Mały Rynek i Plac Św. Sebastiana w Opolu
Galeria
IDEA
Główna ideą projektu zagospodarowania Małego Rynku i Placu Świętego Sebastian oraz terenów sąsiadujących, jest stworzenie przejrzystej i spójnej przestrzeni, która tworzy przedpole dla istniejącej tkanki budowlanej Starego Miasta i jednocześnie jest tłem dla inicjatyw plenerowych. Ascetyczny i czytelny układ, z detalem nawiązującym do historycznych rozwiązań architektonicznych, nie konkuruje z otoczeniem, jednocześnie przez kontrast stylowy podkreśla zabytkowy charakter miejsca. Przestrzenie placów tworzą spójną monolityczną całość, gdzie subiektywne granice rozdzielają przestrzenie na poszczególne funkcje. Subiektywność granic pozwala na elastyczną, czasową zmianę funkcji. Pełna kompozycja placów istnieje jedynie przy interakcji przestrzeni z człowiekiem.
KOMPOZYCJA
Kompozycja Małego Rynku opiera sie na trzech podstawowych osiach widokowych: południowy wjazd - Kościół św. Wojciecha, budynek muzeum- baszta "Wilcza", budynek Uniwersytetu Opojskiego- Kościół Św. Trójcy / franciszkanie/. Dwie ostatnie osie są do siebie prostopadłe i pokrywają się z układem urbanistycznym pierzei północnej i zachodniej placu. Na osnowie tych osi powstała główna siatka układu. Z siatki tej wynika podział nawierzchni, rozmieszczenie małej architektury, granice podziałów funkcjonalnych. Niskie murki, liniowo rozłożone bloczki, drzewa, lub schody tworzą subiektywne linie rozdzielające przestrzeń na poszczególne funkcje. Zlokalizowanie pasa drzew wzdłuż elewacji północnej placu ma przysłonić mniej atrakcyjne budynki i jednocześnie uatrakcyjnić i zmiękczyć kompozycje placu.
Zagospodarowanie Małego rynku będzie kompozycyjnie w pełni zrównoważone w momencie gdy zrealizowana zostanie część placu za murami klasztornymi. Przebieg muru i jego forma jest niekorzystna dla kompozycji placu. Dodatkowo za udostępnieniem tej przestrzeni przemawia fakt przywrócenia dostępności do najlepiej zachowanej części murów obronnych - "Wilczej" baszty.
Projekt zagospodarowania Placu Św. Sebastiana kompozycyjnie dopasowany jest do układu urbanistycznego, osie dróg wyznaczają nowe miejsce lokalizacji krzyża, oś placu jest kontynuacją osi kościoła. Obniżenie północnej części i wkomponowanie schodów ma za zadanie podkreślić i wydobyć bryłę kościoła, która jest cofnięta wobec linii zabudowy. Geometryczny układ placu podkreślony jest przez nasadzenia wzdłuż południowej i zachodniej elewacji, układ schodów wynikających z obniżenia placu w północnej części rozmieszczenie ławek i pozostałej małej architektury. Z jednolitej nawierzchni placu pasy jezdni wydzielone są subiektywnie przy użyciu rytmicznie rozstawionych bloków granitowych, dzięki temu zabiegowi plac wydaje się większy.
FUNKCJA I KOMUNIKACJA
Podział funkcjonalny Małego Rynku jest podyktowany istniejącymi powiązaniami komunikacyjnymi oraz wprowadzeniem w przyszłości nowej zabudowy przy placu. Pasy ruchu kołowego pozostały w swojej organizacji bez większych zmian. Usunięto ruch samochodowy biegnący dotychczas wzdłuż północnej elewacji rynku, zastąpiono go pasem pieszym o charakterze "deptakowym". Jezdnie wydzielają strefę główną placu do której przylega pas parkowania. Miedzy jezdnią a zabudową wschodniej elewacji mieści się szerszy chodnik z drzewami, ławkami i stojakami rowerowymi, jest to strefa funkcjonalnie podporządkowana zabudowie z którą sąsiaduje.
Teren wokół "Wilczej " baszty pełni funkcję kameralnego zakątka, jest też tłem dla baszty w widoku od strony muzeum. Poszerzony pas nawierzchni utwardzonej między Małym Rynkiem a muzeum tworzy przestrzeń której funkcja może być kreowana w zależności od potrzeb, może to być plac handlowy, miejsce pod kameralne koncert czy ekspozycję plenerową, docelowo będzie to również najbliższe otoczenie planowanego budynku. Takie rozwiązanie przestrzeni obecnego skweru spowoduje, że zagospodarowanie tego miejsca nie będzie tymczasowe, jednocześnie zapewni spójność przyszłych rozwiązań przestrzennych. Teren bezpośrednio przed muzeum i jednocześnie przed kościołem Św. Wojciecha ma charakter typowo reprezentacyjny. Komunikacja oprócz ruchu samochodowego i pieszego obejmuje również ruch rowerowy , jednak bez wydzielania specjalnych ścieżek rowerowych, za wyjątkiem ścieżki łączącej Mały Rynek z terenem uniwersytetu.
ROZWIĄZANIA MATERIAŁOWE I MAŁA ARCHITEKTURA
Nawierzchnia placu w całości zaprojektowana jest z płyt granitowych. Szerokie pasy z płyt o wymiarach 30 x 60 cm na przemian z wąskimi pasami z płyt o wymiarach 15 x 30 cm, w wąskich pasach rytmicznie duże płyty 60 x 60 cm z wmontowanymi reflektorami najazdowymi. Płyty granitowe w większości w kolorze średnio szarym. W szerokich pasach nieregularnie wkomponowane płyty o jaśniejszej barwie, w wąskich pasach o ciemniejszej. Chodniki wyłożone kostką granitową 10 x 10 cm o ciemniejszej barwie. Grubość płyt uzależniona od użytkowania nawierzchni. Krawężniki również granitowe. Schody wykonane z bloków jasnego granitu. Nawierzchnia w pasach pod ławkami z ceglasto czerwonego klinkieru.
System zaprojektowanej dla placów małej architektury, to elementy o prostej, geometrycznej i nowoczesnej formie. Elementy wzajemnie do siebie nawiązują w formie i rozwiązaniach materiałowych. Podstawowymi materiałami wykorzystanymi w projekcie latarni, koszy na śmieci stojaków rowerowych itp. są stal typu COR-TEN®, jasno kremowy trawertyn, cegła i szkło hartowane mleczne. Elementy murków wykonane są z cegły, wykorzystanie tego materiału zostało zainspirowane dawnymi murakami przy schodach do kościoła Św. Wojciecha, oraz murami obronnymi, których odcinek przebiegał wzdłuż wschodniej granicy Małego Rynku, również przyporowa , rozszerzająca się do dołu forma murków nawiązuje do murów obronnych. Konstrukcja niewysokiego muru wykorzystana jest w opcji muru oporowego przy skarpie, ścianki oddzielającej plac od jezdni, i jako ściany "donic- ławek" na placu. W murki wkomponowane są płyty trawertynu służące jako ławki. Pozostałe ławki wolno stojące maja siedziska wykonane również z trawertynu, mocowane na konstrukcji ze stalowych profili, ławki te połączone są funkcjonalnie ze stojakiem rowerowym / wykonanym ze stali/. Ciekawym elementem małej architektury jest makieta będąca wspomnieniem Opola z czasów istnienia murów obronnych, zaprojektowano ją w okolicy baszty.
OŚWIETLENIE
System oświetlenia polega na zastosowaniu kilku uzupełniających się rozwiązań. Głównym źródłem światła na placach są wysokie latarnie rozstawione zgodnie ze siatką modularną, światło liniowe wmontowane w nisze murków na wysokości siedzisk podkreśla główne kierunki placu. Modularność podziałów placu podkreśla słabe światło z reflektorów najazdowych wmontowanych w płyty nawierzchni. Reflektory kierunkowe umieszczone w nawierzchni przy ścianach elewacji kamienic i baszty dyskretnie podkreślają formę fasady .Reflektory podświetlające korony drzew, dodają dynamiki nocnemu widokowi na place.