Ideologia i propaganda wobec architektonicznego wizerunku miast Polski Ludowej
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie – we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich Oddział w Szczecinie oraz Urzędem Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego – zaprasza na konferencję naukową Ideologia i propaganda wobec architektonicznego wizerunku miast Polski Ludowej – Szczecin, 18–20 maja 2010 r. Konferencji towarzyszyć będzie wystawa w ramach konkursu fotograficznego Architektura miast Polski Ludowej. Poniżej program obrad.
Program
WTOREK, 18 MAJA 2010 r.
Otwarcie konferencji 11:30–12:00
Panel I
12:00 Tomasz Burdzik (student Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach)
Propaganda jako narzędzie kreacji „prawdziwej prawdy”.
12:15 Piotr Kibort (Muzeum Narodowe w Warszawie)
Ideologia i estetyka w urbanistyce i architekturze okresu odbudowy Polski w latach 1945–1949. Projekty – realizacje – propaganda.
12:30 dr Elżbieta Kal (Instytut Historii Akademii Pomorskiej w Słupsku)
„Aby lud wszedł do śródmieścia...”. Ludowość i inne paradoksy metody realizmu socjalistycznego w architekturze.
12:45 dr Jakub Sadowski (Instytut Historii Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie/Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego)
Dlaczego „cały naród” musiał budować „swoją stolicę”? Semiotyczna analiza dogmatu propagandowego.
13:00 Radosław Miłoch, Tomasz Szafron (Oddziałowe Biuro Lustracyjne Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach)
Komitet Wojewódzki Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy w Katowicach.
13:15 Szczepan Świątek (Archiwum Państwowe w Krakowie)
Architektura i urbanizacja w zespołach akt komitetów PZPR w Krakowie (1949–1989).
Dyskusja 13:30–14:00
Przerwa 14:00–14:15
Panel II
14:15 dr Grzegorz Ciechanowski, Jakub Ciechanowski (Katedra Badań nad Konfliktami i Pokojem/Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego)
Poniemieckie kompleksy koszarowe w Szczecinie.
14:30 Jan Kwiatkowski (student Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Dziedzictwo III Rzeszy w PRL-u. Adaptacja dokonanych w czasie okupacji nazistowskiej przekształceń obszarów zielonych i przestrzeni miejskiej w okresie Polski Ludowej (na przykładzie budynku poznańskiej Nowej Synagogi oraz terenów rekreacyjnych przy jeziorze Rusałka w Poznaniu).
14:45 Mateusz Otta (Studenckie Koło Naukowe Historyków Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Polityka i ideologia w budownictwie kościelnym i architekturze sakralnej lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. na przykładzie Poznania.
15:00 Monika Matras (studentka Instytutu Historii Uniwersytetu Wrocławskiego)
Stosunek mieszkańców i władz Wrocławia do odbudowy zniszczonych świątyń gotyckich.
15:15 Marcin Musiał (student Instytutu Historii Uniwersytetu Wrocławskiego)
„Życzliwa neutralność”, czyli o miejscu baroku w powojennym krajobrazie urbanistycznym Wrocławia na przykładzie wybranych barokowych kompleksów klasztornych.
Dyskusja 15:30–16:00
Przerwa 16:00–16:15
Panel III
16:15 dr Anna Weronika Brzezińska (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
„Ten kościół był niemiecki”. Stosunek do miejsc pamięci po II wojnie światowej na terenie Żuław w narracjach pierwszych osadników.
16:30 dr hab. prof. UMK Andrzej Majdowski (Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Przedsoborowa architektura sakralna w Polsce. Nurty i odmiany z lat 1945–1965.
16:45 dr Iwona Jastrzębska-Puzowska (Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy)
Nie tylko modernizm… Polska architektura sakralna od Soboru Watykańskiego II do „Solidarności” (1965–1980). Analiza stylistyczno-kompozycyjna.
17:00 dr hab. prof. UŁ Iwona Jażdżewska (Instytut Geografii Miast i Turyzmu Wydziału Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego).
Obiekty sakralne Łodzi w latach 1945–1989.
17:15 Sebastian Zaborowski (Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego)
Archikolegiata łęczycka w Tumie – jak władze komunistyczne chciały zawłaszczyć jej historię?
Dyskusja 17:30–18:00
ŚRODA, 19 MAJA 2010 r.
Panel IV
10:00 Agnieszka Dębska (Pracownia Miejskiego Konserwatora Zabytków Urzędu Miasta Gorzowa Wielkopolskiego)
Odbudowa Starego Miasta w Gorzowie Wielkopolskim.
10:15 Piotr Furmanek (Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej)
Urbanistyka Starego Miasta Słupska po II wojnie światowej.
10:30 Kamila Kłudkiewicz (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Pyrzyce – miasteczko po wojnie. Odbudowa i rewaloryzacja zespołu miejskiego.
10:45 Błażej Bubnowicz (Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu/Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej w Kamieniu Pomorskim)
Małe miasto w odbudowie. Kamień Pomorski po 1945 r.
11:00 Karolina Bittner (Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Kołobrzeg – portret miasta na łamach tygodnika „Za wolność i lud”.
Dyskusja 11:15–11:45
Przerwa 11:45–12:00
Panel V
12:00 Alina Długosz (studentka Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego)
Rzeszów socrealistyczny – architektura i urbanistyka miasta w latach pięćdziesiątych XX w.
12:15 dr inż. arch. Małgorzata Zając (Wrocław)
Socrealistyczna architektura Wrocławia – wybrane przykłady.
12:30 dr Aleksandra Sumorok (Międzywydziałowy Zakład Teorii i Historii Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi)
Miasto idealne? Miasto funkcjonalne? Łódzki socrealizm: wizje i realizacje.
12:45 Natalia Korzeniowska, Paulina Zacharek (Katedra Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego)
Socrealistyczne dziedzictwo Rynku Starego Miasta w Łodzi.
13:00 dr Robert Wróbel (Katedra Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego)
„Najbrzydszy budynek, jaki widziałem”. Centrala Tekstylna i wizje nowoczesnej Łodzi.
13:15 Krzysztof Mordyński (Muzeum Niepodległości w Warszawie)
Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa i jej „wychowawcza rola”: ideologia – budowa – propaganda sukcesu.
13:30 Andrzej Skalimowski (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie)
Dom Partii. Siedziba Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
13:45 Aleksandra Stępień (studentka Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego/Koło Popularyzatorów Architektury Stolicy PASaż)
Budując nową tożsamość miasta – problematyka pamięci i nowoczesności w kształtowaniu Mariensztatu i Trasy W-Z.
Dyskusja 14:00–14:30
Przerwa 14:30–15:00
Panel VI
15:00 dr inż. arch. Hanna Hrehorowicz-Gaber (Instytut Projektowania Miast i Regionów Politechniki Krakowskiej)
W obronie socjalistycznego blokowiska. O żywym kulcie bloku mieszkalnego.
15:15 dr inż. arch. Anita Orchowska (Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej)
Przestrzeń miasta – między blokowiskiem a współczesnym osiedlem mieszkaniowym.
15:30 Weronika Olejniczak-Szukała (Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Obraz polskiego budownictwa mieszkaniowego w latach osiemdziesiątych w polskiej prasie młodzieżowej.
15:45 dr Michał Pszczółkowski (Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Zjawisko kampusu akademickiego w architekturze PRL.
16:00 Joanna Piotrowska (Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Olsztynie)
Zespół Powszechnego Domu Towarowego „Dukat” w Olsztynie – nowoczesny element w śródmiejskiej architekturze historycznej.
16:15 dr Marek Czapelski (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego)
„Mistery” – propaganda nowoczesnej architektury w konkursach prasowych doby PRL.
16:30 dr inż. arch. Piotr Marciniak (Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej)
Ideologia modernizacji na przykładzie przebudowy śródmieścia Poznania.
16:45 prof. dr hab. Krzysztof Stefański (Katedra Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego)
„Złota epoka” Gierka i budowanie nowej, socjalistycznej Łodzi.
17:00 Edyta Krężołek (Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie – Delegatura w Kielcach)
Fabryka tworzy miasto. Świdnik – miejsca i ludzie.
Dyskusja 17:15–17:45
CZWARTEK, 20 MAJA 2010 r.
Panel VII
10:00 dr hab. prof. UWr Jakub Tyszkiewicz (Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego)
Propagandowy wymiar tzw. odzysku cegły we Wrocławiu w latach 1949–1955.
10:15 dr hab. prof. UWr Elżbieta Kaszuba (Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego)
Wrocław w okresie Polski Ludowej – źródła materialnej degradacji historycznego dziedzictwa miasta.
10:30 Marta Małgorzata Rudnicka (Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej)
Elementy miejskiego krajobrazu Wrocławia jako urzeczywistnienie ideologii i propagandowych strategii Polski Ludowej.
10:45 Gabriela Sadowska (Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego/Muzeum Architektury we Wrocławiu)
Ślady przeszłości. Ideologizacja przestrzeni kulturowej miasta na przykładzie Wrocławia w latach 1945–1989.
11:00 Krzysztof Ziental (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego)
Młody Wrocław – akademicki Wrocław. Wrocławska propaganda młodości a nowoczesna dzielnica naukowa projektu Krystyny i Mariana Barskich.
11:15 dr Paweł Kubicki (Instytut Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego)
Poniemieckie dziedzictwo Wrocławia jako wartość.
11:30 dr hab. prof. UWr Jan Kęsik (Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego)
Zmiany w przestrzeni miejskiej w pierwszych latach po II wojnie światowej (na przykładzie trzech śląskich miasteczek: Namysłowa, Pieszyc i Świebodzic).
Dyskusja 11:45–12:15
Przerwa 12:15–12:30
Panel VIII
12:30 Rafał Nadolny (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie)
Odbudowa ulicy Chmielnej w Warszawie.
12:45 Małgorzata Popiołek (Studenckie Koło Naukowe Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego)
Geneza koncepcji odbudowy ulicy Nowy Świat w Warszawie po II wojnie światowej.
13:00 Ewa Perlińska (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego)
Lech Niemojewski wobec dzieła odbudowy stolicy.
13:15 Janina Hera-Asłanowicz (Warszawa)
Odbudowa mostów. Szczecin w latach 1946–1950 we wspomnieniach inż. Edmunda Hery (1901–1992).
13:30 Jerzy Grzelak (Muzeum Narodowe w Szczecinie)
Wizja szaty ideologicznej miasta w koncepcji urbanistyki socjalistycznej na przykładzie nazw ulic i placów Szczecina w okresie 1945–1990.
13:45 Paweł Knap (Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie)
Czerwona gwiazda nad miastem. Pomnik Wdzięczności dla Armii Radzieckiej w Szczecinie.
Dyskusja 14:00–14:30
Przerwa 14:30–15:00
Panel IX
15:00 Anna Wojciechowska-Żurek (studentka Instytutu Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II)
Jak rzeźbą przebić niebo... Niechciane pomniki. Problem nazwy, inskrypcji, idei.
15:15 dr Kazimierz S. Ożóg (Instytut Humanistyczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Głogowie/Instytut Sztuki Uniwersytetu Opolskiego)
„Nie jesteśmy tu od wczoraj”. Propaganda w powojennych pomnikach Głogowa, Polkowic i Lubina.
15:30 Joanna Jakutowicz (Wydział Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Polityka, pamięć, przestrzeń. Pomniki, tablice pamiątkowe i substancja zabytkowa na Warmii i Mazurach.
15:45 Przybyrad Paszyn, Krzysztof Rataj (Studenckie Koło Naukowe Historyków Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Pomnik Walki i Męczeństwa Ziemi Bydgoskiej. Między propagandą a pamięcią.
16:00 Andrzej Bierca (Muzeum w Stargardzie)
Formy i przykłady propagandowego wykorzystania miejsc upamiętnień poległych żołnierzy Armii Czerwonej zlokalizowanych na terenie Stargardu.
Dyskusja 16:15–16:45
