Dom ekologiczny

Rozstrzygnięty został ogólnopolski konkurs architektoniczny na projekt koncepcyjny wolno stojącego domu jednorodzinnego, zgodnego z zasadami poszanowania energii i ochrony środowiska.

Konkurs jest odpowiedzią na dyrektywę 2010/31/UE, zgodnie z którą budynki wybudowane lub oddane do użytku po 9 lipca 2013 roku będą musiały spełniać zaostrzone normy dotyczące minimalnej charakterystyki energetycznej.

Zadaniem konkursowym było opracowanie koncepcji architektonicznej domu o powierzchni 150-200 m2 dla czteroosobowej rodziny, którego budowa i eksploatacja są zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju i spełniają warunki poszanowania energii. Dom miał spełniać współczesne potrzeby i standardy użytkowe, a jednocześnie być tani w eksploatacji.

Po wnikliwej analizie projektów sędziowie, uznając, że żadna z prac nie spełniła jednocześnie wszystkich założeń konkursowych w sposób optymalny, zdecydowali się nie przyznać pierwszej nagrody.

Jury odstąpiło od przyznania nagrody głównej, uznając, że żaden z nadesłanych projektów nie powinien być traktowany jako uniwersalny model domu XXI wieku. Wyróżniło cztery prace, które przedstawiają odmienne koncepcje i sposoby myślenia o ekologii. W ten sposób sędziowie podkreślili, że interesujących dróg jest kilka i powinny być poddane społecznej dyskusji – powiedział Jerzy Grochulski, przewodniczący sądu konkursowego.

Wyróżnienia równorzędne

Cztery równorzędne wyróżnienia otrzymały prace, reprezentujące odmienne koncepcje domu ekologicznego.

• Projekt Piotra Trębacza, Andrzeja Wieteski, Beaty Trębacz, Ludomira Dudy i współpracowników;

Wyróżnienie równorzędne w konkursie architektonicznym na Dom Ekologiczny. Projekt Piotra Trębacza, Andrzeja Wieteski, Beaty Trębacz, Ludomira Dudy i współpracowników.

• Projekt Ligii Krajewskiej i Jacka Mistura;

Projekt Ligii Krajewskiej i Jacka Mistura, wyróżniony w ogólnopolskim konkursie na Dom Ekologiczny.

• Projekt Tomasza Głowackiego, Katarzyny Rybczyńskiej, Mateusza Skalskiego, Aleksandry Koniecznej, Krzysztofa Kukułki, Małgorzaty Walczak i Jakuba Podgórskiego;

Projekt otrzymał wyróżnienie równorzędne w konkursie na Dom Ekologiczny. Projekt autorstwa Tomasza Głowackiego, Katarzyny Rybczyńskiej, Mateusza Skalskiego, Aleksandry Koniecznej, Krzysztofa Kukułki, Małgorzaty Walczak i Jakuba Podgórskiego. / Przekrój

• Projekt Aleksandry Poźniak-Wołodźko i Marcina Sienkowski.

Projekt otrzymał wyróżnienie równorzędne w konkursie na Dom Ekologiczny. Projekt Aleksandry Poźniak-Wołodźko i Marcina Sienkowskiego.

Nagroda Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska

• Projekt Piotra Trębacza, Miłuna Trzaskowskiego, Beaty Trębacz, Ludomira Dudy i współpracowników;

Dom ekologiczny nagrodzone przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. Projekt Piotra Trębacza, Miłuna Trzaskowskiego, Beaty Trębacz, Ludomira Dudy i współpracowników

• Tomasza Mielczyńskiego, Anny Michalskiej, Izabeli Brychcy

• Projekt Grzegorza Tomaszewskiego.

O konkursie

Organizator konkursu oczekiwał zintegrowanych rozwiązań architektonicznych, budowlanych i instalacyjnych, mających na celu oszczędność energii oraz ochronę środowiska. Projektanci mieli zaproponować rozwiązania, które pozwalają ograniczyć zapotrzebowanie na nieodnawialną energię końcową do ogrzewania i wentylacji do 50 kWh na metr kwadratowy rocznie. Należało przewidzieć wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych oraz określić jej procentowy udział w całkowitym zapotrzebowaniu energetycznym domu, a także zaproponować racjonalne zużycie wody (wykorzystanie wody deszczowej i bytowej). Dom miał zapewniać mieszkańcom zdrowe warunki życia, w szczególności dostęp do naturalnego światła i świeżego powietrza. Istotnym założeniem było także zminimalizowanie negatywnego wpływu budowy na środowisko. Ze względu na studialny charakter konkursu, organizator dopuszczał uzasadnione odstępstwa od obowiązujących przepisów i norm, które wskazywałyby na zasadność zamian regulacji prawnych ze względu na główne cele wskazane w założeniach konkursu.

Projekty nadesłane na Konkurs DOM EKOLOGICZNY odzwierciedlają panujące zróżnicowanie poglądów na temat współczesnego domu. Do głosu doszły koncepcje zupełnie sprzeczne. Od propozycji tradycyjnego taniego budownictwa ze słomy i gliny, przez futurystyczne wizje domów produkujących energię, do idei definiujących na nowo sposób życia i mieszkania. Konkurs postawił zagadnienie stosunku architektury do otoczenia, zmuszając do refleksji: chronić teren własny czy wspólny? Obalił mit, że sama technologia może wskazać właściwą drogę. Wykazał, że ślepe dążenie do efektywności energetycznej może kończyć się obniżeniem komfortu czy pogorszeniem dostępu do światła. Że połączenie elementów technicznych, estetycznych i funkcjonalnych jest prawdziwą sztuką.

Na konkurs nadesłano 92 prace. Ich oceny dokonało jury w składzie:

• Jerzy Grochulski, przewodniczący sądu konkursowego, architekt, Sekretarz generalny SARP
• Paweł Detko, architekt,
• Anna Kamińska, redaktor naczelna Grupy Tytułów Murator,
• Bartłomiej Kisielewski, architekt, związany z Biurem Pysall Ruge Architekten w Berlinie,
• Robert Konieczny, architekt, prowadzi biuro architektoniczne KWK Promes z siedzibą w Katowicach, uznawany jest za jednego z najlepszych architektów młodego pokolenia,
• Piotr Kuczia, architekt, m.in. finalista w konkursie Archi-Bau – wśród 3 najlepszych domów ekologicznych na świecie (Monachium, 2009), zdobywca I nagrody w konkursie „Architektura Roku Województwa Śląskiego”,
• Aleksander Panek, prezes Narodowej Agencji Poszanowania Energii
• Ewa P. Porębska, architekt, redaktor naczelna miesięcznika „Architektura-murator”