Wnętrza

Luty 27, 2023

Projekt Nizio Design International dla Radiostacji Gliwice

Radiostacja Gliwice | NIZIO DESIGN
Radiostacja Gliwice | NIZIO DESIGN

Po raz pierwszy zaprezentowano wizualizacje wystawy stałej i szczegóły projektu modernizacji Radiostacji Gliwice, autorstwa Nizio Design International. Kluczowe dla inwestycji jest zachowanie charakteru miejsca i jego urbanistycznego układu. Wyjątkowe podejście architektów do projektu dyktuje fakt, że pracują z unikatowym w skali świata i najbardziej rozpoznawalnym zabytkiem Gliwic, wpisanym na listę Pomników Historii i stanowiącym część Europejskiego Szlaku Dziedzictwa.

Dokładnie rok temu, w lutym 2022, Mirosław Nizio, właściciel pracowni Nizio Design International oraz Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach, podpisali umowę na opracowanie projektu dla Radiostacji Gliwice. Tym samym, po kilkunastu latach zespół warszawskiej pracowni powrócił do współpracy z Muzeum, którą zapoczątkował projekt wystawy „Słusznie słyną dziś Gliwice...”, otwartej w Oddziale Odlewnictwa Artystycznego w październiku 2010 roku.

W skład obszaru, który obejmuje projekt wchodzi drewniana wieża radiostacji z lat 30. XX wieku wraz z przylegającym do niej parkiem oraz budynkami i częścią oryginalnego wyposażenia. To najważniejszy gliwicki zabytek, a zarazem najbardziej rozpoznawalny w Polsce i poza jej granicami obiekt tutejszej architektury i sztuki inżynieryjnej. Kluczowe dla inwestycji jest zachowanie charakteru miejsca i jego urbanistycznego układu.

-W tym wyjątkowym miejscu planujemy zorganizować jeden z ważniejszych w kraju ośrodków muzealno-edukacyjnych tematycznie związanych z II wojną światową. Zwrócimy szczególną uwagę na katastrofalne w skutkach decyzje natury politycznej, na instrumentalne wykorzystywanie mediów do dezinformowania i manipulowania, na odpowiedzialność za dokonywane przez każdego z nas wybory i nieodwracalne skutki zacierania granicy między dobrem a złem. Chcemy także w inspirujący sposób opowiadać o dramatycznej historii mieszkańców Gliwic i regionu w XX wieku, zwłaszcza w okresie dwóch totalitaryzmów. Nasze przedsięwzięcie będzie największą od wielu lat inwestycją w obszarze gliwickiej infrastruktury związanej z dziedzictwem kulturowym – mówi Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.

Zdęcie archiwalne | Muzeum w Gliwicach
Zdęcie archiwalne | Muzeum w Gliwicach
Zdęcie archiwalne | Muzeum w Gliwicach
Zdęcie archiwalne | Muzeum w Gliwicach

Zabytkowy kompleks Radiostacji

Projekt Nizio Design International zakłada rewitalizację kompleksu składającego się z trzech budynków uzupełnionych o nowo projektowaną część podziemną. Zmiany w zabytkowym kompleksie Radiostacji są ograniczone do niezbędnego minimum. Centralnie położony obiekt tj. dawny budynek nadajnika, zostanie uzupełniony o taras widokowy oraz nowo stworzone przestrzenie podziemne, w których znajdzie się główna część specjalnie zaprojektowanej wystawy stałej. Dwa pozostałe obiekty, uprzednio budynki mieszkalne, zostaną poddane przebudowie i rewitalizacji. Jeden z nich będzie pełnić funkcje hotelowe, a w drugim ulokowane zostaną m.in. główny hol wejściowy, przestrzenie edukacyjne i magazynowe, kawiarnia oraz studio nagrań.

Aranżując przestrzeń wystawy projektanci uważnie przyjrzeli się zastanej architekturze zabytkowych zabudowań Radiostacji i jej zachowanemu do dziś wyposażeniu. Zainspirowali się też utrwalonym na zdjęciach czy filmach industrialnym krajobrazem Górnego Śląska pierwszej połowy XX wieku. Wykorzystane w projekcie materiały, m.in. konstrukcja z ciemnej stali, ekspozytory z perforowanej blachy, są nie tylko budulcem scenografii, ale też nośnikiem treści, które angażują zmysły odbiorcy.
-Czerń blachy potęguje aurę niepokoju. Jej zimna lecz frapująca struktura, skłania do dotyku, a przenikające przez perforacje światło, buduje niepokojący światłocień rodem z filmów noir. Z surowością blachy skontrastowaliśmy delikatność szkła. Jego przejrzystość reprezentuje nienamacalny sygnał radiowy. Efemeryczny materiał w połączeniu z grą światła ukształtuje wizualną interpretację dźwięku, symbolizującego nie tylko rozwój i popularyzację radiofonii na Górnym Śląsku, ale także polityczną walkę w eterze między Polakami a Niemcami – mówi Mirosław Nizio. Oparcie projektu wystawy na silnych kontrastach spotęguje wrażenie skrywania tajemnicy, którą owiane były okoliczności przebiegu „Prowokacji Gliwickiej”. Projektanci postawili na głębsze zaangażowanie zwiedzającego w interakcję z wystawą – poczuje się niczym prowadzący śledztwo detektyw, własnymi rękoma oddzieli prawdę od historycznych przekłamań.

Projekt wystawy stałej

Projekt wystawy stałej powstał w oparciu o scenariusz wypracowany przez historyków i badaczy regionu. Dramaturgia wystawy przypomina scenariusz kryminału noir. Idąc przez kolejne galerie, zwiedzający będą uczestniczyć w demaskowaniu manipulacji nazistowskiej propagandy, odkrywać przyczyny i przebieg prowokacji. -Scenariusz nowej wystawy muzealnej, obejmuje warstwę historyczną, techniczną i fabularną. Warstwa techniczna związana będzie z pierwotną funkcją i zasadami działania Radiostacji Gliwice, wyeksponuje specyfikę unikalnego zabytku techniki radiowej, okoliczności jego powstania i zasady działania. Część historyczna przedstawia kontekst, tło oraz najważniejsze zagadnienia polityczne związane z tym miejscem oraz wydarzeniami, które doprowadziły do Prowokacji Gliwickiej i wybuchu wojny. Utworzą ją bloki tematyczne: konflikt polsko-niemiecki o Górny Śląsk po I wojnie światowej i podział regionu, radiofonia na polskim i niemieckim Górnym Śląsku, Niemcy i niemiecki Górny Śląsk w czasach nazistowskich, Prowokacja Gliwicka i pamięć o niej. Warstwa fabularna, przybliży dramatyczny przebieg zorganizowanej przez służby specjalne III Rzeszy Niemieckiej akcji dywersyjnej nazywanej „Prowokacją Gliwicką”, która doprowadziła do śmierci Franciszka Honioka, niewinnej ofiary politycznego mordu – mówi dyrektor Grzegorz Krawczyk.

-Narrację wystawy budowaliśmy układając kolejne fakty historyczne niczym puzzle – podkreśla Mirosław Nizio. Wkraczając w przestrzeń wystawy stałej, zwiedzający zderzą się z ogromem zniszczeń, jakie wywołała II wojna światowa.

Galeria 1 będzie przypominać labirynt prowadzący ulicami zrujnowanych miast. Stalowe ściany staną się tłem dla grafik i dynamicznego mappingu. A w stanowiskach multimedialnych pojawią się materiały filmowe i fotograficzne. Poznając fragmenty zeznań z procesu norymberskiego, zwiedzający po raz pierwszy usłyszą o Alfredzie Naujocksie, który był głównym wykonawcą prowokacji gliwickiej.

Radiostacja Gliwice - Galeria 1 | NIZIO DESIGN

Galerię 2 wypełni system przesuwnych paneli skrywających eksponaty, wielkoformatowe fotografie, monitory oraz lightboxy. Widzowie będą musieli samodzielnie odkryć pewne treści, by poznać historię. Atmosferę wnętrza utrzymanego w stylistyce filmu noir zbuduje kontrast światła i cienia, bieli i czerni. Dominującym motywem będą różne twarze Naujocksa z plakatu do filmu o prowokacji „Der Fall Gleiwitz”. -Opowiemy widzom, jak prowokacja funkcjonowała w zbiorowej pamięci i kulturze masowej po 1945 roku, jak była przedstawiana w literaturze, kinie, reportażach czy komiksach. Zaprezentowane materiały i sam sposób prezentacji, ujawnią manipulatorski mechanizm propagandy, który rozpowszechniał fake-newsy i sprawił, że ze zbrodniarz stał się niemal celebrytą  – wyjaśnia Mirosław Nizio.

Radiostacja Gliwice - Galeria 2 | NIZIO DESIGN

Galeria 3 wprowadzi zwiedzających w kontekst dziejów Górnego Śląska i wydarzeń kluczowych dla regionu i tożsamości mieszkańców, jak traktat wersalski i powstania śląskie. Artefakty trafią m.in. do pionowych ekspozytorów zbudowanych na wzór elementów wyposażenia fabrycznego, kojarzących się z typowym dla regionu wertykalnym krajobrazem kominów i kopalnianych wież. A z głośników sączyć się będą odgłosy pracującej fabryki i miejski gwar. Kolejnym etapem narracji będzie poznanie Górnego Śląska w okresie międzywojnia.

Radiostacja Gliwice - Galeria 3 | NIZIO DESIGN

Centralnym  punktem Galerii 4 będzie monumentalna, wrażeniowa instalacja artystyczna w formie świetlnej kompozycji symbolizującej fale radiowe. Instalacja będzie metaforą wielowarstwowej i wielowątkowej historii Śląska oraz roli radia jako medium wpływającego na życie, relacje społeczne oraz polityczne podzielonego regionu.

Radiostacja Gliwice - Galeria 4 | NIZIO DESIGN
Radiostacja Gliwice - Galeria 4 | NIZIO DESIGN

Galeria 5 ukaże hitlerowskie Niemcy w latach 1933-39 i to zdeterminuje zastosowane tu środki plastyczne. Scenografia nawiąże do stylistyki nazistowskiej architektury, oprawy masowych zgromadzeń. -Dominującym motywem kolorystycznym będzie tu krwawa czerwień. Pojawią się kadry z filmów Leni Riefenstahl oraz dźwięki propagandowych i wiecowych przemówień. Kompozycja architektoniczna przestrzeni oraz narzucony kierunek zwiedzania staną się tym samym metaforą opresji i braku wyboru – podkreśla Mirosław Nizio.

Radiostacja Gliwice - Galeria 5 | NIZIO DESIGN
Radiostacja Gliwice - Galeria 5 | NIZIO DESIGN

 

Galeria 6 to kulminacja ścieżki historycznej w podziemnej części ekspozycji. Szerszy kontekst wydarzeń w Gliwicach zostanie tu zasygnalizowany w dwutorowej opowieści. W ciemnej kolorystyce, atmosferze grozy i zbrodni ukazany będzie proces przygotowania prowokacji pod wodzą Naujocksa. W jasnych, pełnych naturalnego światła przestrzeniach zwiedzający poznają historię bohatera, Franciszka Honioka.

Radiostacja Gliwice - Galeria 6 | NIZIO DESIGN

W Galerii 7 projektanci kontynuują opowieść o przebiegu prowokacji. Sala z urządzeniami nadawczymi oraz znajdująca się za przeszkloną ścianą maszynownia będą możliwie najwierniej odtwarzały stan tych przestrzeni z czasów prowokacji. -Aranżacja przestrzeni uzmysłowi zwiedzającym, że znajdują się w miejscu, gdzie rozgrywały się kluczowe historyczne momenty i pozwoli zaobserwować prawdziwy przebieg wydarzeń oraz odczuć towarzyszące mu emocje. Zastosowanie technologii AR pozwoli na przeżycie momentu prowokacji niemal w czasie rzeczywistym – mówi Mirosław Nizio. Dodatkowa wielokanałowa projekcja na przeszklonej ścianie maszynowni, uporządkuje wiedzę o prowokacji, przekazywaną na ścieżce historycznej. Uzupełnieniem tej warstwy narracji będzie ścieżka techniczna a na niej oryginalne instalacje, artefakty, interaktywne monitory i szuflady z opisami oraz rysunkami urządzeń i budynku.

Radiostacja Gliwice - Galeria 7 | NIZIO DESIGN
Radiostacja Gliwice - Galeria 8 | NIZIO DESIGN
Radiostacja Gliwice - Galeria 8 | NIZIO DESIGN
Radiostacja Gliwice - Galeria 9 | NIZIO DESIGN
Radiostacja Gliwice - Galeria 9 | NIZIO DESIGN

Tagi: projekt ekspozycji architektura wnętrz muzeum

Domy jednorodzinne

Loop House, Mobius Architekci, Przemek Olczyk, fot. Paweł Ulatowski
Dom Loop, najnowszy projekt pracowni Mobius, to nie tylko doskonały przykład współczesnej archite...
Październik 3, 2024
Ponad 1000-metrowa działka, na której zaprojektowaliśmy dom "Light House," znajduje się w dobrze...
Wrzesień 18, 2024

Konkursy

The idea of ‘La Juanita’ as a permanent housing location invites architects and designers to imagine what an Argentine home would look like today, nestled in a riverside landscape that slows the fr...
Październik 14, 2024
Zadanie konkursowe to stworzenie oryginalnych i innowacyjnych rozwiązań związanych z przestrzenią łazienkową w ciągu zaledwie jednego dnia.
Październik 11, 2024

Materiały budowlane

Źródło: Envato Elements
Remont łazienki to szansa na odświeżenie jej stylu i wprowadzenie nowych trendów. Wybór ceramiki...
Wrzesień 30, 2024
Podnośniki koszowe pozwalają na wygodne i bezpieczne wykonywanie prac na dużych wysokościach – b...
Wrzesień 11, 2024

Polska Świat

Wizualizacja Lotniska CPK | źródło: CPK
W skład konsorcjum master architekta CPK wchodzą wybrane w przetargu biura projektowe Foster + Pa...
Październik 14, 2024
Malling Dampmølle | autor projektu: CEBRA | Zdjęcie: Adam Mørk
W historycznym miejscu, w którym w XIX wieku znajdował się młyn parowy Malling Dampmølle (Malling...
Październik 9, 2024

Wzornictwo

Pierwsza nagroda w konkursie Roca One Day Design Challenge 2022: „SAFESPACE” – Dzianis Pilipuk
Zadaniem było zaprojektowanie innowacyjnych rozwiązań łazienkowych w ciągu kilku godzin, na podst...
Listopad 27, 2022
Instalacja artystyczna „Pisklę”, autor: Joanna Rajkowska
Nowoczesna instalacja artystyczna – dwumetrowe, akustyczne jajo drozda śpiewaka autorstwa artystk...
Maj 25, 2021