Sala Wielka w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu

Projekt i realizacja przebudowy wnętrz Zamku jest wynikiem konkursu na opracowanie projektu modernizacji zamku, zorganizowanego w 2007 roku. Autorem zwycięskiej koncepcji jest poznańska pracownia Toya Design.

Pomysł na przebudowę zamku narodził się z potrzeby wyremontowania Sali Wielkiej. Charakterystyczne wnętrze, powstałe w latach 60. w miejscu dawnej Sali Tronowej, było dziełem poznańskiego architekta Romana Machowiaka. Otwarcie na nowo zaaranżowanych wnętrz odbyło się wnętrz 14. grudnia 2012 roku.

Najbardziej spektakularną zmianą jest otwarcie holu przed Salą Wielką na niebo nad Poznaniem, uzyskane dzięki stworzeniu przeszklonego dachu i rozbudowanie tej przestrzeni do rangi centralnego Atrium.

Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu; projekt wnętrz: Toya Design

Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu; projekt wnętrz: Toya Design

Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu; projekt wnętrz: Toya Design

Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu; projekt wnętrz: Toya Design

Idea projektu – opis autorski

Celem było stworzenie takiej przestrzeni, aby jej podmiotem stał się odbiorca. Aby osoba, która znajdzie się w tej przestrzeni odczuła, że jest ona specjalnie dla niej przygotowana. Funkcjonalna i otwarta.

Dotąd było inaczej – zamek onieśmielał labiryntem pomieszczeń i ogromem ciemnych sal. Centrum Kultury z tak ogromnym programem i apetytem na jeszcze bogatszą działalność dusiło się w ciężkim ciele neoromańskiej budowli. Stąd potrzeba odmiany – bezkompromisowej, odważnej i gruntownej.

Główną osią koncepcji stała się rozbudowa holu I piętra przed Salą Wielką do rangi centralnego ATRIUM, w którym ogniskują się wszystkie funkcje i zbiegają się drogi gości zamku. Otworzyliśmy hol dosłownie – likwidując nad nim strop i wprowadzając przeszklony dach, burząc klatkę schodową i dawne pomieszczenia baru.

ATRIUM powstało w części dawnego dziedzińca sali tronowej; tym samym miejsce to wróciło do pierwotnego układu architektonicznego. Otwarte na trzy kondygnacje staje się nowym, przyjaznym centrum, którego do tej pory nie było. To tu mieści się kawiarnia i księgarnia, to stąd prowadzą drogi do sali wystawienniczej, sal prób, kina i do Sali Wielkiej – miejsca najważniejszych wydarzeń.

ATRIUM staje się miejscem spotkań, w którym chce się być, razem.

ATRIUM staje się przestrzenią, w której atmosfera oczekiwania na wydarzenia, a także możliwość dyskusji po ich przeżyciu znajdują właściwe dla tych nich dopełnienie i oprawę.

Elipsoidalna antresola i rozpostarta nad nią kopuła przeszklonego dachu to architektoniczne koordynaty założenia projektowego. To one tworzą ramy tej przestrzeni. Całość prześwietlona dziennym światłem jest jasna, przyjazna, pozytywna.

Do ATRIUM prowadzą obszerne schody z holu głównego, w którym dominuje czerwona TUBA – punkt pierwszego powitania gości, centrum informacji i dowodzenia.

Całość założenia wieńczy – umieszczona pod dachem – Scena Nowa, powstała w przestrzeni strychu Sali Wielkiej.

Tak pomyślane funkcje „Zamku” dają uczestnikom zamkowych wydarzeń jasny przekaz i czytelną komunikację, a przez to poczucie wyłącznej i celowej organizacji tej przestrzeni, stworzonej właśnie dla nich. Widz – gość – wizytator czy rezydent nie czują się już zagubieni w czeluściach ogromnego budynku, tylko stają się świadkami – uczestnikami – kreatorami zdarzeń, które w zależności od swojego charakteru znajdują w strukturze zamku swoje miejsce – zaprogramowane i przygotowane specjalnie dla nich.

Surowy beton, grafitowo-szara kolorystyka ścian i elementów stalowych konstrukcji są doskonałym tłem dla wszelkich działań misyjnych „Zamku”. Neutralna posadzka z wielkich, bazaltowych płyt nie rozbija wizualnie wnętrz. Jedynymi kolorystycznymi akcentami są czerwone okładziny ścian TUBY i kawiarni oraz naturalne, palisandrowe płyciny drzwi wewnętrznych.

Użyte materiały nadają obiektowi charakter przestrzeni dedykowanej działaniom artystycznym, nie narzucają własnej stylistyki, tym samym zyskują wartość służebną wobec wypełniających program „Zamku” wydarzeń.

Tożsamość zamku zostaje zachowana w obrysie historycznego kształtu murów i układu przestrzennego, ale będąc oprawą dla współczesnej misji w pełni świadomie nie nawiązuje do neoromańskich pierwowzorów. To nie jest i w żadnej mierze nie ma być rekonstrukcja. To nowa forma stworzona dla nowych treści. Nowy duch w nowym ciele.