Zdjęcie miasta. Fotografia warszawska i praktyki pokrewne od zakończenia wojny do dziś.
W ciągu ostatniej dekady obraz Warszawy uległ przemianie: z przeoranego historią i dość szkaradnego miasta stała się może jeszcze nie piękną, ale z pewnością interesującą metropolią. Trudno oceniać na ile jest to zasługą władz inicjujących odgórne kampanie wizerunkowe, a na ile efektem działań oddolnych samych mieszkańców.
Z pewnością w procesie zmiany niebagatelną rolę odegrała rosnąca grupa aktywistów miejskich, związanych z pozarządowymi instytucjami społeczników, ale także artystów i po prostu Warszawiaków. Przygotowana dla Nowego Teatru wystawa przedstawia wizjonerskie spojrzenia na miasto artystów kilku pokoleń. I chociaż nacisk położony jest na twórców współczesnych tak znanych jak Mikołaj Długosz, Maurycy Gomulicki, Aneta Grzeszykowska, Nicolas Grospierre, Zbigniew Libera, Konrad Pustoła, Joanna Rajkowska to na skoncentrowanej na Warszawie ekspozycji nie mogło zabraknąć klasyków w rodzaju Leonarda Sempolińskiego, Zbigniewa Dłubaka, Mariusza Hermanowicza, czy Zofii Chomętowskiej. W ten sposób najnowsze, wyprodukowane specjalnie na wystawę dzieła osadzone są w kontekście historycznym, co pozwala lepiej uchwycić zmianę jaka dokonała się w obrazie miasta.
Zniszczenie Warszawy w trakcie działań wojennych – kampania wrześniowa, powstanie w Getcie, powstanie warszawskie – spowodowało, że nowa, ludowa władza była – paradoksalnie – w korzystnej sytuacji mogąc na symbolicznym gruzowisku niemal od zera stworzyć nowe miasto, nową Warszawę. Hasło „Cały naród buduje swoją stolicę” było czymś więcej niż nośnym sloganem. W tworzenie Warszawy, stolicy Polski zaangażowani jeśli nie dosłownie to w przenośni byli wszyscy mieszkańcy kraju. Jak się miało szybko okazać, za sprawą nowych instytucji, migracji, olbrzymich środków zaangażowanych w projekt odbudowy i z czasem rozbudowy Warszawa stała się jedyną metropolią z prawdziwego zdarzenia. Wystawa prezentuje istotne dla zrozumienia dynamiki tworzenia tej nowej definicji miasta obrazy-ikony począwszy od obrazów ruin i zgliszcz, przez odradzające się życie i odbudowę, aż po tworzenie socrealistycznych i socmodernistycznych założeń urbanistycznych. Równocześnie rekonstruowany jest proces współczesnego odkrywania „tamtego” miasta, rosnącej fascynacji artystów i varsavianistów modernizmem socjalistycznym, a nawet socrealizmem. Od drugiej połowy lat 1990. zmienia się percepcja Warszawy. Jednocześnie, choć pojawiły się ekspozycje dotyczące kwestii partycypacji, performensu, polityki, urbanistyki, rzeki i okolic, społecznego wykluczenia i wkluczenia, przyszłości i przeszłości architektury Warszawy, to nie było do tej pory wystawy poświęconej samemu miastu.
Zorganizowana w niezwykłej przestrzeni Nowego Teatru wystawa składa się nie tylko z fotografii, obecne są również filmy Akademii Ruchu, Tomasza Sikorskiego, Krzysztofa Bendkowskiego, Krystyny Piotrowskiej, czy najnowsza praca Mikołaja Długosza. Tworzone przy użyciu kamery wizje Warszawy uzupełnia neon autorstwa Maurycego Gomulickiego oraz mural Moniki Zawadzki.
Prezentowane na wystawie prace przedstawiają zarówno wizjonerskie, pełne rozmachu panoramy miasta, ale też w wielu wypadkach obrazy ruin i katastrofy. Nie chodzi tu tylko o nawiązanie do wojennych ruin znanych ze zdjęć Sempolińskiego, czy Chomętowskiej i Chrząszczowej. Katastroficzne wizje obecne są we współczesnych pracach Zbigniewa Libery, Tomasza Szerszenia, Mariusza Hermanowicza, a także Kobasa Laksy. Tymczasowość, ruinacja, wyburzenia, ale też ciągła budowa i przebudowa, nieustająca transformacja stanowią o tożsamości Warszawy; tożsamości szczególnej na tle innych stolic europejskich. Wystawa jest próbą rozpisania tego wciąż przecież nowego stanu rzeczy na obrazy. Wystawa prezentuje szereg możliwych interpretacji miasta przez artystów, konfrontuje mieszkańców Warszawy z ich subiektywnymi wizjami, dostarczając jednocześnie podstawowych danych o samym mieście – obrazów, panoram, portretów typów warszawskich. Warszawa może nie ma rozpoznawalnych na świecie ikon, nie ma symboli, ale ma wiele MIEJSC rozumianych jako zdarzenia, sytuacje.
Kalendarium
- 20 września 2013 20.00 wernisaż
- 28 września 2013 12.00 warsztaty dla młodzieży – prowadzenie: Monika Zawadzki
- 5 października 2013 12.00 oprowadzanie autorskie po wystawie: Konrad Pustoła
- 17 października 2013 17.00 oprowadzenie kuratorskie: Bogna Świątkowska
- 18.30 – wykład Matthew Gandy
- 26 października 2013 12.00 spotkanie z Mikołajem Grospierrem
- 24 listopada 2013 12.00 finisaż wystawy - oprowadzanie kuratorskie: Adam Mazur
Informacje o wystawie
Zdjęcie miasta. Fotografia warszawska i praktyki pokrewne od zakończenia wojny do dziś.
- Nowy Teatr Warszawa, Madalińskiego 10/16
- 20 września 2013 wernisaż
- Wystawa potrwa do 24 listopada 2013
- Kurator: Adam Mazur
- Kuratorzy części „Synchronizacja”: Bogna Świątkowska, Piotr Drewko
- Współpraca: Małgorzata Szczęśniak
- Artyści: Akademia Ruchu, Stefan Arczyński, Kazimierz Bendkowski, Zofia Chomętowska, Maria Chrząszczowa, Kuba Dąbrowski, Zbigniew Dłubak, Mikołaj Długosz, Maurycy Gomulicki, Nicolas Grospierre, Łukasz Gorczyca/Michał Kaczyński, Aneta Grzeszykowska, Mariusz Hermanowicz, Elżbieta Janicka, Jacek Kołodziejski, Kobas Laksa, Dominik Lewiński, Zbigniew Libera, Ewa Partum, Krzysztof Pijarski, Błażej Pindor, Krystyna Piotrowska, Konrad Pustoła, Joanna Rajkowska, Szymon Rogiński, Tomasz Saciłowski, Leonard Sempoliński, Tomasz Sikorski, Jan Smaga, Juliusz Sokołowski, Maciej Stępiński, Tomasz Szerszeń, Zbigniew Tomaszczuk, Wojciech Wilczyk, Monika Zawadzki
- Scenografia: Olga Mokrzycka-Grospierre
