Dom ekologiczny 2
Projekt Ligii Krajewskiej i Jacka Mistura, wyróżniony w ogólnopolskim konkursie na Dom Ekologiczny.
ARCHITEKTURA - fragmenty opisu autorskiego
Aby nie ograniczać ilości rozwiązań, wykreowaliśmy raczej otwarty system niż skończony, jednorazowy budynek. Polega on przede wszystkim na przemyślanym układzie wnętrz, którego centralną część zawsze stanowi wieloboczny pokój dzienny. Wokół niego rozmieszczone zostają pozostałe pomieszczenia, w ilości dostosowanej do potrzeb użytkowników oraz układzie respektującym kierunki świata i możliwości działki.
Przestrzeń pomiędzy w/w pomieszczeniami o stałej szerokości 340cm wypełniają funkcje pomocnicze, dopełniające zewnętrzny bufor wokół salonu. Bezpośredni kontakt centralnej części z zewnętrzem otrzymujemy poprzez przerwanie zewnętrznego pierścienia pomieszczeń (najlepiej od strony południowo-zachodniej) oraz ulokowanie w powstałym ‘nacięciu’ tarasu lub ogrodu zimowego. Zewnętrzne pokoje wyposażone zostały w przesuwny system zamykania, chowany w trójkątnych przestrzeniach pomocniczych. Dzięki temu, dom za dnia całkowicie otwarty, ma możliwość skurczenia się wieczorem do centralnej części, gromadząc w niej wszystkich domowników. Istotą takiego rozwiązania jest pro-rodzinny, otwarty charakter wnętrza. Dośrodkowy układ daje stałe poczucie przebywania z rodziną, nie odbierając możliwości odizolowania wybranego fragmentu w razie potrzeby. Przestrzeń domu prowokuje do kontaktów i intensywnych relacji z najbliższymi.Dla takiego domu właściwy wydaje się układ parterowy, związany z gruntem, którego dodatkowym atutem jest pełna dostępność dla osób niepełnosprawnych. Centralny układ wnętrza, zapewnia także ciągły kontakt z otoczeniem; przy otwarciu wszystkich ścian przesuwnych, z części dziennej możliwy jest szeroki (260°) widok na ogród.
Rozwiązania pasywne
Prezentowany układ, poza prospołecznym, eksperymentalnym charakterem wnętrz, oferuje szereg pasywnych i racjonalnych rozwiązań przestrzennych:
a/ forma budynku stanowi zwartą, opływową bryłę, w naturalny sposób związaną z krajobrazem;
b/ wielość układów sprawia że zawsze jesteśmy w stanie dostosować wielkość i ilość otworów oraz układ funkcjonalny do stron świata;
c/ bufor pomieszczeń zewnętrznych pozwala na zatrzymanie większej ilości energii w centralnej części domu;
d/ brak korytarzy czyli powierzchni zbędnych z punktu widzenia ekonomiki i rozwiązań przestrzennych;
e/ pełna przewietrzalność oraz wymuszony środkami architektonicznymi konwekcyjny ruch powietrza, umożliwiają okazjonalne zastąpienie wentylacji mechanicznej (higrosterowalnej).
f/ zastosowane materiały i ograniczenie chemii budowlanej do minimum, wytwarzają przyjazny dla mieszkańców mikroklimat.
g/ wnętrza malowane na biało, dodatkowo rozświetlają pomieszczenia co może się przyczynić do ograniczenia zapotrzebowaniana na sztuczne oświetlenie.
h/ konstrukcja szkieletowa z drewna (materiał odnawialny) suszonego komorowo i czterokrotnie struganego, nie wymaga impregnacji dzięki obudowie z płyt 2 x GKF. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość szybkiego wybudowania oraz rozbiórki domu. Zdecydowana większość użytych materiałów będzie nadawała się do ponownego wykorzystania lub recyklingu.
i/ termoizolacja z celulozy (materiał z recyklingu) impregnowanej związkami boru (odporność ogniowa oraz na szkodniki i pleśnie), nie wymagająca paroizolacji ze względu własności paroprzepuszczalne. Celuloza jest materiałem całkowicie przyjaznym dla środowiska naturalnego oraz obojętnym dla ludzkiego zdrowia.
j/ elewacja pokryta panelami korkowymi; korek jest materiałem w 100% naturalnym, obojętnym chemicznie, czyli nieszkodliwym dla zdrowia. Ponadto, nie wymaga konserwacji i jest łatwy w recyklingu. Co ważne, przy jego produkcji nie trzeba ścinać całego drzewa, gdyż powstaje z kory dębu korkowego, która bardzo szybko odrasta. Parametry techniczne materiału sprawiają, że doskonale sprawdza się on w zastosowaniach zewętrznych:
+ stałość wymiarów w funkcji temperatury (-200°C ÷ +130°C) i czasu - zapewnia
szczelność okładziny
+ niska higroskopijność - wysoka odporność na wodę zapobiega gniciu.
+ dobre właściwości termoizoacyjne λ=0,040 W/mK
+ duże ciepło właściwe 1,67 Kj/Kg°C zapobiega nagrzewaniu i marznięciu materiału
oraz ucieczce ciepła z wnętrza.
+ oporny na przenoszenie drgań - stanowi świetną izolację akustyczną
+ antystatyczy - nie przyciąga i nie pochłania kurzu.
Ojczyzną korka jest portugalia, gdzie jest on stosowany na elewacjach jako sprawdzone rozwiązanie.
k/ szklenie od południa osłonięte od wiatrów z możliwością zasłonięcia za pomocą zewnętrznej rolety z białego płótna, pełniącego rolę ochrony przeciwsłonecznej (przeg przegrzaniem)
l/ okna o współczynniku λ= 0.8 W/mK, dwukomorowe (szklenie potrójne) o dużej przepuszczalności promieniowania słonecznego 63%.
l/ zieleń iglasta od północy chroni przed zimnymi wiatrami przez cały rok, natomiast zieleń liściasta od południa - chroni głównie latem przed przegrzaniem.
ł/ segregacja śmieci
m/ przydomowa, ekologiczna uprawa roślin, jaką umożliwia posiadanie własnego ogrodu.
Systemy aktywne
Zestaw aktywnych rozwiązań ekologicznych przyjętych w projekcie zapewnia dużą autonomiczność budynku, a wraz z rozwiązaniami pasywnymi minimalizuje jego negatywny wpływ na otoczenie. Do tych rozwiązań należą:
a/ ogrzewanie
Przyjętym systemem ogrzewania jest niskotemperaturowe wodne ogrzewanie podłogowe (parametry pracy 45/35°C), z możliwością regulacji centralnej i miejscowej. Do jego zasilania proponujemy zastosowanie pionowej pompy ciepła o mocy grzewczej 5 kW, wykorzystującej energię geotermalną.
Dodatkowe źródło ciepła stanowi kominek z zamkniętą komorą spalania na paliwo stałe, współpracujący z wentylacją mechaniczną. Rozwiązania te umożliwią osiągnięcie możliwie niewielkiego zużycia energii elektrycznej, a także znikomej emisji substancji szkodliych do otoczenia.
b/ przygotowanie ciepłej wody użytkowej
Do ogrzania c.w.u wykorzystane są płaskie, cieczowe kolektory słoneczne, o łącznej powierzchni 5.6m2 (trzy płyty), ustawione na dachu pod kątem 45%, zorientowane na południe, ze zbiornikiem 200L. Latem, kolektory pokryją całkowite zapotrzebowanie na c.w.u., zimą ok. 30%. W okresie grzewczym instalację zasila pompa ciepła. Dodatkowo, do zasobnika podłączona będize grzałka elektryczna (dezynfekcja).
c/ racjonalizacja zużycia wody i wykorzystanie wody deszczowej i ścieków bytowo – gospodarczych
Budynek wykorzystuje wodę deszczową (zbieraną z dachu o powierchni 194.35m2 dwoma rurami spustowymi), która po przefiltrowaniu odprowadzana jest do pozdziemnego zbiornika. W to samo miejsce trafia przefiltrowana szara woda pochodząca z odpływów prysznicowych, wanien oraz umywalek, przy pomocy urządzenia służącego do jej
recyklingu. Woda ta, stanowi alternatywne dla wodociągowego zasilanie pryszniców, wanien, wc, pralki (kuchnia) oraz kranu gospodarczego (garaż). Rozwiązanie to pozwala na redukcję ilości ścieków odprowadzanych do kanalizacji oraz zapotrzebowanie na wodę z wodociągu.
- ponadto, zakładamy instalację baterii czerpalnych z perlatorem i termostatem, racjonalizujących gospogardkę wodą.
d/ wentylacja mechaniczna
Budynek został wyposażony w system wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej, higrosterowalnej, z rekuperatorem krzyżowym. Możliwy odzysk ciepła w tym przypadku to ok.70%. Wentylacja mechaniczna w części dziennej i pomieszczeniach podstawowych może być zastępowana przez naturalną, konwekcyjną wymianę powietrza.
e/ energia elektryczna
Wydatki na energię elektryczną związane będą z zasilaniem ww urządzeń, oświetlenia charakteryzującego się niskim zużyciem energii elektrycznej oraz kuchni elektrycznej (płyta indukcyjna + piekarnik).
