Dom za 300 dolarów
Gdy w sierpniu 2010 r. Vijay Govindarajan i Christian Sarkar napisali na swoim blogu Harvard Business Review, że myślą nad „domami dla biednych za 300 dolarów”, chcieli tylko zaproponować temat do dyskusji.
Oczywiście, pomysł, o którym tu piszemy, jest eksperymentalny, napisali prof. Govindarajan, wykładowca na Tuck School of Business w Dartmouth (USA) i Christian Sarkar, doradca ds. marketingu pracujący w tematyce rozwiązań dla środowiska. Któż bowiem mógłby stworzyć dom za 300 dolarów ? Gdyby było to faktycznie możliwe, na pewno zrobiono by to już wcześniej. Tak czy owak, swoją wiadomość zakończyli pytaniem Pytamy więc dyrektorów, rządy, organizacje pozarządowe, fundacje – Wchodzicie w to?
Ponadnarodowa współpraca
I tak, ich pomysł zaczął stawać się rzeczywistością – blog poruszył wyobraźnię czytelników z całego świata. Internauci debatowali, argumentowali swoje zdanie, wymieniali się pomysłami, jak zaprojektować i wybudować taki dom. Szybko zwrócono uwagę na to, że każdy kraj ma inne potrzeby i inne możliwości budowy – jeden z internautów zaproponował „mechanizm zbierający deszczówkę, aby domownicy mieli stały dostęp do czystej wody, zwłaszcza podczas susz”, a inny „design podobny do wież z klocków Lego”.
Zainspirowany ogólnym zainteresowaniem, prof. Govindarajan otworzył specjalną stronę 300house.com, na której dalej mogą ciągnąć się dyskusje, w których do dziś wzięło udział ponad 2500 osób – architekci, inżynierowie i profesorowie, o świetnym wykształceniu, z Harvarda, MITu i innych uczelni. Stworzyliśmy spółkę złożoną z 2500 pracowników, a bez szefa. Wszyscy są chętni do dzielenia się swoimi pomysłami, a strona to umożliwia – to po prostu przestrzeń otwarta na wszelkie pomysły, mówi prof Govindarajan.
$300 House Open Design Challenge
Następnym krokiem był konkurs - $300 House Open Design Challenge. Celem było zaprojektować dom, na który mogliby sobie pozwolić nawet najbiedniejsi ludzie na świecie, dom niedroższy niż 300 dolarów. Propozycje konkursowe - jak zrządzeniem losu było ich właśnie 300 - były oceniane przez jury złożone z 16 ekspertów i przez "społeczeństwo".
Przedkładane plany zawierały nowoczesne projekty stworzone przy pomocy materiałów, takich jak "cegła ze sprasowanej ziemi" czy stalowa siatka; dom w kształcie kopuły wykonany z betonowej podstawy i gałęzi bambusa, drewniany blok mieszkalny na afrykańskich równinach czy domy budowane techniką "cordwood" inspirowane saunami z USA.
Zobacz 6 zwycięskich projektów (opublikowane według loginów użytkowników biorących udział w konkursie):
| I nagroda - PStouter |
PStouter
|
| II nagroda - iLINES |
iLINES
|
| III nagroda - Rogerio AA |
Rogerio Almeida and Gustavo Thron
|
| IV nagroda - architecturecommons |
www.architecturecommons.com
|
| V nagroda - DVS |
DVS
|
| VI nagroda - elsap11 |
elsap11
|
Historia projektu
Blog był zainspirowany wspomnieniami profesora Govindarajan z czasów studenckich w Indiach, kiedy to chodził często na skróty przez slumsy w Chennai. Jego doświadczenia ukształtowały jego punkt widzenia problemu jako nie tylko zadanie architektoniczne, ale także prawdziwe rozwiązanie dla cyklicznych problemów społecznych. Oni są biedni, mają okropne domy ... nie mają dobrych warunków sanitarnych ... i chorują... więc nie idą do pracy ... nie mają pieniędzy i są skazani na okropne domy. Ponieważ nie zarabiają, nie wysyłają swoich dzieci do szkoły i są skazani na swoją biedę, mówi.
Być może dlatego dom za 300 dolarów i wszystko, co symbolizuje ten program przyciąga tak wiele uwagi. Jest tak dużo energii, i tak wielu ludzi interesuje się tym, więc dlaczego ten problem nie został wcześniej rozwiązany?, pyta prof Govindarajan. Jego odpowiedź jest prosta - wcześniej, to organizacje pozarządowe próbowały rozwiązać ten problem, kiedy to do takiego projektu potrzeba żyłki do interesów. Problemem w podejściu organizacji pozarządowych jest ich mały zasięg działania. "Oni mogą budować jeden lub dwa domy, a potrzeba ich miliardy – budując jeden lub dwa domy, nie można obniżyć cen, to niemożliwe.
Prof Govindarajan jest również krytycznie nastawiony do sposobu, w jaki organizacje not- profit chcą rozwiązywać problemy społeczne – wskazuje on na brak koordynacji i niskie standardy wykonania, o czym mówił także Jim Yong Kim, rektor Dartmouth College, w swoim wystąpieniu na otwarcie warsztatów "Dom za 300 dolarów". W warsztatach zorganizowanych przez Tuck uczestniczyło pięciu z sześciu zwycięzców konkursu, studenci Dartmouth i wykładowcy, architekci, inżynierowie i projektanci. Obecna była również Mahindra & Mahindra, indyjska korporacja międzynarodowa, która wygrała nagrodę dla firm w konkursie.
Podczas czterodniowych warsztatów uczestnicy wyprodukowali dwa prototypowe projekty domów: jeden dom szeregowy przeznaczony dla środowisk miejskich, a drugi dla środowisk wiejskich - indywidualny dom z przykrytym tarasem. Następnym krokiem, przewidzianym na najbliższe miesiące, będzie wybudowanie takich domów na Haiti. Docelowo przewiduje się tam utworzyć dwie nowe wsie.
