Jak dobrać odpowiednią moc źródeł ciepła
New External Design Temperatures and Geospatial Models for Poland and Central Europe for Building Heat Load Calculations (tłum.: Nowe zewnętrzne temperatury projektowe i modele geoprzestrzenne dla Polski i Europy Środkowej do obliczeń obciążenia cieplnego budynków) to badania opracowane na zlecenie organizacji PORT PC oraz SPIUG. Poświęcone są one aktualizacji temperatur projektowych zewnętrznych dla ogrzewania i chłodzenia, oraz typowego roku meteorologicznego według danych z lat 2001-2020.
Badania te zostały opracowane przez zespół naukowców pod przewodnictwem dr. inż. Piotra Narowskiego z Politechniki Warszawskiej. Pokazują one rewolucyjne zmiany temperatur, na których podstawie można byłoby ograniczyć moc dobieranych urządzeń grzewczych.
Obowiązujące przepisy a rzeczywistość temperaturowa
Zmiany klimatu w Polsce są już faktem. Zimy w naszym kraju stają się coraz łagodniejsze, gwałtowne spadki temperatur trwają najczęściej kilka godzin w porze nocnej lub okresowo 2-3 dni, a nie kilka tygodni jak było to widoczne jeszcze 30 lat temu.
- 5 czerwca 2006 roku została zatwierdzona norma PN-EN 12831:2006, będąca tłumaczeniem normy europejskiej EN 12831:2003. Nowa norma wprowadzała wiele zmian w stosunku do dotychczasowej metodyki obliczania zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynków. Było ich tak dużo, że w zasadzie powinno się mówić raczej o zupełnie nowej metodyce niż o modyfikacji starego sposobu prowadzenia obliczeń.
- 6 listopada 2008 roku Minister Infrastruktury podpisał Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2008 nr 201), wprowadzające m.in. obowiązek stosowania normy PN-EN 12831:2006 od 1 stycznia 2009 roku.
Zgodnie z powyższym Polska podzielona jest na 5 stref klimatycznych, które służą jako wzorzec do projektowania instalacji grzewczych. Każda strefa posiada swoją temperaturę obliczeniową lub projektową zewnętrzną, na której podstawie wyznacza się moc szczytową moc urządzenia grzewczego. Dla porównania poniżej dane z 1950 r. oraz najnowsze wg. PN-EN 12831 z 2006 roku.
|
|
Jak wynika z badania New External Design Temperatures and Geospatial Models for Poland and Central Europe for Building Heat Load Calculations nowe temperatury projektowe, kluczowe dla doboru systemów grzewczych wahają się od -10°C w Świnoujściu do -19°C w Suwałkach. Porównując te dane z normą niemiecką DIN 4710 obowiązującą dla Niemiec, można odnieść wrażenie, że cały niemiecki klimat przesunął się w stronę Polski.
Przykładowo wg tabeli znajdującej się we wspomnianych badaniach, temperatura obliczeniowa w Suwałkach mogłaby spaść nawet o 25%. Przypomnijmy, że dane temperaturowe, na których podstawie przyjęto obecnie obowiązujące temperatury obliczeniowe, pochodzą z norm PN-74/B-02493 i jej aktualizacji PN-82/B-02403 z lat 1971-2000. Krótko mówiąc, klimatycznie dalej żyjemy w latach 70. ubiegłego wieku. Poniżej procentowe zmiany w innych miastach charakterystycznych dla danej strefy.
Wedle opublikowanych badań, zmiany wartości temperatury obliczeniowej dla zimy spowodują spadek mocy obliczeniowej urządzeń i systemów ogrzewania średnio o około 13%.
Niższe temperatury projektowe = realne oszczędności
Obecnie, wg prawnie obowiązujących wytycznych systemy grzewcze są przewymiarowane. Znajdujemy się na etapie głębokiej transformacji energetycznej źródeł ciepła oraz sieci ciepłowniczych. Dobory nowych urządzeń powinny być oparte o najnowsze dane źródłowe PN. Pochodną tego są wyższe nakłady inwestycyjne. Budynki muszą być projektowane na wyższą moc grzewczą, co wpływa również na grubość stosowanej izolacji. Zmiany podstawowego fundamentu, jakim są zewnętrzne temperatury obliczeniowe, wpłynęłyby również na system taryfowy, a dokładniej na udział opłat stałych (moc zamówiona) dla budynków wielorodzinnych do rzeczywistego zużycia budynku (składnik zmienny).
Jakie realne korzyści odczulibyśmy wszyscy?
- niższe koszty stałe dla odbiorców,
- korzystniejszy rynkowy system rozliczeń zarówno dla dystrybutora, jak i konsumenta,
- niższe koszty wydatków inwestycyjnych,
- w długofalowej perspektywie spadek cen paliw energetycznych (gazu, węgla) oraz energii elektrycznej (mniejszej mocy pompy ciepła zużyją mniej prądu),
- pasywne wsparcie transformacji energetycznej.
Dzięki pracy i badaniom dr. inż. Piotra Narowskiego, nadszedł czas, aby wprowadzić nowelizację norm i ewolucję stref klimatycznych wg bieżących danych meteorologicznych.
Zagadnienie nie odnosi się tylko do spraw projektowych i konkretnej dziedziny ciepłownictwa. Dotyczy przede wszystkim ekonomii, efektywności i przyszłości racjonalnej transformacji energetycznej. Aby nie wywoływać napięć międzybranżowych, Ministerstwo Rozwoju i Technologii powinno wprowadzić równoległe zmiany w polskiej normie PN, prawie budowlanym PB oraz systemie taryfowym URE.
