Multimedialne fasady
Światło LED, czyli Light Emitting Diodes jest coraz bardziej docenianym i wykorzystywanym elementem w architekturze. Nowoczesna technologia, którą ono reprezentuje stwarza szereg możliwości dekoracyjnego, a przy tym funkcjonalnego i energooszczędnego oświetlenia i iluminacji obiektów. W porównaniu z konwencjonalnymi źródłami światła, technologia LED podlega największej ewolucji. Z tego też powodu dawno już zyskała miano „światła przyszłości”.
Zalety oświetlenia LED
Różnorodność opraw z diodami elektroluminescencyjnymi (LED), nowoczesne systemy zasilania i sterowania stwarzają możliwości, w obszarze oświetlenia dotychczas nieosiągalne. Do niekwestionowanych zalet LEDów należy najwyższa trwałość ze wszystkich dotychczas oferowanych źródeł światła, którą szacuje się co najmniej na około 40-50 tyś godzin (powszechnie stosowany asortyment oświetleniowy od 1-15 tyś godzin). Ponadto, nastąpił zdecydowany postęp w jakości światła wytwarzanego przez LEDy. Przy założeniu, że wierność widzenia kolorów jest najwyższa przy świetle dziennym i żarówkach (100% w skali od 0 do 100%), to przy najlepszym oświetleniu LEDów, wiodąca w tej dziedzinie firma OSRAM możne uzyskać wierność aż do 90% - czyli generowane jest światło porównywalne do światła z najlepszej jakości świetlówek. Oprócz tego, że diody elektroluminescencyjne są niezwykle ekonomiczne, wytrzymałe, charakteryzują się wysoką skutecznością świetlną oraz bezpieczeństwem użytkowania (nie wytwarzają promieniowania nadfioletowego UV i podczerwonego IR).
Iluminacja obiektów
LEDy bezwzględnie wygrywają z powszechnie stosowaną techniką w iluminacji obiektów. Można stosować je w miejscach, w których użycie konwencjonalnych źródeł światła jest możliwe. Tutaj materiał w żaden sposób nie ogranicza twórcy, a ramą artystycznej kreacji może być jedynie wyobraźnia. Niezwykła jakość światła, możliwość tworzenia form o dowolnych rozmiarach i kształtach, a także różnym natężeniu i barwach światła sprawiają, że jest to idealne narzędzie do podkreślania zarówno fasad obiektów jak i ich architektonicznych detali. Dzięki tak dużej możliwości kreowania, produkty LED stwarzają także jedyną w swoim rodzaju możliwość przemiany statycznej bryły budynku w multimedialny ekran.
Multimedialne fasady
Ekrany medialne stanowią zupełnie nową formę komunikacji z potencjalnymi klientami. To nie jest zwykła reklama produktów, czy usług na multimedialnym ekranie. Fasada przyciąga spojrzenia ludzi z uwagi na swoją wyjątkowość. Fasady medialne mogą być wykonywane w różnych technikach i rozmiarach praktycznie bez ograniczeń stanowiąc znaczący potencjał w kreowaniu projektów architektonicznych. A światło LED jest doskonałym elementem stwarzającym projektantom multimedialnych fasad zupełnie nowe, nieograniczone możliwości.
Iluminacja Stadionu Narodowego w Warszawie
Fasada Stadionu Narodowego, właśnie dzięki możliwościom LEDów przeobraziła się w ekran multimedialny, na którym dzięki można kreować dynamiczne scenariusze świetlne, napisy i znaki graficzne.
- Iluminacja fasady była niezwykłym wyzwaniem, gdyż założono, że poprzez oświetlenie Stadion Narodowy ma „komunikować” się z widzami i przechodniami. Oprócz tradycyjnej funkcji oświetlenia zewnętrznego i dekoracyjnej iluminacji, fasada ma zachęcać do uczestnictwa w wydarzeniach, które odbywają się na stadionie oraz zwiększać ich atrakcyjność. Dzięki zastosowanemu sterowaniu system zyskał elastyczność, która pozwala przygotować dowolny scenariusz świetlny użyty na potrzeby imprez sportowych, koncertów muzycznych lub innych wydarzeń, których gospodarzem będzie Stadion Narodowy. – mówi dr inż. Marian Okoń, który był odpowiedzialny za przygotowanie koncepcji i realizację projektu.
Elewację Stadionu stanowią płaty wykonane z siatki perforowanej rozmieszczone w kształcie „koszyka”. Iluminację zapewnia 1648 opraw Liner XB-36, z których każda wyposażona jest w 36 modułów LED dużej mocy. Oprawy świecą w białych lub czerwonych kolorach i mogą być dowolnie ściemniane lub rozjaśniane. Konstrukcja opraw została indywidualnie dopasowana do potrzeb optymalnego oświetlenia fasady. Ze względu na dwa różne układy geometryczne i dwa kolory płatów, występują cztery grupy opraw o odmiennych optykach. Skomplikowane zadanie oświetleniowe polegało na uzyskaniu maksymalnie dużej równomierności i jaskrawości oświetlanego elementu.
Sterowanie podświetleniem elewacji
Dynamiczne sterowanie podświetleniem elewacji możliwe jest dzięki systemowi DMX, który można określić jako strumień danych cyfrowych przesyłanych pomiędzy urządzeniem nadawczym (np. komputerem), a oprawami LED. Każda z opraw oświetleniowych ma swój adres i może być sterowana indywidualnie, niezależnie od pozostałych. Sterowanie to wywodzi się z oświetlenia estradowego, a dzięki szerokim możliwościom w sterowaniu oprawami LED z powodzeniem został wykorzystany w oświetleniu architektonicznym.
W systemie sterowania iluminacją fasady zastosowano ochronę przed zbyt niskimi lub zbyt wysokimi temperaturami. Zastosowane oprawy LED przeznaczone są do pracy w zakresie temperatur od minus 20 do 40 stopni Celsjusza. W momencie wystąpienia krytycznej temperatury system automatycznie wyłącza oprawy oświetleniowe. Pomiar temperatury odbywa się za pomocą czterech czujników, które w sposób ciągły monitorują aktualną wartość oraz, poprzez sieć komputerową, przekazują dane do serwera. W momencie powrotu właściwej temperatury system ponownie załącza oprawy.
System umożliwia też elastyczne wywoływanie scenariuszy świetlnych. Podstawową funkcjonalnością jest wybór scen za pomocą programu na serwerze głównym. Jednak, dzięki wykorzystaniu do komunikacji sieci komputerowej, możliwe jest także administrowanie systemem z dowolnego, odpowiednio skonfigurowanego komputera z dostępem do Internetu. Za pomocą przeglądarki internetowej wywołuje się aplikację, której wygląd i funkcje są zaprojektowane zgodnie z wymogami użytkownika. W przypadku Stadionu Narodowego, oprócz wywołania scen świetlnych, dostępne są takie informacje jak: stan pracy sterowników w szafach dystrybucyjnych oraz temperatura na poszczególnych czujnikach. Wyświetlany jest też komunikat czy temperatura jest zgodna z wymaganym zakresem. Dodatkową funkcjonalnością jaką dysponuje system na Stadionie Narodowym jest specjalnie zaprojektowana aplikacja na smartfony. Logując się do systemu można zarządzać oświetleniem fasady.
Multimedialne fasady na świecie
Na inne rozwiązanie zdecydowano się podczas realizacji projektu fasady w Oelde w Niemczech. Konstruktorzy wykorzystali Imagic Weave, produkt który jest połączeniem stalowej siatki i technologii LED. Siatka tworzy idealną „pokrywę” na fasadę budynków. To swego rodzaju błyszcząca „druga skóra”, służąca na przykład jako filtr słoneczny i dodatkowa ochrona przed hałasem. Dzięki zastosowaniu najnowocześniejszych technologii mogą być na niej wyświetlane teksty, grafiki i nagrania video z efektami świetlnymi, z użyciem ponad 16 milionów kolorów. Powierzchnia siatki jest płaska i przejrzysta. Fasady wykonane w tej technologii noszą znamiona stylu „techno” o dużym poziomie estetyki, przy tym są przyjazne dla środowiska i nie wymagają konserwacji. Imagic Weave pozwala na indywidualnie kreowanie kolorowych efektów świetlnych. Zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne fasady mogą w każdej chwili stać się atrakcyjnym środkiem przekazu, prezentującym animacje czy nawet obraz video a przy tym zupełnie odmienić estetykę każdego budynku. Właściwie zaprojektowane mogą nadać mu indywidualny charakter w miejskim krajobrazie. Atutem tych nowoczesnych rozwiązań jest energooszczędność. Pierwszy ekran Imagic Weave został wykonany na elewacji budynku biurowego w Oelde.
- Cała fasada budynku pokryta jest siatką typu Imagic Weave. Ekran medialny o długości 9m i wysokości 4,7m utworzony jest w górnej części fasady i może prezentować różne efekty wizualne. Instalacja elektryczna i sterownicza doprowadzona jest do LEDów nie po ścianie budynku, lecz wewnątrz konstrukcji siatki. Sterowanie ekranem może odbywać się zarówno w standardzie DMX, jak i DVI. Otwarta formuła systemu Imagic Weave zapewnia duże możliwości stosowania systemu w portach lotniczych, stadionach, centrach handlowych, wieżowcach lub dużych budynkach – podkreśla dr inż. Marian Okoń.
Nie mniej ciekawym projektem była realizacja fasady dla firmy Uniqa w Budapeszcie. Zbudowano tam dla obiektu ogromny LEDowy ekran medialny, który w niezwykle atrakcyjny i efektywny sposób promuje produkty przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego. Koncern wykonał największą i najbardziej „wpadającą w oko” fasadę o długości 70m i wysokości ponad 12 pięter, zmieniając siedzibę główną ubezpieczyciela w niezwykle efektowny i nowoczesny symbol miasta.
Ogromna, nowatorska fasada medialna miała na celu skupienie publicznej uwagi na promowanych przez firmę programach ubezpieczeniowych. Stworzenie tego projektu jest następstwem podobnego rozwiązania na fasadzie biurowca tej samej firmy w Wiedniu, który zapewnił firmie znaczny wzrost obrotu po zainstalowaniu medialnego ekranu. Powodzenie tego projektu zadecydowało o tym, że przedsiębiorstwo zamierza stworzyć podobne iluminacje na wszystkich głównych biurowcach w innych krajach.
Projekt wykonany został w instalacji “plug‘n’play” a do jego realizacji zastosowano ponad 4 104 modułów 16PXL Boards RGB, które zostały umieszczone w specjalnie przygotowanych panelach. Medialną elewację stanowiło 246 paneli. Do każdego z nich przyłączony został Micro Serwer z pamięcią typu flash i dwa zasilacze 100 W. W ten sposób powstało 6 poziomych pasów rozmieszczonych równomiernie na fasadzie budynku. Panele zostały umieszczone w szynach w strefie między szklaną fasadą i budynkiem. Kompletny montaż ekranu wraz uruchomieniem iluminacji trwał rekordowo krótko, bo jedynie osiem godzin.
