Budowa wiaty

Definicja wiaty

Wprawdzie przepisy Prawa budowlanego nie definiują tego typu budowli ale pojęciem tym się posługują np. w art. 29 ust. 1 pkt 2 i 4. W pkt 2 tegoż przepisu wiata wymieniona jest obok takich obiektów jak np. altana. Ustawa Prawo budowlane nie zawiera definicji terminu „wiata”, tak więc interpretując ten termin należy odwołać się do jego potocznego znaczenia. W powszechnym rozumieniu za wiatę uważa się „budowlę składającą się z konstrukcji dachowej wspartej na słupkach” (Encyklopedia PWN, Warszawa 1996), „lekką budowlę w postaci dachu wspartego na słupach (...)” (Słownik Języka Polskiego, www.sjp.pwn.pl). W świetle powyższego za podstawowe cechy wiaty uznać należy wsparcie danej budowli na słupach stanowiących podstawowy element konstrukcyjny (nośny), wiążący budowlę z gruntem.

Zgłoszenie wiaty, pozwolenie na budowę wiaty

Wskazać trzeba, iż stosownie do dyspozycji przepisu art. 28 ust. 1 Prawa budowlanego, roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Wyjątki od tej zasady przewidziane zostały przez ustawodawcę m.in. w art. 29 Prawa budowlanego ustalającym „katalog budów oraz robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę” (Prawo budowlane - komentarz pod red. Z. Niewiadomskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007, str. 347). Zgodnie z ust. 1 pkt 2 tego przepisu pozwolenia na budowę nie wymaga budowa: wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, wiat i altan oraz przydomowych oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 25 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki.

Wynika z tego, że ustawodawca przewidział dwie sytuacje, w których bezwzględnie na budowę wiaty wymagane będzie pozwolenie na budowę. Pierwsza z nich to sytuacja, w której wiata posiada więcej niż 25 m2. Druga natomiast to taka, w której na powierzchni 500 m2 zostanie wybudowanych więcej niż dwa obiektów typu wolno stojący parterowy budynek gospodarczy, wiata, altana lub przydomowa oranżeria.

Interpretacja przepisów

W praktyce i doktrynie pojawił się swego czasu problem z interpretacją przepisu w zakresie ustalenia czy zwolnienie z obowiązku pozwolenia na budowę dotyczy wyłącznie budowli wolnostojących. Sądowa praktyka wykazała jednak, że właściwy jest pogląd prezentowany w orzecznictwie od samego początku stosowania Prawa budowlanego. Ustawodawca, w art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego, nie uzależnił odstępstwa od wymogu uzyskania pozwolenia na budowę wiat i altan od uzyskania przez nie charakteru obiektów wolnostojących (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 lutego 2007 r. VII SA/Wa 635/2006). W ocenie sądownictwa administracyjnego z redakcji tego przepisu wynika, iż narzucony wymóg obiektu wolno stojącego dotyczy jedynie parterowych budynków gospodarczych. Koniecznym wymogiem jaki winny spełniać wiaty jest zaś wyłącznie powierzchnia ich zabudowy, która nie może przekraczać 25 m2, przy łącznej liczbie wymienionych w tym przepisie obiektów nieprzekraczającej dwóch obiektów na każde 500 m2 powierzchni działki. Uznać bowiem trzeba, iż gdyby wolą ustawodawcy było objęcie wymogiem uzyskania pozwolenia na budowę wszystkich nieposiadających charakteru wolno stojących obiektów, wymienionych enumeratywnie w tej jednostce redakcyjnej, wówczas wymóg ten poprzedzony zostałby dwukropkiem, który oznaczałby, iż wszystkie wymienione po nim obiekty będą zmuszone charakteryzować się wskazaną przesłanką.

Warunki formalne zgłoszenia

Budowa niewymagająca pozwolenia musi spełniać nie tylko ogólną przesłankę określoną w art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo budowlane, ale i przesłankę szczegółową - zgodności z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego nieruchomość, na której ma nastąpić budowa. Przesłanki te muszą zostać spełnione łącznie, tj. niespełnienie którejkolwiek z nich decyduje o niedopuszczalności budowy. Nie ma bowiem możliwości wybudowania legalnie wiaty na działce, na której plan zagospodarowania przestrzennego nie przewiduje takiej opcji.

W przypadku już popełnionej samowoli i chęci podjęcia postępowania w kierunku jej legalizacji konieczne jest już posiadanie ostatecznej w dniu wszczęcia postępowania legalizacyjnego decyzji o warunkach zabudowy.

Do zgłoszenia robót (art. 30 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 29 ust. 2 pkt 1) wymagane jest też dołączenie dowodu stwierdzającego prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia wymagane odrębnymi przepisami.

W zgłoszeniu wiaty należy określić niezbędne informacje charakteryzujące planowane zamierzenie budowlane objęte zgłoszeniem:

• rodzaj obiektu budowlanego oraz jego przeznaczenie,
• podstawowe wymiary: długość, szerokość, wysokość,
• podstawowe dane konstrukcyjne,
• warunki wykonania robót budowlanych,
• czas trwania robót budowlanych,
• okres użytkowania obiektu budowlanego.

Zgłoszenia budowy obiektu budowlanego lub wykonania robót budowlanych należy dokonać na co najmniej 30 dni przed planowanym terminem ich rozpoczęcia Do ich wykonywania Inwestor może przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu, w drodze decyzji i nie później niż po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia.