Jak architektura kształtuje więzi społeczne
Budynki, zarówno mieszkalne, jak i biurowe, mają potencjał, aby przygotować grunt pod przypadkowe spotkania i interakcje społeczne, wspierając w ten sposób budowanie społeczności i wpływając na tkankę naszej kultury. Architektura i design odgrywają ważną rolę w naszym codziennym życiu, ale jak bardzo wpływają na nasze zachowania i kształtowanie więzi? Przestrzenie, w jakich żyjemy i które nas otaczają, nie mogą zmuszać ludzi do łączenia się w grupy – mogą jedynie usuwać bariery i czynić je bardziej użytecznymi i atrakcyjnymi. Jak to wpływa na kształtowanie więzi społecznych?
Rola przestrzeni zabudowanych
Architektura to zarówno sztuka, jak i nauka, czerpiąca i spleciona z psychologią, socjologią, ekonomią, polityką i nie tylko. Od biurowców po budynki, które tworzą tkankę miasta – dzięki nim możemy się wiele dowiedzieć o tym, kim są lub byli ludzie, którzy użytkowali je na długo przed nami. Rolę przestrzeni zabudowanych (jako przestrzeni interaktywnej) można zaobserwować na samym początku historii cywilizacji.
Starożytna Grecja i Rzym to świetne przykłady tego, jak architektura wpływała na ludzi, kształtując ich więzi społeczne. Termy, świątynie i teatry to przykłady przestrzeni wspólnych tamtych czasów. Studiując środowisko zbudowane z przeszłości, w połączeniu z współczesnymi badaniami z zakresu psychologii i środowiska, zaczynamy rozumieć wpływ architektury na ludzi w zupełnie nowy sposób.
Przyszłość urbanizacji zachęca do interakcji społecznych
Od obaw o emisję dwutlenku węgla, po coraz bardziej zurbanizowaną i starzejącą się populację – wyzwania i możliwości stojące przed środowiskiem zabudowanym stale rosną. – Zmienia się sposób, w jaki żyjemy, pracujemy, relaksujemy się. Podobnie jak budynki, z których korzystamy – komentuje Agnieszka Szczepaniak z pracowni AP Szczepaniak. – Wszystko to wymaga zmiany podejścia i planowania przestrzeni, w jakiej żyjemy – podsumowuje.
W odniesieniu do osiedli mieszkaniowych czynnik ten jest najistotniejszy – przyczynia się do wzmocnienia harmonii w społeczeństwie. Wraz z uprzemysłowieniem, urbanizacją i globalizacją, życie społeczne we współczesnym świecie stało się bardzo zawiłe i chaotyczne. Jednym z projektów o zróżnicowanym przeznaczeniu na dużą skalę, który pomógł zmienić tkankę społeczną, jest Atal Towers we Wrocławiu. Architekci z pracowni AP Szczepaniak przekształcili teren inwestycji znajdujący się pomiędzy ulicą Sikorskiego a brzegiem Odry w tętniące życiem miejsce, które integruje się z tkanką istniejącej dzielnicy. Ta wielofunkcyjna inwestycja obejmująca sklepy, biura i mieszkania stworzyła nowy rodzaj doświadczenia napędzający rewitalizację w tym obszarze.
Architektura to przede wszystkim interakcja między ludźmi
Wszyscy pragniemy więzi międzyludzkich, a projekt budynku jest krytycznym czynnikiem umożliwiającym integrację społeczną. Niezależnie od tego, czy jesteśmy w biurze, na zakupach, czy nawet uczestniczymy w wydarzeniach sportowych – interakcja z innymi i aspekt budowania społeczności są tym, co tworzy wspaniałe doświadczenia.
Przeobrażeniu ulegają również miejsca pracy, w których spędzamy przynajmniej 40 godzin tygodniowo. Przykładem biurowca, który tworzy miejsce spotkań, jest Krakowska 29 we Wrocławiu. Architekci dostrzegli potencjał w ożywieniu przestrzeni i otwarciu jej dla społeczności. W części frontowej starannie zaprojektowano obszar zielonej przestrzeni publicznej z elementami małej architektury, który nadaje niepowtarzalny efekt zharmonizowanego miejsca.
Cechy projektu, które sprawiają, że przestrzeń jest efektywna, wynikają z głębokiej zmiany sposobu myślenia. Architekci mają za zadanie przekształcić myśli o biurach nie jako o nieruchomościach, ale jako narzędziu komunikacji. Dolina Krzemowa, siedziba Yahoo, kampus Google to przestrzenie zaprojektowane z myślą o maksymalizacji przypadkowych spotkań. Tworzenie nieplanowanych interakcji między pracownikami, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji — poprawia ich wydajność.
Rozwój więzi międzyludzkich w miastach
Nie tylko miejsca coworkingowe, ale budynki mixed-use i parki są związane z ideą dzielenia przestrzeni. Te ostatnie zawsze były najwyższym priorytetem urbanistów miast. Biorąc pod uwagę kontekst dzisiejszego świata place i skwery stały się ważniejsze niż kiedykolwiek – mają pozytywny wpływ na zdrowie i tworzą przestrzeń rekreacyjną do ćwiczeń, zabawy oraz spotkań towarzyskich.
Wysokiej jakości przestrzenie publiczne – takie jak Park Jedności na Zakrzowie, mają kluczowe znaczenie dla tworzenia więzi międzyludzkich w dzielnicach miast. Budzą poczucie wspólnoty i przynależności do najbliższego otoczenia, jednocześnie tworząc pozytywne efekty psychologiczne poprzez nawiązywanie relacji między członkami społeczności.
– Kształtowanie krajobrazu, w ramach Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego, zostało przeanalizowane na nowo i przekształcone w lokalny ekosystem. Zmieniliśmy to miejsce w urzekającą, dynamiczną przestrzeń publiczną, uwzględniając różne grupy mieszkańców. Dla jednych jest to przestrzeń do zabawy, dla innych miejsce do kontemplacji do ćwiczeń lub spotkań – podsumowuje Agnieszka Szczepaniak.
Architektura od zawsze usprawnia interakcje międzyludzkie
Od pierwszych fundamentów każdego projektu, kluczowe znaczenie mają przestrzenie, w których spotykają się ludzie – dlatego też planowanie przestrzenne jest niezbędne w projektowaniu. Zapewnienie efektywnego wykorzystania przestrzeni jest kluczowe – to dowód na to, że budynek jest zaprojektowany tak, aby zachęcać do interakcji społecznych.
Rozważenie interakcji społecznych w środowisku pozwala architektom i projektantom usprawnić interakcje międzyludzkie – szczególnie w erze, w której coraz większe jest uzależnienie od technologii. Ponieważ wymyślony projekt może nas łączyć lub izolować. Architektura na pewno pozostanie potężną siłą, którą społeczeństwo będzie doceniać przez wiele lat.
Normy i trendy w rozwoju urbanizacji zmieniają się zgodnie z realiami, a przestrzenie wielofunkcyjne są kluczem do wspólnego życia i pracy. Dzięki nim możemy cieszyć się przestrzeniami nie z konieczności, ale z czystej radości i uczestnictwa we wspólnych spotkaniach.
Źródło: AP Szczepaniak
