Emergency Exit

Emergency Exit - Wystawa w Polskim Pawilonie na 12. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji People Meet in Architecture, zaprojektowana przez artystkę Agnieszkę Kurant i architektkę Aleksandrę Wasilkowską, jest to próba przekroczenia logiki miejskiej rzeczywistości poprzez stworzenie czegoś w rodzaju przenośnej dziury teleportacyjnej.

Tytuł jest ironicznym odniesieniem do obowiązujących w budynkach i przestrzeni miejskiej przepisów bezpieczeństwa czy wymogów higieniczno-zdrowotnych, których celem jest osiągnięcie planowości życia, kontrola ryzyka i wykluczenie tego, co przypadkowe i nieoczekiwane.

Biennale Architektury w Wenecji - Emergency Exit - fot. © Maciej Landsberg

„Na fasadzie polskiego pawilonu w Wenecji wisi neon Emergency Exit. Wewnątrz surrealistyczna konstrukcja zbudowana z setek używanych klatek dla ptaków kryje drogę na szczyt. Wewnętrzne oświetlenie sugeruje nocną scenerię, fantastyczny odrealniony świat, w którym umiejscowiony został obiekt i samo działanie. Widz wspina się po, zdawałoby się, delikatnej konstrukcji. Znalazłszy się na samym szczycie, spogląda na kłębiące się poniżej morze chmur. Nabiera oddechu, puls mu przyspiesza; spogląda w dół, rozgląda się dookoła, a potem skacze na oślep w otchłań…”

Biennale Architektury w Wenecji - Emergency Exit - fot. © Maciej Landsberg

Biennale Architektury w Wenecji - Emergency Exit - fot. © Maciej Landsberg

Kurant i Wasilkowska interpretują miasto jako nieprzewidywalny, złożony układ, na którego całkowite zrozumienie składa się świadomość istnienia przenikających się realnych i wyobrażonych przestrzeni modyfikowanych przez niezwykle rzadkie zdarzenia. Kryje się za tym przekonanie, że architekci i urbaniści nie są w stanie precyzyjnie przewidzieć wszystkich potrzeb miasta i zmian, jakim ono podlega. Niematerialne czynniki, takie jak plotki, legendy lub miejskie mity nakładają się na fizyczną tkankę urbanistyczną, tworząc niewidzialną morfologię rozbudowanych miejskich pejzaży. Mieszkańcy mają sprzeczne potrzeby, a te wpływają na istniejący porządek i modyfikują go. Z jednej z strony jest to potrzeba bezpieczeństwa, wyraźnej struktury i takiej filozofii miasta, która stworzy poczucie przewidywalności. Z drugiej jednak istnieje potrzeba spontaniczności, ryzyka i szaleństwa jako manifestacji wolności od racjonalnego wymiaru życia z wpisaną weń kontrolą i planowością. Jeżeli scenariusz funkcjonowania miasta jest sztywny i z góry określony i nie może elastycznie reagować na wyłaniające się potrzeby i zachodzące zmiany, miejski organizm traci równowagę. Kurant i Wasilkowska poszukują specjalnych stref, w których ludzie będą mogli swobodnie realizować swoje indywidualne pragnienia.

Biennale Architektury w Wenecji - Emergency Exit - fot. © Maciej Landsberg

Artystki proponują także nowe podejście do ciała w kontekście miejskim, tworząc nowy rodzaj miejskiej aktywności, rodzaj fikcyjnej dyscypliny sportowej. Skok w chmury symbolizuje całkowitą wolność i możliwość ucieczki od miejskiej rzeczywistości. Jest ucieleśnieniem potrzeby i pragnienia dobrowolnej rezygnacji z kontroli po to, by uwolnić się rzeczywiście i w przenośni od systemu: od dominującego paradygmatu, logiki czy stanu. By wydostać się stąd, gdzie się jest.

Emergency Exit to hybrydowej konstrukcji urządzenie służące do przenoszenia się do innych rzeczywistości, rozszczelniające pozornie hermetyczną miejską realność. Ta przenośna dziura teleportacyjna prowadzi w nieznane, jest katalizatorem rozmaitych, często sprzecznych emocji i potrzeb. Mieszkańcy „teleportując” się, wypełniają istniejące luki własnymi emocjami, pomysłami i pragnieniami.

Projekt Kurant i Wasilkowskiej promuje podejście do architektury i urbanistyki, wykraczające poza logikę przyziemnej rzeczywistości i sztywne planowanie życia; jest otwarty na to, co w mieście nieprzewidywalne; uelastycznia tkankę miejską poprzez uaktywnienie jej szczelin, luk i porów. Umożliwia też mieszkańcom „wyłączenie” się z dominujących miejskich struktur poprzez rozwijanie indywidualnych, autonomicznych działań i inicjatyw.

Biennale Architektury w Wenecji - Emergency Exit - fot. © Maciej Landsberg

Biennale Architektury w Wenecji - Emergency Exit - fot. © Maciej Landsberg

Biennale Architektury w Wenecji - Emergency Exit - fot. © Maciej Landsberg

Biennale Architektury w Wenecji - Emergency Exit - fot. © Maciej Landsberg

Emergency Exit. Test n°2. Sequences © Agnieszka Kurant i Aleksandra Wasilkowska, fot. Jan Smaga

Emergency Exit. Test n°2. Sequences © Agnieszka Kurant i Aleksandra Wasilkowska, fot. Jan Smaga

Kuratorem wystawy jest Elias Redstone

---------------------
Elias Redstone (ur. 1979, mieszka w Londynie, ukończył London School of Economics (dyplom inżyniera w dziedzinie City Design & Social Science).
W latach 2003–2010 był starszym kuratorem w Architecture Foundation (AF), organizacji non-profit zajmującej się współczesną architekturą, tematyką miejską i kulturą. Zainicjował innowacyjny i eksperymentalny program kuratorski oparty na współpracy z architektami, artystami, projektantami, fotografami i filmowcami. Był kuratorem i pomysłodawcą wystaw: Hairywood (2005), I Shot Norman Foster (2005), Renegade City (2006), Southwark Lido (2008), Temporary Eyesore (2008) and Moss Your City (2010). Kurator projektów na 10. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji (we współpracy z MoMA, Nowy Jork), a także London Festival of Architecture. Jest autorem międzynarodowego programu wymiany dla zdolnych, początkujących architektów z Wielkiej Brytanii i zagranicy (do tej pory współpraca ze Stanami Zjednoczonymi, Włochami, Norwegią i Polską) oraz autorem wielu projektów wspólnie z Barbican, Southbank Centre, Tate Modern, Victoria & Albert Museum i Design Museum, Londyn. Jest współtwórcą i redaktorem portalu architektonicznego London Architecture Diary, redaguje również kolumnę London Underground w blogowym wydaniu „New York Times”. W 2006 został odznaczony nagrodą D&AD Global Design Award, a w 2008 otrzymał Winston Churchill Fellowship.

Agnieszka Kurant (ur. 1978, artystka pracująca w Warszawie).
Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Łódzkim, a także kurs Creative Curating w Goldsmiths College w Londonie.
W swej twórczości zajmuje się przekraczaniem granic logiki rzeczywistości, w której żyjemy: logiki czasu, przestrzeni, języka, wiedzy. Bada też obszary ekonomi i polityki niewidzialnego oraz obecność przyszłości w teraźniejszości, współpracując z naukowcami i profesjonalistami z rożnych dziedzin, także z pogranicza zjawisk paranormalnych i fikcji. Jej prace pokazywano w rozmaitych placówkach artystycznych, m.in. w Palais de Tokyo, Paryż; Tate Modern, Londyn; Yvon Lambert Gallery and Creative Time, Nowy Jork; a także w Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa. Jest także współautorką wraz z Anną Baumgart instalacji w przestrzeni publicznej (…) (2009). Kurant brała udział w międzynarodowych wystawach sztuki nowoczesnej, m.in. w Moscow Biennale (2007), Bucharest Biennale (2008), Frieze Projects at Frieze Art Fair, Londyn (2008), Performa Biennial, Nowy Jork (2009), i Athens Biennale (2009). Jest laureatką wielu stypendiów i nagród, ma na swym koncie pobyty artystyczne w Palais de Tokyo, Paryż w 2004; ISCP, Nowy Jork w 2005; Konstfack, Sztokholm w 2007 oraz w Paul Klee Center, Berno, 2009. Książka jej poświęcona zatytułowana Unknown Unknown została wydana przez Sternberg Press w 2008.

Aleksandra Wasilkowska (ur. 1978, ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz w Ecole d’Architecture de Bretagne we Francji).
W 2007 założyła pracownię, której celem są badania strategii związanych z przestrzenią miasta. Realizując projekty z pogranicza architektury, sztuki i nauki, współpracowała z artystami, socjologami, matematykami i naukowcami. Projekty te — m.in. Symbiotic City (2005), MultipliCity Disorder (2008), Warsaw as Emergent Structure (2009), Em_Wwa (2009) i Assemblage (2010) — mają na celu poznawanie nowych praktyk miejskich oraz sposobów wspólnego kształtowania przestrzeni publicznej. Brała udział w wielu wystawach m.in. Warszawa w budowie w Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa (2009), Ekspektatywa w Fundacji Bęc Zmiana, Warszawa (2009), a także Niezwykle rzadkie zdarzenia Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa (2009). Ukończone projekty to m.in. [No. Platform] dla Zachęty Narodowej Galerii Sztuki, Warszawa i tymczasowa konstrukcja dla Chelsea College of Art and Design, Londyn (2010).