Heidrun Holzfeind - ZA ŻELAZNĄ BRAMĄ
Tematem artystycznych poszukiwań Heidrun Holzfeind w Warszawie jest życie codzienne osiedla Za Żelazną Bramą. Artystka przeprowadziła rozmowy z mieszkańcami bloków i pracownikami ich punktów usługowych, nagrała ścieżkę dźwiękową w i dookoła bloków, na klatkach schodowych, w mieszkaniach, przedsionkach, sklepach, parkingach, trawnikach, placach zabaw; szukała fragmentów filmów i seriali z lat 70., w których pojawia się to osiedle. Zaprojektowane na racjonalnych zasadach konstrukcyjnych socjalistyczne bloki Za Żelazną Bramą zbudowano tuż obok Ogrodu Saskiego (to jego brama dała nazwę osiedlu), na ruinach tzw. małego getta zlikwidowanego w 1942. Jego tereny były przed drugą wojną światową centrum życia społeczności żydowskiej. Od 1989 pomiędzy blokami zaczęły powstawać inne budynki: postmodernistyczne apartamentowce, biurowce, hotele, które niszczą tereny zielone i oryginalny układ przestrzenny osiedla. Istotnym wymiarem pracy Heidrun Holzfeind jest ukazanie kolejnych warstw, sięgnięcie w historię miejsca. Artystka, która zazwyczaj pracuje na styku rzeźby, architektury i społecznej historii miejsc, na wystawiw w CSW prezentuje instalację wideo inspirowaną przemianami tkanki fizycznej i społecznej blokowiska od czasu, gdy w latach 60. wprowadzili się tu pierwsi mieszkańcy.
Heidrun Holzfeind urodziła się w Austrii, pracuje w Nowym Jorku. Jej prace były pokazywane, m.in., w MOMA, Nowy Jork (Documentary Fortnight 2008); Galerie im Taxispalais, Grazer Kunstverein, Festival der Regionen, Austria (2007); European Media Arts Festival, Osnabruck (2007); Exit Art, Nowy Jork; Architecture Museum, Bazylea; White Box, Nowy Jork; Salzburger Kunstverein; MUCA Museum, Meksyk; Artists Space, Nowy Jork; Bronx Museum of the Arts, Nowy Jork; W139, Amsterdam; Transmediale Festival, Berlin; Impakt Festival, Utrecht; Videoart Center, Tokio; BAK, Utrecht.
Projekt zrealizowany podczas rezydencji Heidrun Holzfeind w studiach a-i-r laboratory w CSW Zamek Ujazdowski w latach 2007-2008 dzięki wsparciu finansowemu: Trust for Mutual Understanding, Miasta Stołecznego Warszawy oraz Forum Kultury Austriackiej, bm:ukk
----------
Partnerzy: Location One
Heidrun Holzfeind ZA ŻELAZNĄ BRAMĄ
instalacja wideo
Otwarcie wystawy: piątek 14 maja, godz. 19.00
Wystawa czynna do 13.06,
Galeria Wejście
Kuratorka: Ika Sienkiewicz-Nowacka
CENTRUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ ZAMEK UJAZDOWSKI
ul. Jazdów 2, 00-467 Warszawa
www.csw.art.pl
-------
Program towarzyszący
sobota 15 maja, godz. 22.00, Laboratorium
PRZESTRZENIE MIESZKALNE / LIVING ENVIROMENTS, plenerowy pokaz krótkich filmów o architekturze modernistycznej (w języku angielskim)
Wprowadzenie: Ruth Kaaserer (Wiedeń)
Filmy:
Sabine Bitter / Helmut Weber, Living Megastructures, 2003/4;
Lotte Schreiber, Quadro, 2006;
Ursula Mayer, Interiors, 2006;
Solmaz Shahbazi, Persepolis, 2005;
Domenec, Unite Mobile (roads are also places), 2005;
Heidrun Holzfeind, Corviale il serpentone, 2001.
Podczas pokazu odbędzie się prezentacja najnowszej publikacji Heidrun Holzfeind pt. "Za Żelazną Bramą", zawierającej film wideo oraz broszurę z tekstami Grzegorza Piątka i Gabrieli Świtek, wydanej nakładem CSW Zamek Ujazdowski.
PRZESTRZENIE MIESZKALNE
Filmy o architekturze modernistycznej Kuratorka: Heidrun Holzfeind Wprowadzenie:
Ruth Kaaserer sobota 15 maja, godz.22.00,
Laboratorium Wybrane obrazy opowiadają o relacji pomiędzy przestrzenią i jej społecznymi implikacjami, modernistycznej architekturze i o ludziach ją zamieszkujących.
PROGRAM: Ursula Mayer, Interiors, 2006; 3:11 min.
Lotte Schreiber, Quadro, 2006; 10 min. Solmaz Shahbazi,
Persepolis, 2005; 17:40 min.; j. perski, napisy angielskie Heidrun Holzfeind,
Corviale il serpentone, 2001; 34 min. Domenec,
Unite Mobile (roads are also places), 2005; 9:35 min. Sabine Bitter/Helmut Weber, Living Megastructures, 2003/04; 23 min.; j. hiszpański, napisy angielskie
Ursula Mayer, Interiors, 2006; 3:11 min. Relacja pomiędzy architekturą i jej społecznymi implikacjami po raz kolejny znalazła się w centrum zainteresowania Ursuli Mayer. Film ”Interiors” ukazuje dom architekta Ernö Goldfingera i jego rodziny przy Willow Road w Hampstead. Miejsce to jest reprezentatywne dla londyńskiej awangardy lat trzydziestych. Kolekcja sztuki współczesnej Goldfingera, od Maxa Ernsta do Marcela Duchampa, stanowi unikatową i pełną ekspresji scenerię filmu. Na tym, jakże ważnym historycznie tle, ma nastąpić spotkanie młodej i starej kobiety. Do spotkania jednak nie dochodzi. Kopia rzeźby sławnej brytyjskiej artystki Barbary Hepworth, jako odmienna percepcja czasu i rzeczywistości, staje się elementem zarówno dzielącym, jak i łączącym to, co tradycyjne z tym, co współczesne.
Lotte Schreiber, Quadro [w języku włoskim: kwadrat, obraz, kadr], 2006; 10 min. Film "Quadro" opowiada o monumentalnym budynku mieszkalny powstałym w latach sześciesiątych ubiegłego stulecia we włoskim nadmorskim mieście Triest. Przypominający twierdzę budynek wzniesiony na planie kwadratu zdaje się unosić na szczycie wzgórza nad miastem. Obiekt ten jest śmiałą i ogromną betonową strukturą, która ucieleśnia idee społecznej utopii charakterystycznej dla czasu, w którym powstała. Materiał z którego jest zbudowana i jej bryła to elementy, które jednoczą filmową interpretację; rytm montażu obrazu współgra z rytmem architektury obiektu, zaś czas trwania filmu manifestuje konstrukcję przestrzeni.
Solmaz Shahbazi, Persepolis, 2005; 17:40 min.; j. perski, napisy angielskie "Persepolis" opowiada nie o mieście jako takim, ale o detalach wewnątrz mieszkań, słodkich wspomnieniach i tworzeniu osobistych i wspólnotowych narracji.
Heidrun Holzfeind, Corviale il serpentone [Wąż], 2001; 34 min. Corviale to kompleks mieszkalny na przedmieściach Rzymu o długości jednego kilometra. Projekt budynku powstał w oparciu o zasady mieszkalnictwa społecznego autorstwa Le Corbusiera. Chodziło o stworzenie swoistego ”miasta w mieście” i zintensyfikowanie społecznych relacji między lokatorami. Z powodów wewnętrznych i politycznych wiele podobnych struktur nigdy nie zostało zrealizowanych, a niektóre z nich, 20 lat po tym jak wprowadzili się do nich pierwsi mieszkańcy, wciąż było nieukończonych. Mieszkańcy dyskutują o niedoborach infrastruktury i uprzedzeniach ludzi spoza osiedla, którzy widzą w Corviale getto o wysokim wskaźniku bezrobocia, przestępczości i narkomanii. Rozmowy z mieszkańcami kontrastują z rzymskimi teledyskami hiphopowymi, podobnie jak film poruszającymi problemy społeczne.
Domenec, Unite Mobile (roads are also places), 2005; 9:35 min. Naczepa zdalnie sterowanej ciężarówki (160 x 64 x 19 cm) została zastąpiona odpowiedniej skali modelem budynku Unité d'Habitation w Marsylii, zaprojektowanym przez Le Corbusiera w 1947. W filmie widzimy, jak zdalnie sterowany obiekt swobodnie przemieszcza się po korytarzach, windach i dachu Unité d'Habitation.
Sabine Bitter/Helmut Weber, Living Megastructures, 2003/04; 23 min.; j. hiszpański, napisy angielskie W filmie mieszkańcy Caracas pytani są o codzienne obcowanie z dwiema megastrukturami – nową konstytucją Boliwarskiej Republiki Wenezueli i rewolucyjną i nieformalną zarazem urbanistyką historycznie i politycznie ważnego osiedla ”23 de Enero”. W swoich wypowiedziach architekci, aktywiści społeczni, eksperci rządowi, artyści oraz mieszkańcy ”23 de Enero” opowiadają o owych dwóch twórczych siłach, które kształtują Caracas. Nowe relacje przestrzenne i społeczne zderzają się z pierwotnym przeznaczeniem i zastosowaniem, niszcząc strukturę opresyjnego lokalnego modernizmu i otwierając się na większe społeczne zaangażowanie.
