Nowe Żerniki - budynki mieszkalne
Pracownia Major Architekci zdobyła 1. miejsce w konkursie architektonicznym na opracowanie koncepcji zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, z zagospodarowaniem terenu i przyłączeniem do sieci miejskich na terenie osiedla Nowe Żerniki we Wrocławiu.
Zadaniem konkursowym było opracowanie koncepcji architektonicznej funkcjonalno-programowej i przestrzennej dwóch budynków: budynku z serwisem opiekuńczym dla osób starszych i niepełnosprawnych i budynku wielorodzinnego z mieszkaniami na wynajem i wbudowanym przedszkolem dwuoddziałowym wraz z koncepcją zagospodarowania terenu, urządzenia i uzbrojenia terenu kwartału zabudowy mieszkaniowej, przewidzianej do realizacji we Wrocławiu na terenie wzorcowego osiedla Nowe Żerniki.
Opis autorski projektu
IDEA
W odpowiedzi na zadanie konkursowe, polegające na opracowaniu koncepcji zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej na terenie osiedla modelowego Nowe Żerniki, powstał projekt budynku łączącego trzy funkcje i trzy pokolenia: mieszkania z serwisem opiekuńczym i punktami usługowymi dla osób starszych i niepełnosprawnych, mieszkania pod wynajem, poszukiwane najczęściej przez osoby młode i rodziny z dziećmi, oraz przedszkole.
Jednym z pierwotnych założeń projektu było dążenie do stworzenia obiektu sprzyjającego integracji wszystkich jego mieszkańców i użytkowników. W efekcie dyskusji na temat odmiennego trybu życia poszczególnych grup wiekowych, doszliśmy do wniosku, że ich potrzeby nie tylko wzajemnie się nie wykluczają, ale wręcz powinno się dążyć do tworzenia w miejscu zamieszkania struktur wielopokoleniowych. Ich koegzystencja w jednej przestrzeni jest działaniem korzystnym pod wieloma względami - uczy wzajemnego szacunku i zapobiega uczuciu wykluczenia, wspomaga aktywizację seniorów, daje mieszkańcom poczucie bezpieczeństwa dzięki stałej obecności sąsiadów, przyzwyczaja do codziennego funkcjonowania z osobami starszymi i niepełnosprawnymi.
Zabudowę zaprojektowano w formie kwartałowej, co jest odpowiedzią na dotychczasową dość zróżnicowaną urbanistykę sąsiednich działek. Uspokojenie zabudowy poprzez wprowadzenie zwartych pierzei ulicznych jest szczególnie istotne ze względu na lokalizację - projektowany obiekt położony jest przy terenach zielonych, przewidzianych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i stanowiących ważną oś kompozycyjną powstającego osiedla. Wykorzystanie pełnego obwodu kwartału pozwoliło na utrzymanie stałej wysokości zabudowy na poziomie 4 kondygnacji (przy spełnieniu wymaganej powierzchni użytkowej), nadając jej kameralny charakter. Wewnątrz zaprojektowano przestronny, zielony dziedziniec. Jego owalny kształt wyniknął z chęci stworzenia przyjaznej przestrzeni bez barier i wizualnych podziałów, ułatwiającej nawiązywanie sąsiedzkich relacji. Pozwolił również na funkcjonalne rozwiązanie przestrzeni komunikacyjnych w budynku, wiążąc je z atrakcyjnymi strefami wspólnymi dla mieszkańców. Wewnętrzny dziedziniec nie jest jednak przestrzenią całkowicie introwertyczną - perforacje w strefie parteru dają wizualny kontakt z otoczeniem budynku, a główne wejście do wnętrza kwartału stanowi ukośne przebicie, wiążące je widokowo z pobliskim parkiem i lokalnym centrum kultury.
Wynikający z zewnętrznej formy jednorodny charakter obiektu podtrzymano również w jego wewnętrznej strukturze. Funkcjonalnie podzielony jest on na dwie niezależne części – dla seniorów oraz z mieszkaniami na wynajem. Posiadają one niezależne wejścia, klatki schodowe i komunikację, którą stanowi biegnący równolegle do obwodu budynku korytarz. Jest on kontynuowany w obu jego częściach, barierę pomiędzy różnymi strefami stanowią jedynie drzwi. Dzięki takiemu rozwiązaniu podział budynku na dwie części jest płynny, możliwy do zmiany w zależności od popytu na określony typ mieszkań. Ponadto jest to rozwinięcie idei łączenie pokoleń – umożliwiając wspólne mieszkanie w jednej przestrzeni osobom starszym i młodym, możemy zapewnić im komfort psychiczny wynikający z bliskości rodziny, dając jednocześnie poczucie niezależności i udogodnienia stosowne do ich wieku i potrzeb.
KONCEPCJA ZAGOSPODAROWANIA I URZĄDZENIA TERENU
Budynek zlokalizowany jest na działce nr 67, AM-10, obręb Żerniki we Wrocławiu, położonej w centrum osiedla Nowe Żerniki. Od zachodu działka graniczy z terenem zielonym, stanowiącym jedną z osi urbanistycznych założenia. W jej sąsiedztwie, poza projektowaną zabudową mieszkalną, znajduje się budynek dawnego schronu, obecnie rozbudowywany na lokalne centrum kultury. Obsługa komunikacyjna działki przewidziana jest od strony północnej z drogi 4KDD/1, od strony zachodniej z drogi zlokalizowanej w wyodrębnionym ciągu komunikacyjnym w obrębie terenu 10ZP oraz od strony południowej i wschodniej z dróg wewnętrznych projektowanych na działkach przyległych na terenie 2MW-U.
Projektowany obiekt ma formę zabudowy kwartałowej w granicy działki, zgodnie z obowiązującymi i nieprzekraczalnymi liniami zabudowy wg MPZP oraz urbanistyczną koncepcją zagospodarowania I etapu inwestycji.
Budynek wyposażony jest w dwa niezależne garaże wbudowane, zlokalizowane wzdłuż wschodniej granicy działki na kondygnacjach -0,5 i +0,5. Projektowane są dla nich dwa wjazdy: od strony północnej z drogi 4KDD/1 oraz od strony południowej z drogi wewnętrznej. Dodatkowo w podcieniu w południowej części obiektu znajdują się miejsca parkingowe dla budynku z serwisem opiekuńczym – przewiduje się dla nich dwa dodatkowe zjazdy z drogi wewnętrznej zlokalizowanej na sąsiedniej działce. Miejsca postojowe dla przedszkola znajdują się, zgodnie z MPZP, na terenie przyległych ulic publicznych. W budynku projektowane są rowerownie i wózkownie, a także dostępne z dziedzińca prywatne skrytki na rowery.
W obrębie kwartału zabudowy wykreowano wewnętrzny dziedziniec o eliptycznym kształcie i wymiarach osiowych ok. 37x49m. Założeniem projektowym było utrzymanie jak najbardziej naturalnego charakteru wnętrza dzięki dominującej roli zieleni oraz stworzenie przestrzeni pozbawionej barier i sztucznych wydzieleń, sprzyjającej integracji przedstawicieli różnych pokoleń. W obszarze tym projektowane są nasadzenia drzew (brzozy ze względu na szybkie tempo wzrostu i ażurową koronę, która zapobiega nadmiernemu zacienianiu) i traw. Wprowadzona została posadzka z płyt betonowych 90x90cm, tworzących regularną siatkę, częściowo przerastanych trawą. W ten sposób wprowadzono jedynie wizualny podział dziedzińca na strefy i dojścia do nich. Przewiduje się strefę rekreacyjną dla osób starszych w części zachodniej dziedzińca, w sąsiedztwie sali klubowej seniorów, strefę siłowni zewnętrznej, strefę placów zabaw: przedszkolnego i ogólnego (wyposażone w urządzenia do zabaw i bezpieczną nawierzchnię oraz zabezpieczone niewysokimi płotkami z siatki) oraz miejsca dosiedzenia zgodnie z rzutem kondygnacji przyziemia.
Przewiduje się zagospodarowanie wody opadowej w formie retencji. Zbiorniki retencyjne podziemne zlokalizowane są w obszarze podcienia pod budynkiem. Uwzględnia się wykorzystanie wody do celów użytkowych, np. podlewania zieleni. W zakresie infrastruktury technicznej przewiduje się przyłączenie do sieci zlokalizowany w granicach pasa drogowego drogi 4KDD/1.
KONCEPCJA ARCHITEKTONICZNA PROJEKTOWANYCH BUDYNKÓW
Projektowany jest budynek niski, czterokondygnacyjny, o wysokości 15m . Na kondygnacji parteru w budynku zaprojektowane zostały funkcje usługowe – od strony parkowej stołówka, lokale usługowe, pomieszczenia klubowo-rekreacyjne oraz administracja Dziennego Domu Pomocy dla osób starszych i niepełnosprawnych, a od strony północnej przedszkole. Wschodnią część przyziemia zajmują garaże, rozmieszczone na dwóch kondygnacjach na wysokości półpięter (-0,5 i +0,5), niepowiązane funkcjonalnie, z niezależnymi wjazdami i oddzielną komunikacją pionową. Ze względu na niekorzystne warunki gruntowo-wodne poziom posadowienia płyty garażu projektowany jest na wysokości 115,20 m n.p.m. (-1,80m względem poziomu 0,00 budynku), a więc powyżej górnego poziomu zwierciadła wód gruntowych. Zgodnie z załączoną dokumentacją geologiczno-inżynierską jest on ustabilizowany w przedziale rzędnych 114,14 do 115,16 m n.p.m., średnio na poziomie 114,55 m n.p.m. Na wyższych piętrach budynku znajdują się mieszkania. Wzdłuż pierzei północnej, zachodniej i południowej, przeznaczonej dla osób starszych, mieszkania zaprojektowano w układzie jednotraktowym, a doświetlona i otwarta na dziedziniec przestrzeń korytarza staje się równocześnie strefą spotkań. W poszerzeniach wykreowanych przez eliptyczny kształt dziedzińca zlokalizowano klatki schodowe z windami, pomieszczenia pomocnicze oraz sale klubowe. Priorytetem było utrzymanie mieszkalnego charakteru wnętrza, nie kojarzącego się ze szpitalnym domem opieki. W części wschodniej, przeznaczonej pod wynajem, dla pełnego wykorzystania potencjału działki mieszkania mają układ dwutraktowy. Korytarz pomiędzy znajdującymi się w narożnikach klatkami schodowymi został doświetlony od góry. Przewiduje się możliwość wykorzystania części dachu na cele użytkowe.
Budynek jest ekonomiczny w wykonaniu i eksploatacji oraz spełnia wytyczne dotyczące energooszczędności, określone w warunkach technicznych. Obiekt projektowany jest w technologii żelbetowej i murowanej, stropy prefabrykowane typu filigran. Główne osie konstrukcyjne wyznaczają trakty mieszkań o rozpiętości w osiach 7,7-9,2m. Dodatkowo wprowadzono poprzeczny układ ścian nośnych pomiędzy mieszkaniami. Elewacje od strony zewnętrznej projektuje się jako dwuwarstwowe, wykończone tynkiem. Przeciwwagę dla prostej białej elewacji zewnętrznej stanowi dziedziniec, którego ściany wykończone są drewnem. Deski o wąskich profilach mocowane są na ruszcie w rozstawie dającym efekt delikatnej ażurowości. W półokrągłej ścianie dziedzińca, dzięki wprowadzeniu pionowych podziałów, przewiduje się standardową stolarkę okienną.
W budynku przewidziano niezbędne pomieszczenia techniczne i szachty instalacyjne zlokalizowane w sąsiedztwie klatek schodowych.
Źródło: Major Architekci
