Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Autor projektu: Nizio Design

Autor o projekcie

Placówka ma stać się jednocześnie centrum martyrologii, miejscem pojednania i przeciwdziałania rasizmowi oraz ksenofobii. Koncepcja budowli została oparta na tradycyjnym wzorcu, tzw. domu-chaty. Budynek ulega deformacji i rozpadowi wzdłuż osi. - Proces ten jest obrazem jedności narracji historycznej i architektonicznej, stanowi nawiązanie do kolejnych wyniszczających etapów zbrodni – mówi Mirosław Nizio – autor projektu i właściciel pracowni architektonicznej Nizio Design International.

Podróż zaczyna się od największej zamkniętej bryły kaplicy mogącej pomieścić do dwieście osób. Dalsze segmenty stanowią sale ekspozycyjne dedykowane poszczególnym rozdziałom historii represji podczas II wojny światowej. Wędrówka kończy się lasem krzyży, których liczba równa się ilości zniszczonych wsi.

Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Autor projektu: Nizio Design

Rys historyczny

12 i 13 lipca 1943 roku w Michniowie Niemcy wymordowali 204 osoby: 103 mężczyzn - w większości spalonych żywcem, 53 kobiety i 48 dzieci. Były to represje za pomoc niesioną oddziałom partyzanckim. Według szacunkowych obliczeń w czasie wojny i okupacji zginęło milion trzysta tysięcy mieszkańców wsi. Kilkanaście godzin zajmowało skreślenie istnienia całych społeczności. Tragedia w Michniowie stała się symbolem wszystkich 817 spacyfikowanych miejscowości. Tyle jest krzyży na wzgórzu Golgoty Michniowa. Oprócz tzw. „lasu krzyży” w kompleksie zawierać się będzie także istniejący grób zbiorowy pacyfikacji wsi Michniów, Pieta Michniowska, którego autorem jest Wacław Stawecki oraz Dom Pamięci Narodowej.