Zmiany w warunach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
Z dniem 1. stycznia 2014 wchodzą w życie zmiany w Rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Jest to konsekwencja wdrażania w Polsce dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Celem tych działań jest obniżenie ilości energii niezbędnej do pokrycia zapotrzebowania na ciepło budynków we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej.
Postanowienia nowej wersji warunków technicznych wejdą w życie od 1 stycznia 2014 roku. Jednocześnie rozporządzenie przewiduje, że wymagania dotyczące wskaźników EP (zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną) oraz współczynników U (współczynnik przenikania ciepła) będą się konsekwentnie zwiększać wraz z początkiem lat 2017 oraz 2021. Zabieg ten ma na celu przygotowanie rynku budowlanego na spełnienie wymogu zapisanego w artykule 9 dyrektywy 2010/31/UE. Docelowo, od 1 stycznia 2021 roku wszystkie nowoprojektowane budynki powinny być budynkami o niemal zerowym zużyciu energii.
Najważniejsze zmiany w warunkach technicznych dla budynków dotyczyć będą wentylacji nawiewno-wywiewnej oraz parametrów, jakie powinien osiągać wskaźnik EP dla budynków, określający roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną przeznaczoną do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody w budynku.
Ponadto, nowoprojektowane budynki będą musiały spełniać jednocześnie wymagania co do maksymalnego zapotrzebowania na energię pierwotną (wskaźnik EP) oraz co do minimalnej izolacyjności termicznej przegród (współczynnik U). Wedle wciąż obowiązujących przepisów, nowe budynki muszą spełniać tylko jedno z powyższych wymagań.
Wśród inwestorów indywidualnych i deweloperów obawy wzbudzają koszty budowy domu według nowych wymogów technicznych. Wiele osób uważa, że będą duże wyższe. Jednak według specjalistów w branży budowlanej dom niskoenergochłonny można zbudować bez inwestowania w najdroższe i najbardziej zaawansowane technologicznie rozwiązania. Wystarczy przemyślany projekt architektoniczny, uwzględniający odpowiednie usytuowanie domu względem stron świata oraz maksymalne wykorzystanie światła dziennego i ciepła ze słońca, by znacząco obniżyć zapotrzebowanie na ogrzewanie i sztuczne doświetlenie. Wiąże się to także z doborem odpowiednich materiałów budowlanych.
Najważniejsze zmiany w warunkach technicznych
- Wentylacja
W odniesieniu do wentylacji, nowe warunki techniczne określają następujące przepisy:
1. wentylację mechaniczną wywiewną lub nawiewno-wywiewną stosować w budynkach wysokich i wysokościowych oraz w innych budynkach, w których zapewnienie odpowiedniej jakości środowiska wewnętrznego nie jest możliwe za pomocą wentylacji grawitacyjnej. W pozostałych budynkach może być stosowana wentylacja grawitacyjna lub wentylacja hybrydowa..
2.W pomieszczeniu, w którym jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja, nie można stosować wentylacji grawitacyjnej ani wentylacji hybrydowej. Wymaganie to nie dotyczy pomieszczeń z urządzeniami klimatyzacyjnymi niepobierającymi powietrza zewnętrznego.
3. Instalacja wentylacji hybrydowej, wentylacji mechanicznej wywiewnej oraz nawiewno-wywiewnej powinna mieć wentylatory o regulowanej wydajności.
4. W instalacjach wentylacji mechanicznej ogólnej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji komfortowej o wydajności 500 m3/h i więcej należy stosować urządzenia do odzyskiwania ciepła z powietrza wywiewanego o sprawności temperaturowej co najmniej 50% lub recyrkulację, gdy jest to dopuszczalne. W przypadku zastosowania recyrkulacji strumień powietrza zewnętrznego nie może być mniejszy niż wynika to z wymagań higienicznych. Dla wentylacji technologicznej zastosowanie odzysku ciepła powinno wynikać z uwarunkowań technologicznych i rachunku ekonomicznego.
5. Moc właściwa wentylatorów stosowanych w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych powinna nie przekraczać wartości określonych w poniższej tabeli:
| Lp. | Rodzaj i zastosowanie wentylatora | Maksymalna moc właściwa wentylatora [kW/(m3/s)] |
| 1 | 2 | 3 |
| 1 | Wentylator nawiewny: | |
| a) instalacja klimatyzacji lub wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła | 1,60 | |
| b) instalacja wentylacji nawiewno-wywiewnej bez odzysku ciepła oraz wentylacji nawiewnej | 1,25 | |
| 2 | Wentylator wywiewny: | |
| a) instalacja klimatyzacji lub wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła | 1,00 | |
| b) instalacja wentylacji nawiewno-wywiewnej bez odzysku ciepła oraz wentylacji nawiewnej | 1,00 | |
| c) instalacja wywiewna | 0,80 |
6. Temperatury zasilania i powrotu czynnika chłodzącego belek chłodzących i elementów chłodzących płaszczyznowych powinny być tak dobrane, aby nie występowała kondensacja pary wodnej na powierzchniach tych urządzeń.
7. Pompy obiegowe w obiegach chłodzących i ogrzewczych instalacji klimatyzacji powinny być regulowane według obciążenia cieplnego
- Energooszczędność
Dyrektywa 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków stawia za cel wobec państw członkowskich Unii Europejskiej obniżenie ilości energii niezbędnej do pokrycia zapotrzebowania na ciepło budynków. Jedną z najistotniejszych zmian w warunkach technicznych jest ustalenie stałych wartości bazowych wskaźnika EPH+W, wyrażającego roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną przeznaczoną do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody w budynku. W zależności od wyposażenia dodatkowego, wartość bazowa może być powiększona o ilość energii na chłodzenie i oświetlenie obiektu. Zapis taki uniezależnia wartość graniczną wskaźnika EP od geometrii budynku.
Maksymalna wartość wskaźnika EP
Maksymalną wartość wskaźnika EP określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie budynku na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz oświetlenia obliczać się będzie zgodnie z poniższym wzorem:
EP = EPH+W + ΔEPC + ΔEPL; [kWh/(m2 · rok)]
gdzie:
- EPH+W – cząstkowa maksymalna wartość wskaźnika EP na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej,
- ΔEPC – cząstkowa maksymalna wartość wskaźnika EP na potrzeby chłodzenia,
- ΔEPL – cząstkowa maksymalna wartość wskaźnika EP na potrzeby oświetlenia.
Cząstkowe maksymalne wartości wskaźnika EP wynoszą:
1) na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej:
| Lp. | Rodzaj budynku | Cząstkowe maksymalne wartości wskaźnika EPH+W na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej [kWh/(m2 x rok)] | ||
| od 1 stycznia 2014 r. | od 1 stycznia 2017 r. | od 1 stycznia 2021 r.*) |
||
| 1 | 2 | 3 | ||
| 1 | Budynek mieszkalny: | |||
| a) jednorodzinny | 120 | 95 | 70 | |
| b) wielorodzinny | 105 | 85 | 65 | |
| 2 | Budynek zamieszkania zbiorowego | 95 | 85 | 75 |
| 3 | Budynek użyteczności publicznej: | |||
| a) opieki zdrowotnej | 390 | 290 | 190 | |
| b) pozostałe | 65 | 60 | 45 | |
| 4 | Budynek gospodarczy, magazynowy i produkcyjny | 110 | 90 | 70 |
| *)Od 1 stycznia 2019 r. — w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością. | ||||
2) na potrzeby chłodzenia:
| Lp. | Rodzaj budynku | Cząstkowe maksymalne wartości wskaźnika ΔEPC na potrzeby chłodzenia [kWh/(m2 x rok)]*) | ||
| od 1 stycznia 2014 r. | od 1 stycznia 2017 r. | od 1 stycznia 2021 r.**) |
||
| 1 | 2 | 3 | ||
| 1 | Budynek mieszkalny: a) jednorodzinny b) wielorodzinny |
ΔEPC= 10 x Af,C/Af | ΔEPC= 10 x Af,C/Af | ΔEPC= 10 x Af,C/Af |
| 2 | Budynek zamieszkania zbiorowego | ΔEPC = 25 x Af,C/Af | ΔEPC = 25 x Af,C/Af | ΔEPC = 25 x Af,C/Af |
| 3 | Budynek użyteczności publicznej: a) opieki zdrowotnej b) pozostałe |
|||
| 4 | Budynek gospodarczy, magazynowy i produkcyjny | |||
| gdzie: Af — powierzchnia użytkowa ogrzewana budynku [m2], Af,C — powierzchnia użytkowa chłodzona budynku [m2]. *) Jeżeli budynek posiada instalację chłodzenia, w przeciwnym przypadku ΔEPC = O kWh/(m2 x rok). **) Od 1 stycznia 2019 r. — w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością. |
||||
3) na potrzeby oświetlenia:
| Lp. | Rodzaj budynku | Cząstkowe maksymalne wartości wskaźnika ΔEPL na potrzeby oświetlenia [kWh/(m2 x rok)] w zależności od czasu działania oświetlenia w ciągu roku t [h/rok]*) |
||
| od 1 stycznia 2014 r. | od 1 stycznia 2017 r. | od 1 stycznia 2021 r.**) | ||
| 1 | 2 | 3 | ||
| 1 | Budynek mieszkalny: a) jednorodzinny b) wielorodzinny |
ΔEPL = 0 | ΔEPL = 0 | ΔEPL = 0 |
| 2 | Budynek zamieszkania zbiorowego | dla t < 2500 ΔEPL = 50 dla t ≥ 2500 ΔEPL = 100 |
dla t < 2500 ΔEPL = 50 dla t ≥ 2500 ΔEPL =100 |
dla t < 2500 ΔEPL = 25 dla t ≥ 2500 ΔEPL = 50 |
| 3 | Budynek użyteczności publicznej: a) opieki zdrowotnej b) pozostałe |
|||
| 4 | Budynek gospodarczy, magazynowy i produkcyjny | |||
| *) Jeżeli w budynku należy uwzględnić oświetlenie wbudowane, w przeciwnym przypadku ΔEPL = O kWh/(m2 x rok). **) Od 1 stycznia 2019 r. — w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością. | ||||
W przypadku budynków o różnych funkcjach użytkowych maksymalne wartości wskaźnika EP określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie budynku na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody użytkowej i oświetlenia wbudowanego oblicza się zgodnie z poniższym wzorem:
EP= ∑(EPi · Af,i) / ∑i Af,i : [kWh/(m2 · rok)]
gdzie:
EPi — maksymalna wartość wskaźnika EP określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej, chłodzenia oraz oświetlenia wbudowanego, dla części i-tej budynku o jednolitej funkcji użytkowej o powierzchni
Af,i, obliczona zgodnie ze wzorem, o którym mowa w ust. 1, przy uwzględnieniu cząstkowych maksymalnych wartości wskaźnika EP, o których mowa w ust. 2.
- Współczynnik przenikania ciepła
Dostosowanie warunków technicznych do dyrektywy 2010/31/UE pociąga za sobą również zaostrzenie wymagań wobec izolacyjności termicznej przegród. W związku z tym obowiązywać będzie nowa wartość graniczna współczynnika przenikania ciepła przez ściany zewnętrzne U ≤ 0,25 W/(m2K). Zmianie ulegną również wymagania wobec dachów, stropów międzykondygnacyjnych, czy ścian wewnętrznych.
