Możliwości oddziaływania na miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
Za pomocą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP) dokonywane jest planowanie przestrzenne w gminie.
Jak stanowi art. 14 ust. 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym MPZP jest aktem prawa miejscowego. Należy przy tym pamiętać, że ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy są wiążące przy sporządzaniu planów miejscowych, pod rygorem nieważności planu.
Instrumenty oddziaływania na projekt MPZP
Istnieją dwa rodzaje instrumentów umożliwiających oddziaływanie na plan miejscowy:
1. wnioski dotyczące planu miejscowego - składa się je przed rozpoczęciem prac nad tworzeniem projektu planu (art. 17 pkt 1 u.p.z.p.),
Każdy może składać wnioski dotyczące planu miejscowego. Czynności tych można dokonać w terminie przedstawionym w ogłoszeniu o przystąpieniu do sporządzania planu miejscowego. Ustawodawca zastrzegł jednak, że termin ten nie może być krótszy niż 21 dni od dnia powyższego ogłoszenia.
Wnioski dotyczące planu miejscowego mogą być składane przez każdego - również przez organy administracji publicznej.
2. uwagi dotyczące projektu planu miejscowego - składa się je w momencie, kiedy są już znane konkretne ustalenia przyjęte w projekcie planu (art. 17 pkt 11 u.p.z.p.).
W przypadku projektu planu miejscowego każdy może składać stosowne uwagi jednak w nieco krótszym terminie bo co najmniej w ciągu 14 dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia planu. Jeżeli nastąpi przekroczenie tych terminów, wnioski bądź uwagi pozostaną bez rozpatrzenia. Są to terminy zawite, co oznacza, że nie ma możliwości ich przywrócenia.
Uwagi dotyczące projektu planu miejscowego mogą być składane przez każdego, kto kwestionuje ustalenia przyjęte w projekcie planu.
W przypadku składania uwag dotyczących projektu planu, ustawodawca wskazał również formę - uwagi muszą być wniesione na piśmie lub w formie elektronicznej z bezpiecznym podpisem elektronicznym.
Uwagi dotyczące projektu planu miejscowego mogą dotyczyć wyłącznie projektu, który został wyłożony do publicznego wglądu.
Instrumenty oddziaływania na uchwałę o przyjęciu MPZP do czasu wejścia w życie
Uchwała w sprawie uchwalenia planu miejscowego podjęta przez radę gminy podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Uchwała otrzymuje moc obowiązującą nie wcześniej niż po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia w tym dzienniku. Nowością w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest obowiązek publikacji uchwały ustanawiającej plan miejscowy na stronie internetowej gminy.
Powody unieważnienia uchwały
W myśl art. 28 ust. 1 u.p.z.p. naruszenie zasad sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie, powoduje nieważność danej uchwały rady gminy w całości lub części.
Organy nadzoru
Organem właściwym do stwierdzenia nieważności powyższej decyzji jest organ nadzoru a dokonuje tej czynności w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały (art. 91 ust. 1 u.s.g.). Organem nadzoru jest wojewoda (art. 86 u.s.g). Z art. 90 ust. 1 ustawy o samorządzie gminny wynika, że wójt (burmistrz albo prezydent miasta) ma obowiązek przedłożenia wojewodzie uchwały podjętej przez radę gminy w terminie 7 dni od jej podjęcia.
Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności może wstrzymać wykonanie uchwały. Zgodnie z art. 91 ust. 2 i art. 92 ust. 1 u.s.g. stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności całości lub części uchwały wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia decyzji.
Nadzór nad zgodnością ustaleń uchwalonego planu miejscowego z prawem sprawują też sądy administracyjne na podstawie ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - prawo o ustroju sądów administracyjnych - Dz. U. Nr 153, poz. 1269 oraz ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270).
Skargę do tego sądu może wnieść każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu bezskutecznej odpowiedzi na wezwanie do usunięcia zarzuconego naruszenia praw lub uprawnień.
Zgodnie art. 28 ust. 2 u.p.z.p., że jeżeli decyzja wojewody w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub planu miejscowego nie została zaskarżona do sądu administracyjnego a więc stała się prawomocna i nie służą już żadne środki do wzruszenia tego orzeczenia, wójt (burmistrz albo prezydent miasta) jest zobowiązany do ponowienia czynności, o których mowa odpowiednio w art. 11 lub 17 u.p.z.p., niezbędnych do doprowadzenia studium lub projektu planu miejscowego do stanu zgodności z przepisami prawa.
Instrumenty oddziaływania na MPZP po opublikowaniu i wejściu w życie uchwały. - zmiany, zaskarżanie itp.
Zgodnie z art. 27 u.p.z.p. zmiana studium lub planu miejscowego następuje w takim trybie, w jakim są one uchwalane.
W tej sprawie wypowiedział się w wyroku z dnia 9 czerwca 2010 r. II OSK 953/2009 Naczelny Sąd Administracyjny, uznając, iż celowi dostosowania planu zagospodarowania przestrzennego do sytuacji rzeczywistej służy art. 32 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, obligujący organy gminy do analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, analizowany winien być zatem i brak postępów w tym zakresie w odniesieniu do zamierzeń infrastrukturalnych zapisanych w planie. Organy gminy mają ustawowy obowiązek poddawania analizie tych zjawisk i formułowania ocen w sprawie aktualności studium i planów miejscowych, a w przypadku uznania ich za nieaktualne, w całości lub w części, podejmowania działań, o których mowa w art. 27 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Rada gminy jest nadto zobowiązana do wzięcia pod uwagę zgodności studium albo planu miejscowego z wymaganiami wynikającymi z przepisów art. 10 ust. 1 i 2, art. 15 oraz art. 16 ust. 1 tej ustawy. Do zadań własnych gminy w dziedzinie planowania przestrzennego należy nie tylko realizacja zapisów obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego, ale i reagowanie na zaniechania w ich realizacji i podejmowanie stosownych działań.
Autorzy:
Marta Kozak-Janik
