Browar Lubicz
W Krakowie rozpoczęła się rewitalizacja i rozbudowa XIX-wiecznego Browaru Goetzów położonego w pobliżu Dworca Głównego. Celem jest stworzenie wielofunkcyjnego obiektu łączącego funkcje mieszkaniową, handlową i biurową.
Projekt architektoniczny powstał w pracowni MOFO Architekci.
Zakończenie pierwszego etapu inwestycji zaplanowano na czwarty kwartał 2013 roku. W pierwszym etapie powstanie 137 mieszkań, 4,6 tys. mkw. powierzchni handlowej oraz 1,9 tys. mkw. biur. Inwestor - Balmoral Properties - zachowa i odrestauruje dużą część zabytkowych budynków.
Architektura i urbanistyka
Ujęty w spójny program rewitalizacji, projekt integrujący odrestaurowane budynki zabytkowe z nową zabudową, przygotowany przez krakowską pracownię MOFO Architekci, powstawał w ścisłej współpracy z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Pośród zabytkowej, poprzemysłowej zabudowy zaadaptowanej na cele biurowe, punkty handlowe, usługowe i gastronomiczne, pojawią się nowe budynki z funkcjami mieszkaniowymi i nowoczesnymi przestrzeniami komercyjnymi.
Kompleks zabudowań przy Browarze Lubicz wpisze się w tkankę miasta, otwartą dla wszystkich. Na terenie Browaru zaplanowano trzy miejskie place. Ważnym dopełnieniem zagospodarowania przestrzeni będą, stanowiące aż w jednej zwartej całej powierzchni inwestycji, tereny zielone z przeważającymi akcentami roślinności białej.
Plan zabudowy zakłada, że powstające obiekty nie będą miały więcej niż cztery piętra. W sześciu nowych budynkach powstanie 320 mieszkań o metrażu od 23 do 107 m2; z odpowiednią liczbą miejsc parkingowych dla lokatorów. Charakterystyczne elewacje obiektów nawiązują do budynków przemysłowych budowanych w XIX wieku i odpowiadają kolorystyką zabytkowej części budynku Obciągu Piwa.
Najbardziej znany spośród zabytkowych budynków Browaru Lubicz, Pałac Goetzów będzie gruntownie odrestaurowany, tak by przywrócić mu pierwotną formę i rozwiązania funkcjonalne. Podobnie jak w czasie świetności Browaru Goetzów budynek będzie pełnił funkcję biurową .
Budynek maszynowni i kotłowni pełnić będą funkcję handlowo–usługowe.
Budynek Słodowni pełnić ma funkcję obiektu gastronomicznego. Dostosowanie go do obowiązujących obecnie wymogów architektury użytkowej wymagać będzie dobudowania dwóch nowych klatek schodowych. Wygląd elewacji zostanie przywrócony do stanu pierwotnego, zaś nowodobudowane części będą miały szklaną fasadę.
Budynek Obciągu Piwa zachowa swój charakter dzięki renowacji ściany zarówno od strony wewnętrznej, jak i zewnętrznej. Reszta obiektu zostanie wyburzona, a na jej miejscu powstanie nowa przestrzeń dedykowana funkcjom usługowym.
Budynek Portierni zostanie zaadaptowany na stację transformatorową. Specjalna tynki z zatopioną siatką stalową będą chronić przed promieniowaniem elektromagnetycznym.
Budynek Suszni Słodu stanowić będzie klatkę schodową nowo utworzonej części mieszkalnej.
Historia Browaru Lubicz
Historia Browaru Lubicz sięga roku 1840, kiedy tereny przy ulicy Lubicz 15-17 należały do rodziny Jenny. Wtedy to wzniesiono pierwsze budynki browaru według projektu von Pieretta na zamówienie Rudolfa Jennego. „Browar Johna“ (jak się pierwotnie nazywał) był w tym czasie największym w mieście. Po śmierci Rudolfa odziedziczył go jego zięć, a w następnie – synowie. Pozostawał on własnością rodziny Jenno aż do 1903 r.; rok później przejął go baron Jan Goetz – Okocimski. Nowy właściciel zmienił nazwę browaru na Browar Krakowski i Fabryka Przetworów Słodowych J. Götza. Mimo wojen i trudnego czasu browar prosperował znakomicie, podlegając ciągłym procesom modernizacyjnym. Na pogorszenie jego kondycji wpływ miał dopiero kryzys, który przyszedł w 1930 roku. Po śmierci barona Jana Goetza, w 1931 roku, zarządzanie browarem przeszło w ręce jego syna. Zakład pracował aż do wojny, z przerwą w 1936 roku spowodowaną strajkiem pracowników.
Budynki browaru w niewielkim tylko stopniu uległy zniszczeniom podczas wojny. Po jej zakończeniu browar został znacjonalizowany. Do 1961 roku zarządzał nim Zarząd Przemysłu Fermentacyjnego w Zabrzu. Odkąd w 1968 roku przejął go Okocim, browar był modernizowany i rozbudowywany, m.in. o jedną z pierwszych warzelni blokowych oraz rozlewnię liniową sprowadzoną z NRD.
Największym ograniczeniem dla rozwoju browaru okazała się być jego lokalizacja w centrum Krakowa, która uniemożliwiała rozbudowę pomieszczeń i linii produkcyjnych. W latach 70. produkcja piwa spadła niemal o połowę, sięgając poziomu 130 tys. hl. Lata 80. przyniosły przełom, jakim było pojawienie się na linii produkcyjnej browaru piwa Krak Pils. Wspomniane już wcześniej ograniczenia przestrzenne pozwoliły na wytwarzanie jednej tylko marki - Jasne Mocne, z roczną produkcją na poziomie 200 tys. hl. Gdy w 2001 roku Okocim został przejęty przez Carlsberg, koncern podjął decyzję o zakończeniu produkcji piwa w Browarze Lubicz.
Ze względu na barwną historię i lokalizację Browar Lubicz pozostaje rozpoznawalnym miejscem na mapie Krakowa. Na terenie zachowały się, objęte ochroną konserwatorską (oficjalnie od 1985 roku) budynki z II poł. XIX w. - Pałac Goetzów, czyli budynek administracyjny, dawna słodownia, wieża klatki schodowej z kominem, a także maszynownia chłodnicza i kotłownia oraz komin. Pośród współczesnej, przemysłowej zabudowy pozostał też ślad oryginalnego rozwiązania przestrzennego, łączącego rezydencję właściciela bezpośrednio z zakładem produkcyjnym i salą restauracyjną (zamienioną na funkcjonujące przez cztery dekady - do 1990 roku - kino "Młoda Gwardia"). Większość dzisiejszej zabudowy stanowią jednak typowo przemysłowe budynki związane z powojenną produkcją browarniczą wielokrotnie przebudowywane i dostosowywane do zmieniających się potrzeb i wymogów technologii. Na terenie Browaru Lubicz znajdują się pojedyncze elementy stanowiące świadectwo technicznej świetności opisane w ramach Krakowskiego Szlaku Techniki. Teren ten wchodzi także w obszar oznaczony jako Historyczny Zespół Miasta. Stąd szczególna troska obecnego właściciela - Balmoral Properties - o zachowanie w przyszłym projekcie wskazanych przez władze konserwatorskie fragmentów dawnej zabudowy i zabytków poprzemysłowych. Jest to tym trudniejsze, że od czasu zamknięcia Browaru w 2001 roku nie było faktycznej możliwości wejścia na jego teren, a znajdujące się tam budynki i urządzenia, pozbawione właściwego nadzoru, faktycznie niszczały.
Autorzy:
dorota
