Sklep IKEA jak miejski regał
Nowy sklep szwedzkiej sieci meblowej IKEA, wybudowany przy wiedeńskiej stacji kolejowej Westbahnhof, jednej z największych stacji kolejowych w Austrii, zwraca uwagę stalową strukturą nadającą mu wygląd „miejskiego regału”, a ponadto spełnia wymagające kryteria budynku zrównoważonego. Autorem projektu jest wiedeńska pracownia Guerkraft Architekten.
Poprzez swój nowy sklep szwedzki producent mebli chciał zaprezentować się jako „dobry sąsiad”. Oznaczało to zerwanie z tradycyjną formą zamkniętych brył na rzecz szeroko otwartej formuły, która wchodzi w dialog z tkanką miejską. Inwestorowi zależało również na zaznaczeniu swojej obecności z wykorzystaniem wysokiej jakości architektury zamiast kontrastowych kolorów czy wielkoformatowych logotypów.
Przed architektami stanęły również wyzwania stawiane przez specyficzne uwarunkowania śródmiejskiej lokalizacji. Nowa przestrzeń musiała być między innymi w 100% wolna od samochodów. Ponadto, sklep powstawał w miejscu, po wyburzonym budynku z XIX wieku, gdzie większość mieszkańców wolałaby zobaczyć park. W efekcie powstał niecodzienny projekt, który łączy w sobie indywidualny design gamy produktów szwedzkiej marki IKEA z trzypoziomowym parkiem, w którym zasadzono aż 160 drzew.
Obiekt wielofunkcyjny jako wielopoziomowy park
Na obiekt o powierzchni aż 30000 m2 składa się główny budynek i okalająca go stalowa konstrukcja z naprzemiennie ułożonymi modułami, które nawiązują do budowy szafek marki IKEA. Głęboka na 4,5 metra struktura zwraca uwagę ciekawym układem wysuniętych, zaślepionych i przeszklonych sekcji, a także „pustych” przestrzeni z metalowymi rusztami, na których zamocowano białe, stalowe donice o wysokości 1,9 m z zasadzonymi drzewami. Każda z nich została wyposażona w automatyczny, sterowany sensorycznie system irygacji, który zapewnia indywidualny poziom nawodnienia roślin. Architekci krajobrazu wybrali takie gatunki drzew, które dobrze sprawdzą się w klimacie Wiednia lub są popularnie spotykane na południu Szwecji.
Zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, oprócz sklepu marki IKEA, w wielkopowierzchniowym obiekcie funkcjonują także inne firmy. Na piątej i szóstej kondygnacji działa hostel dla 345 gości, zaś na parterze znajdują się sklepy przeniesione z wyburzonego budynku.
Certyfikacja budynku
Dzięki przemyślanej koncepcji naturalnej zieleni, ten pierwszy śródmiejski sklep IKEA stał się również jednym z pierwszych budynków z platynowym certyfikatem GREENPASS, a także uzyskał ocenę „Excellent” w systemie środowiskowej oceny budynków BREEAM. Komputerowe symulacje wykazały, że w gorący dzień drzewa obniżają temperaturę powietrza na poziomie pasażu pieszego wokół budynku o ponad 1,5 °C. Jeśli wziąć pod uwagę temperaturę odczuwalną, ten efekt może być intensywniejszy.
Elastyczna technologia fasadowa dla wielofunkcyjnego obiektu
Największą atrakcją dla odwiedzających budynek jest jego dach, z rozległym, ogólnodostępnym tarasem zapewniającym widok na okolicę. Można na niego dotrzeć zewnętrznymi klatkami schodowymi lub windami, które wraz z drogami ewakuacyjnymi i pionami instalacyjnymi zostały zintegrowane w zewnętrznej stalowej konstrukcji.
Elewację budynku wykonano w całości w systemie fasady słupowo-ryglowej Schüco, z certyfikatem Cradle to Cradle. Umożliwiła ona bezproblemową realizację układu złożonego z naprzemiennie ułożonych pól przeziernych i nieprzeziernych, a ponadto gwarantuje doskonałą ochronę przed warunkami atmosferycznymi. Jednocześnie system jest na tyle elastyczny, że inwestor może relatywnie późno podjąć decyzję o rozlokowaniu pól przeziernych i nieprzeziernych.
Szczególnym wyzwaniem było wykonanie wielkoformatowych przeszkleń w wysuniętych do przodu modułach. Każde z nich ma 8 m szerokości i 3 m wysokości oraz składa się z trzech pól. Profile systemu Schüco FWS 50 mają niezwykle wąską szerokość czołową zaledwie 50 mm, dzięki czemu podziały szyb są niemal niewidoczne. W elewację budynku wpięto także aluminiowe okna, które w części zajmowanej przez sklep IKEA zostały zaprojektowane jako wyjścia na balkon, zaś w części hotelowej – jako okna uchylne, ze względów bezpieczeństwa.
Architektom udało się również harmonijnie połączyć minimalistyczny design z wymaganą ochroną przeciwpożarową. Na najwyższych piętrach zastosowano przeszklone drzwi przeciwpożarowe zaś w atrium – świetlik dachowy zrealizowany w systemie fasad nakładkowych na podkonstrukcji stalowej, z wykorzystaniem rozwiązań Schüco. Zintegrowano w nim skrzydła, które w razie pożaru są automatycznie otwierane w celu odprowadzania dymu i ciepła.
