Pomorska Kolej Metropolitalna
I miejsce w konkursie na koncepcję architektoniczną planowanych przystanków Pomorskiej Kolei Metropolitalnej w Gdańsku. Autorem projektu jest Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego z Gdańska.
Konkurs miał charakter międzynarodowy. Celem było zaprojektowania zupełnie nowych przystanków kolejowych na obszarze aglomeracji Trójmiejskiej województwa pomorskiego, gdzie układ nowoczesnej i szybkiej komunikacji szynowej wpisywać będzie się w tereny o określonym stopniu zurbanizowania i zainwestowania.
Fragmenty opisu autorskiego
Wszystkie 8 przystanków PKM zaprojektowane zostało w podobnym stylu tworząc w przestrzeni miasta - pojedynczo i jako cały zbiór - rozpoznawalną z daleka formę krajobrazu. Takie założenie ma na celu ułatwienie orientacji pieszych w rozległych przestrzeniach komunikacji w rejonie przystanków PKM – wprowadzenie w nie nowych elementów lokalnej identyfikacji.
Założeniem głównym było podkreślenie architektoniczne strefy wejścia na perony przystanku PKM. Integruje ona w jednym punkcie wszystkie ciągi cyrkulacji pieszych związanych z funkcjonowaniem trasy PKM. Są to wejścia na perony i przejścia przez korpus trasy kolejowej (kładki/tunele) wraz z bezpośrednio z nimi powiązanymi dojściami od parkingów i planowanych przystanków autobusowo-tramwajowych. Perony, schody i przejścia dostępne są w pełni dla osób niepełnosprawnych i wózków (windy/pochylnie), których lokalizacja widoczna jest dobrze z oddali; uniknięto tworzenia nieoświetlonych i bez funkcyjnych zakamarków,
Strefa wejścia, w której dominującym elementem są bardzo wysokie klatki schodowe i piony wind, ukształtowana została poprzez układ prostych zadaszeń, dla których inspiracją była idea „owinięcia czerwoną wstążką” korpusu trasy kolejowej. Jest to odległe nawiązanie do dwóch łuków z logo PKM.
[...]
Każdy z 8 projektowanych przystanków PKM posiada inne predyspozycje dla pełnienia roli przestrzeni sztuki. Stąd też:
1. Abrahama (uniwersytecki) to przestrzeń krajobrazu literackiego. Proponuje się wykorzystanie przestrzeni po wiaduktami PKM i planowanej trasy Nowej Abrahama jako strefy teatralno- gastronomicznej, swoistej „artystycznej Zajezdni”. Przewiduje się ozdobienie ścian i posadzek znanymi cytatami – fragmentami wierszy i powieści, wybranymi w konkursie publicznym. Pomieszczenia pod wiaduktem mogą pomieścić księgarnię, stragany lokalnych „bookinistów” czy galerię sztuki, nawiązując do znanego przykładu Savigny Platz w Berlinie.
2-3. Niedźwiednik i Rakoczego to przystanki bardzo wysoko położone nad otoczeniem. Teren pomiędzy nimi przewiduje się w planach miejskich jako obszar organizacji imprez plenerowych. Wydaje się interesujące wykorzystanie przystanków PKM jako punktów widokowych dla obserwacji projektów artystycznych o charakterze rozległych koncepcji w duchu landartu.
4. Wróbla Staw to przystanek w środku natury – na skraju TPK i rozwijającego się osiedla na terenach dawnego poligonu. Proponuje się tu instalacje wodnych fontann stanowiących bramę do wodnego parku na skraju Stawu.
5. Kiełpinek – przystanek na skraju wielkiego osiedla Wiszące Ogrody sąsiaduje z obiektami dawnej stacji Kolei Kokoszkoweskiej – proponowane jest wykorzystanie ściany oporowej limitującej strefę parkingu przy przystanku jako galerię historii dawnej kolei w Gdańsku lub rodzaj zmiennej strefy ekspozycji sztuk.
6. Budowlanych – powstanie na wyciętym fragmencie lasu, stąd proponuje się ukształtowanie strefy publicznej z artystycznym wykorzystaniem materiału biologicznego – sztuki ogrodniczej, promocji ekologii, strefa parkingowa służyć może do stworzenia tu swoistego rzeźbiarskiego parking-parku.
7. Port Lotniczy – proponowane jest wykorzystanie strefy pod wiaduktem PKM (pomiędzy wejściami na perony a travelatorami) jako galerii podwieszonych pod sufitem zmiennych artystycznych instalacji przestrzennych.
8. Barniewicka – proponowane jest tu wykorzystanie przestrzeni parkingu jako strefy instalacji świetlnej, swoistego parkingu światła. Tylko to miejsce naprawdę widoczne może być jedynie z lotu samolotu.
Zespół projektowy:
- mgr inż. Jan T. Kosiedowski
- dr inż arch. Gabriela Rembarz
- mgr inż. arch. Sławomir Bryczkowski
- mgr inż. arch. Magdalena Stefanowicz
- mgr inż. arch. Magdalena Miara
- stud. arch. Monika Wierzba
- mgr inż. arch. Tomasz Stanisławczyk
- mgr inż. Grażyna Nowińska
- mgr inż. arch. Anna Rożańska
- mgr inż. arch. Maciej Sas
Źródło: Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego z Gdańska
