Making the walls quake as if they were dilating with the secret knowledge of great powers
Wystawa w Pawilonie Polonia w Wenecji na 13. Międzynarodowej Wystawie Architektury - La Biennale di Venezia Common Ground
Każda architektura jest zjawiskiem dźwiękowym — stanowi środowisko rozprzestrzeniania się dźwięku, wzmacnia pewne jego właściwości kosztem innych, ale także pochłania dźwięk, filtruje go i przekazuje dalej. W dyskretny i niewidzialny sposób organizuje tym samym nasze życie społeczne. Perspektywa dźwiękowa pozwala mówić o tym procesie inaczej niż w kategoriach oddzielania i wydzielania przestrzeni społecznych. Ściany, podłogi, systemy wentylacji, ocieplania czy kanalizacji — wszystkie one stanowią raczej systemy łączenia i przekształcania relacji międzyludzkich niż ich separowania. Ciągle słyszymy innych i jesteśmy dla nich słyszalni — często pomimo, a czasem także wbrew własnej woli. Z punktu widzenia teorii architektury obietnica zagwarantowania przestrzeni intymnej jest więc w rzeczywistości ambiwalentnym uczestnictwem w intymności, które odnajdujemy w takich praktykach jak nasłuchiwanie, podsłuchiwanie czy inne procedury słuchania przez architekturę.
Tym właśnie praktykom, a zatem i funkcji architektury w wyznaczaniu tytułowego „wspólnego gruntu” na poziomie dźwiękowym, poświęcony jest projekt Katarzyny Krakowiak. Przygotowana przez nią rzeźba dźwiękowa przedstawi architekturę jako pierwotny system słuchania (za) nas — wytwarzający, przenoszący i zniekształcający dźwięki. We współpracy z sąsiadującymi pawilonami (Egipt, Serbia, Wenecja, Rumunia) wzmocnione zostaną dźwięki docierające stamtąd do Pawilonu Polonia. Na podstawie szczegółowych pomiarów powstanie instalacja podkreślająca właściwości akustyczne polskiego pawilonu. Dźwięk będzie wykorzystany do zmapowania błędów akustycznych budynku, a także spotęgowania wrażeń psychoakustycznych towarzyszących jego zwiedzaniu. Wreszcie, zbadane oraz nagłośnione zostaną wibracje wytwarzane przez budynek. W Pawilonie Polonia będzie więc słyszalne drżenie całego budynku i jego instalacji wentylacyjnych, a także odgłosy codziennych czynności wykonywanych przez naszych sąsiadów. Poprzez mikrointerwencje architektoniczne ukazane zostaną konsekwencje decyzji architektów dla doświadczania przestrzeni w wymiarze zarówno fizycznym, jak i społecznym.
Projekt Katarzyny Krakowiak wpisuje się w trwający od kilkunastu lat renesans zainteresowania dźwiękiem. Dzięki swej ulotności, niewidzialności i nieuchwytności, a także za sprawą swego intymnego i fizycznego charakteru staje się on doskonałą metaforą współczesności — przepełnionej lękiem i jednocześnie kompulsywną potrzebą kontaktu z innymi ludźmi. Projekt Making the walls quake as if they were dilating with the secret knowledge of great powers jest próbą ukazania znaczenia architektury w definiowaniu tak rozumianego „wspólnego gruntu”.
*tytuł wystawy zaczerpnięty z powieści Dombey i Syn, Charlesa Dickensa, "Iżby ściany drżały, pęczniejąc skrywaną wiedzą o wielkiej mocy" (tłum. M. Libera).
Katarzyna Krakowiak, ur. 1980, artystka zajmująca się rzeźbą i architekturą przy użyciu wielu mediów komunikacyjnych, przede wszystkim dźwięku. W roku 2006 otrzymała dyplom w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu w Pracowni Transplantacji Rzeźby pod kierunkiem Mirosława Bałki, którego asystentką była w latach 2004–2007. Do jej najważniejszych wystaw należą Who Owns the Air? w Galerii Foksal (Warszawa, 2011), Game and Theory w South London Gallery (Londyn, 2009). Jej prace prezentowane były na wystawach zbiorowych m.in. w KUMU Museum w Tallinie (2011) i HMKV w Dortmundzie (2011). W 2007 roku odbyła staż w Architecture Foundation w Londynie. Od 2011 jest zatrudniona w Pracowni Projektowania Wnętrz Miejskich (Wydział Architektury Wnętrz) w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku (współpracuje z Jackiem Dominiczakiem). W ramach cyklu Ekspektatywa (Fundacja Bęc Zmiana, 2010) we współpracy z Krzysztofem Gutfrańskim opracowała i opublikowała instrukcję, jak zbudować własne Słuchawy.
Michał Libera, ur. 1979, socjolog, producent, kurator i krytyk muzyczny. Współzałożyciel fundacji 4.99, organizator koncertów, warsztatów i prób m.in. Playback Play, plain. music, The Song Is You. Współproducent serii płyt poświęconych Studiu Eksperymentalnemu Polskiego Radia w wydawnictwie Bôłt Records, a także serii płyt konceptualno-popowych Populista. Współpracuje z Zachętą Narodową Galerią Sztuki, CSW Zamkiem Ujazdowskim, Muzeum Narodowym w Warszawie (Królikarnia). W latach 2007-2011 prowadził autorskie audycje na temat muzyki współczesnej w Polskim Radiu (Program II). Od roku 2010 redaktor serii muzycznej w wydawnictwie słowo/obraz terytoria. Eseje krytyczne publikował m.in. w pismach „Glissando”, „Res Publica”, „Kultura Współczesna”, „Recykling Idei”; ich zbiór przygotowywany przez wydawnictwo Krytyki Politycznej ukaże się w roku 2012.
KURATOR GENERALNY David Chipperfield
KOMISTARZ PAWILONU POLSKIEGO Hanna Wróblewska
KURATOR Michał Libera
ARTYSTKA Katarzyna Krakowiak
WSPÓŁPRACA/ASYSTENT KOMISARZA Joanna Waśko
REŻYSER DŹWIĘKU Ralf Meinz
AKUSTYK WNĘTRZ Andrzej Kłosak
REDAKTORZY KATALOGU TOWARZYSZĄCEGO WYSTAWIE Lidia Klein, Michał Libera
OPRACOWANIE GRAFICZNE DRUKÓW: Tymek Borowski, Kuba Maria Mazurkiewicz (czosnekstudio.com)
Udział Polski w 13. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej
ORGANIZATOR WYSTAWY W PAWILONIE POLSKIM Zachęta Narodowa Galeria Sztuki
